Κατανάλωση: η πρόσχαρη αλλοτρίωση (Σαράντος Καργάκος, Ιστορικός – Συγγραφέας)

Η παράδοση αναφέρει ότι κάποιο ον, όσο περισσότερο ικανοποιούσε την πείνα του, τόσο αυτή μεγάλωνε, με αποτέλεσμα να κατασπαράξει τον εαυτό του. Το πρόσωπο αυτό είναι και πρόσωπο της δικής μας κοινωνίας, της λεγόμενης Καταναλωτικής, που καταναλώνεται καταναλώνοντας και ο άνθρωπος τρώγεται τρώγοντας. Διαβάστε περισσότερα »

Εικονική φιλία (Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος)

Τί εἶναι ἡ εἰκονικὴ φιλία;

Τὴν ἀποκαλοῦν «ἠλεκτρονικὴ φιλία», «διαδικτυακὴ φιλία», «ψηφιακὴ φιλία», «e – φιλία» κ.λπ. Πρόκειται γιὰ εἶδος φιλίας τῆς ἠλεκτρονικῆς – διαδικτυακῆς – ψηφιακῆς ἐποχῆς μας. Ἐντελῶς νέο καὶ ἐξελισσόμενο ραγδαῖα ὡς φαινόμενο! Τόσο ἐπαναστατικό, ποὺ θέλει νὰ προσδώσει ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικό τῆς φιλίας, πέραν αὐτοῦ τοῦ ὁποίου ὥς τώρα γνωρίζαμε. Γιατί φίλος πλέον δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀγαπᾶς, ἐμπιστεύεσαι, σέβεσαι, ὑπολογίζεις, ὡς ἄλλον ἑαυτό σου, ἀλλὰ ἕνας … ἀριθμὸς στὴν ἱστοσελίδα σου! Ἕνας ἀριθμὸς ποὺ μπορεῖς νὰ τὸν αὐξάνεις ἀπεριόριστα, ἀκατάπαυστα, ὁποτεδήποτε. Μπορεῖς ἀκόμη καὶ νὰ τόν… ἀγοράζεις! Στ’ ἀλήθεια τί ἀκριβῶς συμβαίνει; Ποιὰ εἶναι τὰ χαρακτηριστικά της; Ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους…

Διαβάστε περισσότερα »

«Η υποχώρηση των κλασσικών σπουδών είναι αποτέλεσμα πνευματικής οκνηρίας» (Andrea Marcolongo, Φιλόλογος – συγγραφέας)

Άρθρο που πρωτοδημοσιεύτηκε στη Le Monde.
Μεταφράζει από τα γαλλικά ο Αλέξανδρος Μπριασούλης


Η πρόσφατη κατάργηση των ελληνικών και λατινικών ως υποχρεωτικών μαθημάτων στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον δεν μου προκαλεί μόνο δυσαρέσκεια, αλλά και βαθιά ανησυχία. Δεν είναι απλά ένα φαινόμενο των καιρών μα, περισσότερο, το σύμπτωμα μιας αρρώστιας. Δεν πρόκειται για κάτι που σχετίζεται αποκλειστικά με τις κλασσικές σπουδές, αλλά με την ικανότητά μας να δεχτούμε τη σκέψη. Είναι η απόρριψη της συζήτησης, να τι διακυβεύεται σ’ αυτή την ιστορία. Στη γενικότερη αυτή υποκρισία, που απαιτεί τον σεβασμό όλων, δεν μπορεί πλέον κανείς να εκφράσει τη γνώμη του. Καμιά σκέψη όμως δεν μπορεί να είναι ουδέτερη. Αυτό είναι που μας υπενθυμίζουν οι αρχαίες γλώσσες, μας επιτρέπουν να διαμορφώσουμε τη σκέψη μας για να μπορούμε να λέμε όχι.

Διαβάστε περισσότερα »

Λαϊκισμός και ευθύνες για το επίπεδο της κοινής γνώμης (Πάνος Δόμαλης)

Η «κοινή γνώμη», όπως αποκαλούμε συχνά τη γενική εικόνα που έχουμε για τις απόψεις της πλειονότητας, πέρα από προβληματισμό, προκαλεί -ομολογουμένως- και μελαγχολία. Εντούτοις η αίσθηση αυτή δεν είναι και τόσο ακριβής αν αναλογιστεί κανείς ότι η λέξη «κοινή» αναφέρεται μόνο στις εκπεφρασμένες απόψεις· τις απόψεις που απλώς εξωτερικεύτηκαν χωρίς όμως να είναι απαραίτητα αντιπροσωπευτικές του συνόλου. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όσο «κοινή» και αν είναι πραγματικά αυτή η γνώμη, η γενική αίσθηση είναι -αν μη τι άλλο- ανησυχητική.

Ο δημόσιος διάλογος μοιάζει αθεράπευτα εθισμένος στις κραυγές, τις υπερβολές και τις προσβολές. Η περιήγηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το επιβεβαιώνει. Μήπως η ελληνική κοινωνία έχει κάποια ενδιάθετη ροπή στις υπερβολές κάθε είδους; Ίσως και να έχει. Αυτό που σίγουρα έχει, είναι μια αποστροφή προς τις ήρεμες φωνές και τις λογικές λύσεις. Πάντα είχε. Το γούστο της ελληνικής κοινωνίας όμως, ούτε τώρα διαμορφώθηκε ούτε και τις συνέπειές του βιώνουμε τώρα για πρώτη φορά, απλώς τα social media κάνουν τον εκτροχιασμό αυτόν περισσότερο αισθητό από ποτέ.

Από την προβληματική αυτή εικόνα προκύπτουν δύο κρίσιμα ερωτήματα. Διαβάστε περισσότερα »

«Αγόραζε και μη ερεύνα» (Σαράντος Καργάκος, Ιστορικός – Συγγραφέας)

(Στη ΡΕΝΑΤΑ, που μέσα της θάλλει η ομορφιά της Κρήτης)

Πολλοί υποστηρίζουν ότι ο άνθρωπος, για να ζήσει, πρέπει να πιστεύει κάπου. Σήμερα ο άνθρωπος, για να ζήσει, πρέπει ν’ αγοράζει. Βέβαια, πάντα συνέβαινε κάτι τέτοιο. Όμως, ποτέ η αγορά κάποιων αγαθών δεν είχε αναχθεί σε πίστη, ούτε η κατανάλωση σε θρησκεία, που απαιτεί τη θυσία του ίδιου του εαυτού μας. Οι «θεοί» της είναι πολύ απαιτητικοί. Οι νέοι του Παρισιού, στην περίφημη εξέγερση του Μάη του 1968, είχαν μ’ ένα «γραμματικό», τρόπο αισθητοποιήσει τις απαιτήσεις των νέων «θεών»:
Καταναλώνω – καταναλώνεις – καταναλώνει – καταναλώνουμε – καταναλώνετε – επωφελούνται

Διαβάστε περισσότερα »