Σ’ ένα θεατρικό έργο, παρουσιάζεται ένας νεαρός αξιωματικός, που φοβάται τον πόλεμο, αλλά για να φαίνεται γενναίος, καταφεύγει στο αλκοόλ. Ο Μολιέρος με την περιώνυμη κωμωδία του «Ταρτούφος»» (Tartuffe») πλούτισε το παγκόσμιο λεξιλόγιο με μια νέα λέξη: ταρτουφισμός. Η λέξη είναι ταυτόσημη του ψευτοηθικού, του ψευδοευλαβούς, γενικότερα του κάλπικου ανθρώπου. Βέβαια, είναι πολύ δύσκολο να είναι πάντα κανείς ο πραγματικός εαυτός του. Τα «κατά συνθήκην ψεύδη»* της κοινωνικής ζωής δημιουργούν και τον «κατά συνθήκην ψευδή άνθρωπο». Κάθε άνθρωπος, λοιπόν, ζει σε δυο διαστάσεις, την «εσωτερική» και την «εξωτερική». Ζει με τον εαυτό του και με τους άλλους. Αλλ’ ενώ η επικοινωνία με τον εσωτερικό του κόσμο δε γίνεται με κανένα ορατό μέσο, για την επικοινωνία του με τον εξωτερικό χρησιμοποιείται η συμπεριφορά, που είναι βέβαια ορατή αλλ’ όχι πάντα κατανοήσιμη. Διαβάστε περισσότερα »

Στο Μεσαίωνα είχε κυριεύσει τους ανθρώπους το πάθος να βρουν τεχνητές μεθόδους για την κατασκευή χρυσού. Κάθε μέταλλο που είχε τη χαρακτηριστική υποκίτρινη λάμψη, θεωρούνταν πολύτιμο και χιλιάδες αλχημιστές αφιέρωναν τη ζωή τους σε πειράματα και κατασκευές του πολύτιμου μετάλλου, που και τότε, όπως και σήμερα, παίζει κυρίαρχο ρόλο στη ζωή μας. Στις ημέρες μας η αλχημεία έχει προοδεύσει. Υπάρχουν ειδικοί «αλχημιστές», που φτιάχνουν ειδικούς τύπους ανθρώπων, ανθρώπους-πρότυπα, που χάρη σε μια υποκίτρινη απόχρωση, προβάλλονται σαν επιτυχημένοι, ευτυχισμένοι, με τέλειο χαρακτήρα, καμωμένο από χρυσάφι προσόντων κι αρετών. Οι μοντέρνες αλχημείες ονομάζονται διαφήμιση, μόδα, προπαγάνδα, δημόσιες σχέσεις, μάρκετιγκ και άλλες, που θα εμφανισθούν προτού ακόμη ολοκληρωθεί η εκτύπωση του δοκιμίου αυτού. Γιατί μια «μοντέρνα» αρχή ζωής ορίζει πως οι νέες ανάγκες απαιτούν διαρκώς ένα νέο άνθρωπο. Έτσι ο σημερινός άνθρωπος αναγκάζεται συνεχώς ν’ αλλάζει φλοιό, πράγμα που δεν του επιτρέπει να έχει ούτε πυρήνα. Διαβάστε περισσότερα »

Μήπως ο άνθρωπος κρίνεται από αυτό που υποκρίνεται; Διαβάστε περισσότερα »

(Στη ΔΗΜΗΤΡΑ που ήξερε να βλέπει τη ζωή από τη σκοπιά του ωραίου)

Η κοινωνία της Αφθονίας αποτελεί ένα άλλο πείραμα του ανθρώπου, για την τελείωση. Άλλη μια φιλοσοφική λίθο, που θα του δώσει τη δυνατότητα από ατελής να γίνει τέλειος· από τη στέρηση να περάσει στην επάρκεια. Όμως το πείραμα δε φαίνεται ν’ αποδίδει τ’ αναμενόμενα. Το ελιξήριο [Ελιξήριο (αραβ. al iksir = πέτρα της γνώσης): Θαυματουργή συσκευασία των αλχημιστών, που μπορεί να ξαναδίνει τη νεότητα και να παρατείνει τη ζωή] του καταναλωτισμού δεν τον ελευθερώνει από ανάγκες· απεναντίας τον δεσμεύει σε νέες.

Ο άνθρωπος πάντα ζει με τη νοσταλγία του “απολεσθέντος παραδείσου”. Αφού τον έχασε στον ουρανό, προσπαθεί αενάως να τον φτιάξει στη γη. Το δράμα του είναι πως συχνά οι παράδεισοι του δε διαφέρουν πολύ από την κόλαση. Ο παράδεισος της καταναλωτικής κοινωνίας βεβαιώνει του λόγου το ασφαλές. Διαβάστε περισσότερα »

Τοπίο ειδυλλιακό: ήρεμα γαλαζοπράσινα νερά ενός τροπικού νησιού, πάνω στα οποία λικνίζεται ελαφρά ένα όμορφο ολόλευκο κόττερο. Το σκηνικό εξίσου ονειρικό: πάνω στο κόττερο μια παρέα νέων, όλοι τους ψηλοί, ωραίοι, με γυμνασμένα σώματα χαίρονται τη ζωή και τις χαρές της, συντροφιά με τις γοητευτικές συνοδούς τους και απολαμβάνουν τις μοναδικές και ανεπανάληπτες στιγμές, που μόνο ένα τέτοιο τοπίο και μια συγκεκριμένη μάρκα ποτού μπορεί να τους προσφέρει. Εικόνα εξωτική, συνηθισμένη, μια από τις τόσες “ονειρικές” εικόνες, με τις οποίες οι διαφημιστικές εταιρίες κατακλύζουν καθημερινά τη ζωή μας, για να της δώσουν την αίσθηση του ονείρου, που αισθητοποιείται με την αγορά ενός προϊόντος. Η διαφήμιση είναι μια ένεση παραισθήσεων, που οδηγεί τον άνθρωπο, χωρίς αυτός καλά-καλά να το νιώθει, στον κόσμο της αγοράς. Γι’ αυτό έχει λάβει τόσο τρομακτικές διαστάσεις στη ζωή μας κι έχει εισβάλει, ιδίως με την τηλεόραση, ακόμη και μέσα στα σπίτια μας και τους πιο προσωπικούς και “απόκρυφους” χώρους μας. Η διαφήμιση είναι αναμφισβήτητα ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εποχής μας• ίσως είναι η ίδια η εποχή μας. Διαβάστε περισσότερα »