Κυριακή προ των Φώτων

Κυριακή προ των Φώτων: Εις τα προεόρτια των Φώτων (Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης)

(Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον: Α. 1 – 8)

Ελάτε να εποπτεύσωμε τα προαύλια των Φώτων, με θεωρίες φωτοφανείς. Ας εισέλθωμε και εμείς στα ύδατα για να γίνωμε κοινωνοί της πλουσίας θείας ακτινοβολίας τους. Και αφού γίνωμε με το Άγιον Πνεύμα φωτοειδείς, ας ευφημήσωμε τον αίτιον του φωτός Ιησούν, το απαύγασμα της δόξης του Πατρός, με ολόψυχες ευχαριστίες. Αγνίζονται οι Ισραηλίτες προηγουμένως, όταν δηλαδή επρόκειτο να πλησιάσουν στο όρος το φλεγόμενον από το πυρ, βλέποντάς το πλήρες σκότους και θυέλλης, όμως και πάλι δεν ανέρχονται, επειδή αυτό δεν είναι ασφαλές, αλλά παραμένουν κάτω τρομαγμένοι από τους πολυειδείς φοβερισμούς του Θεού. Και αυτός ο Μωυσής λύει τα γήινα υποδήματά του, θέλοντας να προσεγγίση στην θεοβάδιστο γη, τότε που εμυείτο θαυμαστώς στην υψηλήν θεωρία της φλογοφόρου βάτου, η οποία προετύπωνε ένα μεγαλύτερο μυστήριο. Το ιδιο και ο Ιησούς του Ναυή, παίρνει εντολήν από τον άγγελο να μη προσεγγίση καθόλου το έδαφος εκείνο φορώντας υποδήματα, για το σεβάσμιον της αγίας γης. Αλλά και οι τρεις νεανίες τι έκαμαν; Δεν εξέθεσαν τους εαυτούς των στο παμφάγο πυρ, με ψυχές και σώματα εξηγνισμένα, τότε που η καυστική ενέργεια μετεβλήθη γι’ αυτούς σε δροσιστικήν; Με πόσον μεγάλο θαύμα αντήμειψε τους αγίους αυτούς ο Θεός. Να συνυπάρχουν δηλαδή γύρω τους την ιδίαν στιγμήν, οι δύο αυτές αντίρροπες ενέργειες! Και ο Δανιήλ, ο «ανήρ των επιθυμιών του πνεύματος»; Δεν είχε προετοιμάσει με την καθαρτική νηστεία τον εαυτόν του, και έτσι παρέμεινε στον λάκκο μαζί με τους λέοντες λαμβάνοντας πάλι το σώμα του τελείως αβλαβές; Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή προ των Φώτων: σχετικά με το κήρυγμα μετανοίας του Ιωάννη του Βαπτιστή (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)

Αποσπάσματα από την ομιλία Ι΄ του αγίου Ιωάννου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως του Χρυσοστόμου Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή προ των Φώτων: Ερμηνεία Αποστολικού αναγνώσματος (Συμεών Κούτσας, Μητροπολίτης Ν. Σμύρνης)

(Β΄ προς Τιμόθεον 4, 5-8)

«Τέκνον Τιμόθεε, νήφε εν πάσι, κακοπάθησον, έργον ποίησον ευαγγελιστού, την διακονίαν σου πληροφόρησον. Εγώ γαρ ήδη σπένδομαι, και ο καιρός της εμής αναλύσεως εφέστηκε. Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα· λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος, όν αποδώσει μοι ο Κύριος εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής, ου μόνον δε εμοί, αλλά και πάσι τοις ηγαπηκόσι την επιφάνειαν αυτού».

«Παιδί μου Τιμόθεε, πρόσεχε άγρυπνα σε όλα. Κακοπάθησε, κάνε έργο ευαγγελιστή, εκπλήρωσε τη διακονία που σου ανατέθηκε. Όσο για μένα, ήρθε η ώρα να χύσω το αίμα μου σπονδή στον Θεό, κι έφτασε ο καιρός ν’ αναχωρήσω από τον κόσμο. Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, διέτρεξα τον δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη. Τώρα πια απομένει για μένα το στεφάνι της δικαιοσύνης, που ο Κύριος, ο δίκαιος κριτής, θα μου αποδώσει εκείνη την ημέρα. Και όχι μόνο σ’ εμένα, αλλά και σ’ όλους εκείνους που θα έχουν αγαπήσει την επιφάνειά του».

Μια από τις αρχαίες ονομασίες της εορτής των Φώτων είναι και το όνομα Επιφάνεια. Ο τίτλος αυτός αποδόθηκε στη βάπτιση του Κυρίου διότι, όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «φτάνοντας στον Ιορδάνη έδειξε σε όλους τους ανθρώπους τη συγκατάβαση της ευσπλαχνίας του. Την ώρα εκείνη ήρθε και φωνή του Πατέρα από τον ουρανό…. Αλλά και το Πνεύμα ήρθε κι έμεινε επάνω του, και έτσι επεφάνη η ομοούσια Τριάδα». Και σε άλλη ομιλία του ο ίδιος Πατήρ επανέρχεται στο θέμα και λέει: «Τίνος ένεκεν ουχί η ημέρα καθ’ ήν ετέχθη, αλλ’ η ημέρα καθ’ ην εβαπτίσθη επιφάνεια λέγεται;… Επειδή ουχ ότε ετέχθη, τότε πάσιν εγένετο κατάδηλος, αλλ’ ότε εβαπτισάτο ». Δηλαδή: «Για ποιο λόγο ονομάζεται επιφάνεια όχι η ημέρα κατά την οποία γεννήθηκε, αλλά η ημέρα κατά την οποία βαπτίσθηκε;… Επειδή δεν έγινε σε όλους εντελώς φανερός όταν γεννήθηκε, αλλά όταν βαπτίσθηκε».

Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται «πρό των Φώτων» επειδή προηγείται από τη μεγάλη Δεσποτική εορτή. Είναι φυσικό, λοιπόν, και τα αναγνώσματά της να έχουν κάποια σχέση με το θέμα της εορτής. Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας έχει ληφθεί από την Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή του Παύλου. Διαβάζοντας το μας δίνει την εντύπωση πως είναι άσχετο με το περιεχόμενο της εορτής. Ωστόσο, φτάνοντας στο τέλος του ιερού κειμένου, βλέπουμε να περιέχεται η λέξη «επιφάνεια». Η ύπαρξη ακριβώς αυτής της λέξης, που εκφράζει το νόημα της εορτής της βαπτίσεως και απετέλεσε ένα από τα αρχαία ονόματά της, φαίνεται πως συνετέλεσε, ώστε η εν λόγω περικοπή να επιλεγεί ως αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής των Φώτων. Διαβάστε περισσότερα »