Λειτουργική Τάξις

Η ευχαριστιακή νηστεία και η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων (Πρωτοπρ. Αναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος, Εφημέριος Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Πατρών)

(ιστορικοκανονική προσέγγιση)

Αναμφισβήτητα η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων διασώζει αρχαία λειτουργική πρακτική[1], αλλά κυρίως το ασκητικό ήθος και την πνευματικότητα της Ορθοδόξου παραδόσεως μέχρι τις ημέρες μας.  Η περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής είναι η κατ’ εξοχήν πένθιμη περίοδος της Εκκλησίας μας. Το πένθος δηλούται με την απαγόρευση τελέσεως εορταστικών εκδηλώσεων και ακολουθιών[2], αλλά και με δύο πρακτικές που σχετίζονται άμεσα με το υπό εξέταση θέμα: με την καθιέρωση αυστηρότατης νηστείας και με την απαγόρευση τελέσεως Θ. Λειτουργίας τις καθημερινές ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής. Διαβάστε περισσότερα »

Ερωτήσεις σχετικές με συνήθειες κατά την Θ. Λειτουργία

Αν ευκολύνεστε να μου καταθέσετε την άποψή σας για ορισμένες απορίες σχετικά με κάποιες συνήθειες των μελών των αδελφοτήτων.

1) Επιτρέπεται λαϊκός να κάνει κήρυγμα μέσα στην εκκλησία κατά τη διάρκεια της Θ. Λειτουργίας;

2) Γιατί υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να τελεστεί Λειτουργία χωρίς την παρουσία έστω και ενός λαϊκού όταν και ο Άγιος Σπυρίδων λειτουργούσε μόνος του αλλά και ο π. Επιφάνιος Θεοδορώπουλος, από ότι έχω διαβάσει, αναφέρει ότι μπορεί να τελέσει ακόμη και μόνος του ο ιερέας Λειτουργία;

3) Η Λειτουργία γίνεται, όπως λένε, μόνο με σκοπό να κοινωνήσει ο πιστός ἤ και για άλλους λόγους (ενίσχυση Αγίων, νεκρών, ελαχιστοποίηση επιρροής από τον πονηρό, συγχώρεση αμαρτιών κ.τ.λ.);

4) Επιτρέπεται λαϊκοί και μάλιστα αφιερωμένοι (δεν μιλάμε για μικρά παιδάκια) να μπαινοβγαίνουν στο Ιερό;

Διαβάστε περισσότερα »

Ιστορική αναδρομή περί της μυστικής αναγνώσεως των ευχών της Θείας Λειτουργίας (π. Ευθύμιος Μουζακίτης, εφημέριος Αγ. Κοσμά του Αιτωλού Αμαρουσίου)

(Τό Μυστικό τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας)

Μελετώντας την Πατερική γραμματεία που σχετίζεται με τη Θεία Λειτουργία, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι οι Πατέρες, αναφερόμενοι εις τον τρόπο της αναγνώσεως των ευχών της Θείας Λειτουργίας, δεν τη μελετούν ιστορικώς, δεν συζητούν τους πιθανούς τρόπους ανανεώσεώς της, γνωρίζοντας καλά ότι τό θέμα αυτό δέν αποτελεί παρωνυχίδα, ούτε μία τυπική διάταξη, αλλά εκφράζει τη θεολογία της λατρείας και την ουσία της όλης πνευματικής και εκκλησιαστικής ζωής.  Κατ’ αυτούς είναι δεδομένο πως ό,τι συνιστά «θεσμοθεσίαν» της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι άνωθεν και εξ αρχής παραδεδομένο. «…των Αγίων λειτουργός και της σκηνής της αληθινής, ην έπηξεν ο Κύριος, και ουκ άνθρωπος» (Εβραίους η΄, 2).
Μία σύντομη ιστορική επισκόπηση μας αποδεικνύει ότι οι ευχές της Θείας Λειτουργίας και ιδίως της Αγίας Αναφοράς λέγονταν και θα λέγονται πάντοτε αυστηρώς Μυστικώς.

Διαβάστε περισσότερα »

Οι μυστικές ευχές των λαϊκών (Πρωτ. Θωμάς Βαμβίνης)

Οι παρατηρήσεις πάνω σ’ ένα λειτουργικό θέμα, οι οποίες στην συνέχεια θα διατυπωθούν, πιστεύω ότι δεν αποτελούν ανεπίκαιρους σχολιασμούς, διότι αφ’ ενός μεν η λατρεία της Εκκλησίας μας, το τελετουργικό της, είναι διαρκώς παρόν μέσα στην ζωή μας, αφ’ ετέρου δε διότι τον τελευταίο καιρό είδαν το φως της δημοσιότητος πολλά κείμενα και έγιναν πολλές και ενδιαφέρουσες συζητήσεις –κάποιες φορές, μάλιστα, με αρκετή ένταση– γύρω από σημαντικά θέματα της λατρείας μας. Αυτά που θα σημειωθούν δεν είναι πορίσματα ενός ειδικού λειτουργιολόγου, ούτε επίσης καρπός μιας γενικής εκσυγχρονιστικής η συντηρητικής ιδεολογικής τοποθέτησης, που είναι και οι δυό συνήθεις στον καιρό μας. Είναι παρατηρήσεις ενός τελεστή των μυστηρίων, ο οποίος προσπαθεί ν’ ακούη τις συζητήσεις που γίνονται, αλλά πριν απ’ όλα επιθυμεί να βλέπη το νόημα της παραδεδομένης τελετουργικής μέσα από τις ερμηνείες των αγίων Πατέρων. Διαβάστε περισσότερα »

Η θέσις των Κολλυβάδων έναντι των μυστικών ευχών (Αρχ. Νικόδημος Μπαρούσης)

Η ανάγνωσις των ευχών της θείας Λειτουργίας φαίνεται πως ήταν ένα θέμα που απασχόλησε τους πιστούς από παλαιά, αλλά πάντοτε η Εκκλησία, σταθερή εις την Αποστολική της παράδοσι, ετάχθη υπέρ της μυστικής αναγνώσεώς τους. Διαβάστε περισσότερα »