Θεοφάνεια

Τα Άγια Θεοφάνεια (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)

Επιλεγμένα αποσπάσματα από την ομιλία ΙΒ΄ του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου σχετικά με τη Βάπτιση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή προ των Φώτων: Ερμηνεία Αποστολικού αναγνώσματος (Συμεών Κούτσας, Μητροπολίτης Ν. Σμύρνης)

(Β΄ προς Τιμόθεον 4, 5-8)

«Τέκνον Τιμόθεε, νήφε εν πάσι, κακοπάθησον, έργον ποίησον ευαγγελιστού, την διακονίαν σου πληροφόρησον. Εγώ γαρ ήδη σπένδομαι, και ο καιρός της εμής αναλύσεως εφέστηκε. Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα· λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος, όν αποδώσει μοι ο Κύριος εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής, ου μόνον δε εμοί, αλλά και πάσι τοις ηγαπηκόσι την επιφάνειαν αυτού».

«Παιδί μου Τιμόθεε, πρόσεχε άγρυπνα σε όλα. Κακοπάθησε, κάνε έργο ευαγγελιστή, εκπλήρωσε τη διακονία που σου ανατέθηκε. Όσο για μένα, ήρθε η ώρα να χύσω το αίμα μου σπονδή στον Θεό, κι έφτασε ο καιρός ν’ αναχωρήσω από τον κόσμο. Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, διέτρεξα τον δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη. Τώρα πια απομένει για μένα το στεφάνι της δικαιοσύνης, που ο Κύριος, ο δίκαιος κριτής, θα μου αποδώσει εκείνη την ημέρα. Και όχι μόνο σ’ εμένα, αλλά και σ’ όλους εκείνους που θα έχουν αγαπήσει την επιφάνειά του».

Μια από τις αρχαίες ονομασίες της εορτής των Φώτων είναι και το όνομα Επιφάνεια. Ο τίτλος αυτός αποδόθηκε στη βάπτιση του Κυρίου διότι, όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «φτάνοντας στον Ιορδάνη έδειξε σε όλους τους ανθρώπους τη συγκατάβαση της ευσπλαχνίας του. Την ώρα εκείνη ήρθε και φωνή του Πατέρα από τον ουρανό…. Αλλά και το Πνεύμα ήρθε κι έμεινε επάνω του, και έτσι επεφάνη η ομοούσια Τριάδα». Και σε άλλη ομιλία του ο ίδιος Πατήρ επανέρχεται στο θέμα και λέει: «Τίνος ένεκεν ουχί η ημέρα καθ’ ήν ετέχθη, αλλ’ η ημέρα καθ’ ην εβαπτίσθη επιφάνεια λέγεται;… Επειδή ουχ ότε ετέχθη, τότε πάσιν εγένετο κατάδηλος, αλλ’ ότε εβαπτισάτο ». Δηλαδή: «Για ποιο λόγο ονομάζεται επιφάνεια όχι η ημέρα κατά την οποία γεννήθηκε, αλλά η ημέρα κατά την οποία βαπτίσθηκε;… Επειδή δεν έγινε σε όλους εντελώς φανερός όταν γεννήθηκε, αλλά όταν βαπτίσθηκε».

Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται «πρό των Φώτων» επειδή προηγείται από τη μεγάλη Δεσποτική εορτή. Είναι φυσικό, λοιπόν, και τα αναγνώσματά της να έχουν κάποια σχέση με το θέμα της εορτής. Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας έχει ληφθεί από την Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή του Παύλου. Διαβάζοντας το μας δίνει την εντύπωση πως είναι άσχετο με το περιεχόμενο της εορτής. Ωστόσο, φτάνοντας στο τέλος του ιερού κειμένου, βλέπουμε να περιέχεται η λέξη «επιφάνεια». Η ύπαρξη ακριβώς αυτής της λέξης, που εκφράζει το νόημα της εορτής της βαπτίσεως και απετέλεσε ένα από τα αρχαία ονόματά της, φαίνεται πως συνετέλεσε, ώστε η εν λόγω περικοπή να επιλεγεί ως αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής των Φώτων. Διαβάστε περισσότερα »

Εις την εορτήν των Θεοφανείων († Αρχ. Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι. Μ. Γρηγορίου Αγίου Όρους)

Ομιλία του γέροντα στην τράπεζα της Μονής το 1989

Όπως όλες οι Δεσποτικές εορτές, έτσι και η σημε­ρινή εορτή έχει χαρακτήρα Τριαδικό, Χριστολογικό, ανθρωπολογικό και αφορά όλη την κτίσι. Διαβάστε περισσότερα »

Τα Άγια Θεοφάνεια (Αρχ. Αρσένιος Κατερέλος, Ηγούμενος Ι. Μονής Αγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος)

Ὅταν ὁ Χριστός ὡς ἄνθρωπος συνεπλήρωσε τό τριακοστόν ἔτος τῆς ἡλικίας Του, γιατί ὡς Θεός πού ταυτόχρονα ἦταν εἶναι ἄχρονος, ἐπῆγε στόν Ἰορδάνη ποταμό γιά νά βαπτισθῆ ἀπό τόν Ἰωάννη. «Ὁ δὲ Ἰωάννης διεκώλυεν αὐτὸν λέγων· Ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπὸ σοῦ βαπτισθῆναι, καὶ σὺ ἔρχῃ πρός με;». Ἐγώ ἔχω ἀνάγκη νά βαπτισθῶ ἀπό Ἐσένα καί Σύ ἔρχεσαι πρός ἐμένα; (Ματθ. Γ´, 14). Ἄλλωστε, ὁ Ἰωάννης εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος διεκήρυξε: «Ἰδού ὁ ἀμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. Α´, 29). Νά, δηλαδή τό πρόβατον, τό ὁποῖον θά σφαγιασθῆ καί ἡ θυσία του αὐτή θά ἔχη διαστάσεις παγκοσμιότητος, διότι μέ τήν θυσία αὐτή θά σηκώση τήν ἐνοχή ὅλου τοῦ κόσμου ὅλων τῶν ἐποχῶν. Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή προ των Φώτων (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

Μάρκ. α 1-8

Δεν υπάρχει αληθινή σοφία χωρίς αγάπη, ούτε και αληθινή αγάπη χωρίς σοφία. Σοφία χωρίς αγάπη είναι όπως η σοφία τού φιδιού, ιδιοτελής και φαρμακερή. Αγάπη χωρίς σοφία είναι μια νεροποντή, την ώρα που η άνυδρη γη αναζητά ένα ψέκασμα νερού. Πόσο αμέτρητη είναι η σοφία τού Θεού! Τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί της, εκτός από τη θεϊκή αγάπη. Η αγάπη κι η σοφία τού Θεού, που αποκαλύφθηκαν στη δημιουργημένη φύση, είναι τα μέγιστα δώρα Του. Ακόμα κι αυτά όμως δεν είναι παρά σκιά, αν συγκριθούν με τη σοφία και την αγάπη που αποκάλυψε ο Θεός μέσω του Κυρίου Ιησού Χριστού, στο έργο τής σωτηρίας τού ανθρώπου. Πόσο μεγίστη είναι η σοφία κι η αγάπη τού Θεού που αποκαλύφθηκαν στην πρώτη Δημιουργία! Αυτή όμως ήταν η σοφία της δημιουργίας κάποιου που δεν υπήρχε, η αγάπη που δίνει σε κάποιον που δεν έχει γεννηθεί ακόμα. Η σοφία που αποκαλύφθηκε στη Νέα Κτίση, είναι η σοφία της θεραπείας κάποιου που είναι σοβαρά άρρωστος. Η αγάπη τής Νέας Κτίσης όμως, είναι η αγάπη τής αυτοθυσίας. Διάβασε μια φορά, δυο φορές και πολλές φορές ακόμα, το ευαγγέλιο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και σβήσε τη δίψα σου στην αμέτρητη σοφία κι αγάπη τού Θεού. Και θα νιώσεις ισάριθμες φορές ψυχική υγεία, ψυχική δύναμη, χαρά και ζωή. Διαβάστε περισσότερα »