Η έννοια ενός εντελώς βέβηλου κόσμου -ενός κόσμου ολοκληρωτικά αποϊεροποιημένου- είναι μια αρκετά σύγχρονη εφεύρεση του ανθρώπινου μυαλού, ενώ η προσπάθεια για την πρακτική της εφαρμογή, για την ανάδειξή της σε πρότυπο σύμφωνα με το οποίο πρέπει να προσδιορίσουμε τις κύριες μορφές της κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και προσωπικής μας ζωής, είναι ακόμη πιο πρόσφατη. Στην πραγματικότητα τώρα μόνο συνειδητοποιούμε την αυτοκαταστροφή που περικλείει. Διαβάστε περισσότερα »

Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία αποφαίνεται ο θυμόσοφος λαός. Μάλιστα κατά κάποιες περιόδους καταβάλλεται προσπάθεια αυτή να αναπτερωθεί. Με την εκπνοή του έτους δίνεται η ευκαιρία αυτή και δεν αφήνεται αναξιοποίητη. Ευχές ανταλλάσσονται και όνειρα αναθερμαίνονται με την προσδοκία της εκπλήρωσής τους. Και αυτό επαναλαμβάνεται κατ’ έτος χωρίς η πείρα να μας έχει διδάξει κάτι. Διαβάστε περισσότερα »

Ο ιερός χρόνος

Αντίθετα με την κοινή αντίληψη, ο χώρος κι ο χρόνος δεν είναι καθαρές μορφές. Ο χώρος δεν είναι απλά ένα είδος σάκου, όπου είναι ριγμένα τα άτομα. Δεν είναι ούτε και το a priori του υπερβατισμού, ένα υποκειμενικό δίκτυ που θα έριχνε το πνεύμα μας πάνω στα πράγματα για να τα γνωρίσει. Ο χώρος και ο χρόνος υπάρχουν αντικειμενικά, είναι το μέτρο της υπάρξεως, μία απ’ τις διαστάσεις της. Ο ρόλος των είναι να κατατάσσουν, αλλά και να χαρακτηρίζουν ποιοτικά τα πράγματα, που δεν υπάρχουν παρά μες στις μορφές αυτές, τις αναπόσπαστες από κάθε δημιούργημα. Διαβάστε περισσότερα »

«…Είδα ένα θεϊκό Ον. Φοβάμαι πωs θα πρέπει να αναθεωρήσω όλα όσα έχω γράψει κι έχω πει σχετικά με το θέμα…» (A. J. Ayer, Βρετανός Φιλόσοφος [λογικός θετικιστής], 1910-1989).

Όταν διάβασα αυτά τα λόγια του καθηγητή Άγερ, το 1988, σε ένα απόκομμα εφημερίδας που μου έστειλε ένας φίλος, που ζούσε στο Λονδίνο, δεν μπορούσα να πιστέψω στα μάτια μου — σοβαρό πρόβλημα για έναν εμπειριστή σαν κι εμένα. Ο Άγερ ήταν γνωστός ως ένας από τους πλέον σκεπτικιστές επιστημολόγους στην ιστορία της φιλοσοφίας. Για όνομα του Θεού, τι είχε συμβεί; Διαβάστε περισσότερα »

Ανοίγετε ένα διαφημιστικό φυλλάδιο ή βλέπετε στην τηλεόραση ένα ανάλογο σποτ. Μέσα από το κείμενο ή την εικόνα κάποιοι σας προτρέπουν να κάνετε κάτι και πριν το κάνετε βεβαίως να το σκεφθείτε. Όμως δεν σας λένε «σκεφθείτε το», σας λένε «σκέψου το». Χωρίς τον ενικό δεν προωθείται πλέον τί­ποτα. Άμεσα, αιφνιδιαστι­κά μερικές φορές ο πωλη­τής απευθύνεται στον υποψήφιο πελάτη μ’ έναν τρόπο που θέλει να είναι κολακευτικός και ταυτό­χρονα αποκλειστικός. Διαβάστε περισσότερα »