Δημοσιεύθηκε στό δελτίο ΕΠΙΣΚΕΨΙΣ (τεύχ. 699/30.4.09, σ.σ. 11-33)  ἄρθρο τοῦ Καθηγητοῦ  Βλασίου Φειδᾶ  μέ τίτλο «τό ζήτημα τῆς συμπροσευχῆς μετά τῶν ἑτεροδόξων κατά τούς ἱερούς Κανόνες»[1] (στό ἑξῆς: Φειδᾶς). Ὅπως ἀναφέρει ὁ συντάκτης, τό ἄρθρο αὐτό ἀποτελεῖ ἀπάντηση–γνωμοδότηση σέ ἐρώτημα πού τοῦ ἀπευθύνθηκε.

Ἡ δημοσίευση τόσο μεγάλης ἐργασίας (σελ. 23) στό ἐπίσημο δελτίο τοῦ Ὀρθοδόξου Κέντρου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου (Σαμπεζύ Γενεύης) καί ἡ προσωπικότητα καί οἱ πολλές καί κρίσιμες ἰδιότητες τοῦ συντάκτου καταδεικνύουν τή σοβαρότητα τοῦ θέματος τῶν συμπροσευχῶν μέ ἑτεροδόξους στή σύγχρονη διορθόδοξη καί διαχριστιανική συνεργασία.

Στό ἄρθρο ὁ καθηγητής συμπεραίνει ὅτι ὄχι μόνο δέν ἀπαγορεύεται ἡ συμπροσευχή μέ τούς ἑτεροδόξους στά πλαίσια τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως, ἀλλά ἀντιθέτως οἱ Ἱ. Κανόνες  ἐνθαρρύνουν τήν κοινή προσευχή μέ τίς ἄλλες ὁμολογίες, ἡ δέ κανονική ἀπαγόρευση περιορίζεται ἀποκλειστικά στή Θ. Λειτουργία.

Είναι όμως σωστό αυτό το συμπέρασμα; Διαβάστε περισσότερα »

Η υπόθεση του πρώην Μητροπολίτου Αττικής Παντελεήμονος απετέλεσε μια κρίση για την Εκκλησία, τουλάχιστον εδώ και μία επταετία. Για το θέμα αυτό εξεδόθησαν τρεις αποφάσεις από την Ιερά Σύνοδο, ήτοι η έκπτωση από της θέσεως του Μητροπολίτου Αττικής (Αύγουστος 2005), η αναστολή κάθε περαιτέρω δίωξης (Μάρτιος 2009) και η διαπιστωτική πράξη καθαίρεσης, ύστερα από την αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου (Μάιος 2009). Η τελευταία απόφαση δημιούργησε σοβαρή συζήτηση, επειδή προκλήθηκε καθαίρεση από το αρχιερατικό αξίωμα κατά τις διατάξεις του άρθρου 160 του νόμου 5383/1932 από το Πρωτοβάθμιο για Αρχιερείς Δικαστήριο «άνευ ετέρας τινός διαδικασίας», οπότε ετέθη θέμα κατά πόσον η Εκκλησία θα πρέπει να κυβερνάται σύμφωνα με τους ιερούς Κανόνες ή τους νόμους της Πολιτείας. Διαβάστε περισσότερα »

Προ καιρού είχα από συνάδελφο Διδάκτορα Θεολογίας κάποια τη­λεφωνική πρόκληση σχετικά με το βιβλίο του κ. Χρ. Γιανναρά (Γ) «Εν­άντια στη θρησκεία» (Αθήνα 2006), το οποίο αναφέρεται και στους ι. κανόνες. Έτσι και μετά από κάποια μικρή συζήτηση, που είχα με τον ίδιο τον κ. Γ. και τρεις – τέσσερεις άλλους εκκλησιαζομένους σε Ναό των Αθηνών και στο «αρχονταρίκι-υπερώον» του την 14.1.2007 θεώ­ρησα σκόπιμο, ή μάλλον απαραίτη­το να προβώ και γραπτώς σε μερι­κές διευκρινήσεις επί των ιερών κανόνων. Νομίζω ότι αυτές είναι χρήσιμες, προκειμένου να βοηθή­σουν στην άρση ωρισμένων παρε­ξηγήσεων και ως προς αυτούς τους ι. κανόνες, αλλά και μεταξύ των πι­στών Χριστιανών. Θεωρώ τον εαυτό μου υποχρεω­μένο όχι μόνο προς τους ανα­γνώστες των εν λόγω βιβλίων μετά την τηλεφωνική – συναδελφική πρόκληση – πρόσκληση να βοηθή­σει στη διάλυση πιθανών παρεξη­γήσεων ή σκανδαλισμών, αλλά και προς τον ίδιο το φίλο συγγραφέα αυτού του βιβλίου, ώστε να θέσω υπ’ όψει του και τα συμπεράσματα πολλών σχετικών μου επιστημο­νικών ερευνών και ενασχολήσεων με την ελπίδα κάποιας ουσιαστικό­τερης, έστω μελλοντικώς, προσεγ­γίσεώς μας και συμφωνίας μας. Δεν θα υπάρχει νομίζω αντίρρη­ση, τουλάχιστον ουσιώδης, και από τους ασχολουμένους αμέσως ή εμμέσως με τα θέματα της φιλοσο­φίας και της θρησκείας, ότι και η φι­λοσοφία, εφ’ όσον αναζητεί με τις δυνάμεις του ανθρώπου το θείο, το Θεό, είναι ένα είδος Θρησκείας. Αντιθέτως η Χριστιανική διδασκα­λία και μάλιστα η Ορθόδοξη Χρι­στιανική, εφ’ όσον ασχολείται με την παραδοθείσα αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους, δεν είναι «θρησκεία», αλλά είναι προφητεία, πίστη, παράδοση, διδασκαλία, χω­ρίς αυτό να της στερεί το δικαίωμα να λέγεται και θρησκεία. Τα αυτά ισχύουν mutatis mutandis και για τη Χριστιανική Θεολογία. Εδώ μας έρχεται στο νου κάτι που είχε πει ο αείμνηστος και σεβαστός καθηγη­τής Νικόλαος Νησιώτης, ότι δηλ. Θεολογία είναι σχόλιο στην προ­φητεία. Και θέτουμε το ερώτημα εν συ­νεχεία: Μήπως ισχύει κάτι το ανά­λογο και για τα πράγματα – κανό­νες της εκκλησίας, τα οποία έχουν θεσπισθεί ή διατυπωθεί βάσει της διδασκαλίας της Αγ. Γραφής από τις αυθεντικές Οικουμενικές Συνόδους; Μήπως πρέπει να έχουμε υπ’ όψει μας, προκειμένου να κρίνου­με αντικειμενικά και όχι υποκειμε­νικά, αυτά τα οποία λέει ο Μεγ. Βα­σίλειος κατατοπιστικά (ςα’ καν.); «Των εν τη Εκκλησία πεφυλαγμένων δογμάτων και κηρυγμάτων, τα μεν εκ της εγγράφου διδασκαλίας (Αγ. Γραφής) έχομεν, τα δε εκ της των Αποστόλων παραδόσεως διαδοθέντα ημίν εν μυστηρίω παραδεξάμεθα· άπερ αμφότερα την αυτήν ισχύν έχει, προς την ευσέβειαν (ορθοδοξίαν – ορθοπραξίαν)· και τούτοις ουδείς αντερεί, όστις γε καν κατά μικρόν γουν θεσμών εκ­κλησιαστικών πεπείραται». Τα δόγματα – κηρύγματα, λοι­πόν, της Εκκλησίας περιλαμβά­νουν μέρος της εν Χριστώ Αποκαλύψεως και της εν Αγίω Πνεύματι αποστολικής παραδόσεως σε μία αλάθητη – ορθή διατύπωσή τους. Γιατί να τα περιφρονούμε ή να τα υποτιμούμε; Αυτά τα ελάχιστα νομίζω ότι θα αρκούσαν και για τη διάκριση πε­ραιτέρω μεταξύ Χριστιανικής Εκ­κλησίας και οιασδήποτε άλλης θρησκείας ή θρησκευτικής συνάξεως, αν δεν ήταν απαραίτητο να προσθέσουμε και τα εξής προς ολοκλήρωσή τους και ορθή εκτίμη­σή τους. Διαβάστε περισσότερα »