επιλογές

Η ελευθερία τής σκέψης και τα υποκατάστατά της (Βασίλης Καραποστόλης, Ομότ. Καθηγητής Πολιτισμού και Επικοινωνίας τού Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών)

Όπως και αν την ορίσουμε, η έννοια τής ελευθερίας έχει πάντοτε στο κέντρο της τη δυνατότητα της επιλογής. Όταν είναι εφικτό να επιλέγει κάποιος εκείνο που επιθυμεί, ανεξάρτητα από το τι είναι, μπορούμε να πούμε ότι ενεργεί ελεύθερα, υπό τον όρο ότι δεν παραβιάζει ορισμένους κανόνες σχετικούς με την ωφέλεια τής κοινότητας στην οποία ανήκει. Ωστόσο, το ότι τον ελκύει ένα πράγμα, ένα πρόσωπο ή μία κατάσταση δεν σημαίνει και ότι η κίνησή του προς αυτά είναι οπωσδήποτε απόρροια μιας συνειδητής εκτίμησης. Είναι πιθανόν η προτίμησή του να εκδηλώνεται παρορμητικά ή με ανακλαστικό τρόπο ή να έχει τον χαρακτήρα μιας βεβιασμένης αντίδρασης απέναντι σε εσωτερικές αμφιβολίες: «Για να πάψω να μετεωρίζομαι ας διαλέξω κάτι, ό,τι και αν είναι. Καλύτερα να σταματώ απότομα μία αμφιταλάντευση από το να προσπαθώ να την επεξεργασθώ λογικά». Έτσι, ίσως φανεί πως με μία πράξη του κάποιος ρίχνει άγκυρα σε ένα λιμάνι, ενώ στην πραγματικότητα δεν ρίχνεται παρά σε μία ακόμη θαλασσοταραχή. Με δύο λόγια, οι πραγματικές επιλογές προϋποθέτουν τον πλοηγό που τον λέμε σκέψη. Και όταν λείπει η σκέψη, αρχίζει μία περιπλάνηση νοητική και πρακτική που, όσο κι αν μοιάζει κάποιες στιγμές με ελεύθερη κίνηση, δεν αξίζει ένα τέτοιο όνομα.

Στον καιρό μας η αποδυνάμωση γενικώτερα της σκέψης ως οδηγού τής πράξης συνιστά ένα από τα βαθύτερα προβλήματα και ένα από αυτά που πιο δύσκολα ομολογείται. Διαβάστε περισσότερα »

Το παράδοξο της επιλογής (Πάσχος Μανδραβέλης)

…«Παλιά υπήρχε ένα μόνο στυλ στα τζιν. Τα αγόραζες και εφάρμοζαν χάλια. Αν τα φόραγες πολύ καιρό και τα έπλενες κάθε λίγο και λιγάκι, σιγά σιγά άρχιζες να τα νιώθεις καλά πάνω σου. Όταν, λοιπόν, πήγα ν’ αγοράσω καινούργιο τζιν ύστερα από πολλά χρόνια, λέω στον πωλητή: “Χρειάζομαι ένα παντελόνι τζιν. Το μέγεθός μου είναι αυτό”. Και εκείνος με ρωτάει: “Το θέλετε εφαρμοστό, άνετο ή χαλαρό; Το θέλετε με κουμπιά ή με φερμουάρ; Πετροπλυμένο ή ξεβαμμένο; Ταλαιπωρημένο, ίσως; Φαρδύ απ’ το γόνατο και κάτω ή στενό, μπλα μπλα μπλα…” Και συνέχιζε… Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Και όταν συνήλθα, λέω: “Θέλω εκείνο το στυλ που υπήρχε όταν υπήρχε μόνο ένα στυλ”. Δεν είχε ιδέα για τι πράγμα μιλούσα. Πέρασα λοιπόν μία ώρα να δοκιμάζω όλα εκείνα τα διαολεμένα παντελόνια μέχρι που έφυγα απ’ το κατάστημα με το πιο βολικό παντελόνι που είχα φορέσει ποτέ· η αλήθεια να λέγεται. Όλες εκείνες οι επιλογές με βοήθησαν να διαλέξω καλύτερα. Αλλά αισθάνθηκα χειρότερα. Γιατί; Διαβάστε περισσότερα »

Οι πολλές επιλογές οδηγούν στην ευτυχία; (Δρ. Λίζα Βάρβογλη, Ph. D. Ψυχολόγος, Νευροψυχολόγος)

“Η πληθώρα των επιλογών δεν αποτελεί εγγύηση ευτυχίας. Αντίθετα, σε πολλές περιπτώσεις, όσο περισσότερες επιλογές έχει κανείς τόσο πιο παγιδευμένος και δυστυχισμένος αισθάνεται, επειδή ακριβώς δεν μπορεί να αξιολογήσει τα υπέρ και τα κατά τους και φοβάται ότι αν κάνει τη μία επιλογή θα χάσει την άλλη, η οποία ίσως είναι καλύτερη.”

Διαβάστε περισσότερα »