Περιοδικό “Αθωνικοί Διάλογοι”

Διατηρητέα μνήμη τού Άθω (Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης)

Κάποια ἀπό τά παλιά περιοδικά διατηροῦν καί σήμερα τήν ἀξία τους, ὄχι μόνο γιά τήν ἱστορία ἤ τήν λαογραφία, ἀλλά κυρίως γιά τήν πείρα τῆς ζωῆς πού εἶναι ἀποθησαυρισμένη στίς σελίδες τους κι ἄς εἶναι πρόσκαιρα καταχωνιασμένα μέσα σέ ἀποθήκη μέ ἀντικείμενα «διατηρητέας μνήμης».

Ὁ λόγος μας εἶναι γιά τό περιοδικό «Ἀθωνικοί διάλογοι» τοῦ μακαριστοῦ Ναυπάκτιου μοναχοῦ Θεοκλήτου Διονυσιάτη, πού δέν ἀποτελεῖ ἕνα ἁπλό «διατηρητέο συναίσθημα» τῶν φοιτητικῶν μας χρόνων, ἀλλά εἶναι ἀληθινά ἕνας «κῆπος χαρίτων», ἕνας «παράδεισος», πού ἀναζωογονεῖ στήν μνήμη τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Ὄρους τῶν συγχρόνων ὁσίων Πατέρων του, τοῦ φιλοκαλικοῦ ἡσυχασμοῦ, τῆς εὐαγγελικῆς ἄσκησης, τῆς προσευχόμενης ἐκκλησιαστικῆς θεολογίας.

Τό συνέδριο πού ὀργάνωσε ἡ Μητρόπολη Ναυπάκτου γιά τόν μοναχό Θεόκλητο Διονυσιάτη, μᾶς παρώθησε νά ἀνασύρουμε τεύχη τῶν «Ἀθωνικῶν διαλόγων» καί νά ἀφεθοῦμε στήν μελέτη τους.

Διήγηση, ἔμπνευση, θεολογία, ἄσκηση, μύηση στά ἐνδότερα τῆς καρδιᾶς τοῦ ἀνθρώπου, στόν πυρήνα τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί κοινωνικῶν προβλημάτων καί εὔλαλη σιωπή, ὅταν ὁ λόγος φθάνη στό ἀπόρρητο τῆς μυστικῆς κοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό.

Ἀπό τό τεῦχος 41-42, Σεπτεμβρίου-Νοεμβρίου 1976 θά παραθέσουμε κάποια ἀποσπάσματα πρός ἀναζωογόνηση τῆς μνήμης τοῦ «ἁγιασμένου Ἄθω». Τό κείμενο ἐπιγράφεται «Διάλογος στόν Ἄθω». Περιγράφει τήν ἀπροσδόκητη συνάντηση τοῦ μοναχοῦ συγγραφέα καί ἑνός συντρόφου του νεώτερου μοναχοῦ μέ ἕναν θεόπτη Γέροντα, κρυμμένο σέ σπηλιά στούς «ἀπορρώγας» βράχους τοῦ Ἄθω. Γράφει:

Διαβάστε περισσότερα »

Περί των αιτιών των πειρασμών (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)

Κατά τον 5ον αιώνα, την εποχήν του Αγίου Μάρκου του Ασκητού, ανεκινούντο υπό των πάντοτε ανησύχων ψυχών θέματα, ως προς την αιτίαν της υπάρξεως των ηθικών και φυσικών κακών. Η αρχαιότης «έλυσε» το πρόβλημα δια της αποδοχής της ειμαρμένης, εις ην υπετάσσοντο τα πάντα, ακόμη και αυτοί οι Θεοί.

Εις τον Χριστιανισμόν όμως, το πρόβλημα τούτο ελύθη τελεσιδίκως υπό της Εκκλησίας. Η διδασκαλία του Κυρίου και των Αποστόλων και η πνευματική παράδοσις βεβαιούν αυθεντικώς πλέον, ότι τα πάντα τελούν υπό την κατεύθυνσιν του Θεού, είτε ευδοκία είτε παραχωρήσει, κατά το υπό των Θεολόγων Πατέρων καλούμενον προηγούμενον και επόμενον θέλημα του Θεού. Η αποδοχή της διδασκαλίας αυτής, προϋποθέτει, βεβαίως, πίστιν εις τον Θεόν. Άλλως το πρόβλημα μεταφέρεται εις την περιοχήν της φιλοσοφίας, ως θέμα θεοδικίας.

Αλλά τα πιστά μέλη της Εκκλησίας ποικίλουν κατά τον βαθμόν πίστεως. Άλλα πιστεύουν απολύτως εις την Θ. Πρόνοιαν, άλλα αμφιβάλλουν και άλλα απιστούν, ως προς τα αίτια των πειρασμών που υφιστάμεθα.

Ο Άγιος Μάρκος, επόμενος τη πνευματική παραδόσει, δια της πραγματείας του αυτής, αποδεικνύει Γραφικώς, ότι οι συμβαίνοντες πειρασμοί οφείλονται εις την θείαν Δικαιοσύνην «εξ αναδοχής», ήτοι από τα καλά έργα, τας κακάς πράξεις και τους λογισμούς.

Έργον του, συναφές προς την πραγματείαν, είναι και τα 200 «Κεφάλαια» «περί του Πνευματικού νόμου», όστις λειτουργεί εις τα ανθρώπινα, αλλά πιστεύεται και «ελέγχεται» μόνον υπό των εχόντων πνευματικήν όρασιν.

Είναι δε περιττόν να λεχθή ότι η βεβαιότης επί της λειτουργίας του «πνευματικού νόμου», δεν οδηγεί εις παθητικότητα και μοιρολατρείαν, αλλ’ ούτε αίρει την ηθικήν ελευθερίαν μας. Αντιθέτως, μας βοηθεί εις την απελευθέρωσιν εκ των παθών, μας αυξάνει την γνώσιν επί των σχέσεών μας μετά του Θεού και διαθερμαίνει την πίστιν, την ελπίδα, την ευγνωμοσύνην και την αγάπην προς τον απείρως αγαπώντα ημάς Θεόν.

θ.μ.δ.

Διαβάστε περισσότερα »