«Αυτός γαρ (ενν. ο Χριστός) εστιν η ειρήνη ημών, ο ποιήσας τα αμφότερα έν και το μεσότοιχον του φραγμού λύσας» (Εφεσ 2, 14)

Η Προς Εφεσίους επιστολή τού Απ. Παύλου, καθώς σημειώνει ένας από τους αξιολογότερους αρχαίους της Εκκλησίας ερμηνευτές της, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «είναι γεμά­τη από νοήματα και δόγματα υψηλά». «Αυτή», συνεχίζει ο ίδιος ερμηνευτής, «είναι γεμάτη από πολύ υψηλά και πολύ σημαντικά νοήματα. Όσα σχεδόν πουθε­νά αλλού δεν είπε (ο Παύλος), αυτά τα δηλώνει εδώ». «Απαιτείται λοιπόν από εμάς», παρατηρεί και ο Θεοφύλακτος, «πολλή προσοχή για την κατανόηση των μυστηρίων που περιέχονται σε αυτήν». Πραγματικά η επιστολή αυτή εκθέτει το «μυστήριο που ήταν κρυμμένο προ­αιώνια στον Θεό» (3,9), μυστήριο που αποκάλυψε στην ανθρωπότητα ο Ιησούς Χριστός και που συνίσταται στην, διά της Εκκλησίας, πραγματοποίηση της προαι­ώνιας βουλής τού Θεού για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. Μέσα στο χάος και τη διάσπαση του αρχαίου κόσμου η ιστο­ρική πραγματικότητα της Εκκλησίας εκπροσωπεί τη φιλάνθρωπη προσφορά τού Θεού, ο οποίος συγκροτεί σε ένα σώμα, σε μία κοινωνία πίστης, ειρήνης και αγάπης τους πρώην εχθρούς μεταξύ τους, Ιουδαίους και εθνικούς. Η συμμετοχή στη νέα αυτή κοινωνία, στο σώμα τού Χριστού, συνεπάγεται και ανάλογη ζωή των μελών του, ζωή «εν Χριστώ». Διαβάστε περισσότερα »

Στο εξαιρετικό βιβλίο του “Οι αυτα­πάτες των αθεϊστών”, ο Ντέιβιντ Μπέντλεϋ Χαρτ αναφέρεται στην εικόνα της παγανιστικής αρχαιότητας ως ενός κόσμου συμφιλιωμένου με τη φύση και το σώμα, χαρούμενου και αισιόδοξου, γεμάτου από τις απολαύσεις τής ζωής και αδιάφορου για την προοπτική τού θανάτου — προτού, βέβαια, πέσει επάνω του η βαριά και παγερή σκιά τού χρι­στιανισμού. Συγχρόνως, όμως, ο Χαρτ μάς εξηγεί ότι η εικόνα αυτή αποτελεί ρομαντική ανακατασκευή τής νεότερης ευρωπαϊκής ελληνοφιλίας, που δεν έχει σχεδόν καμμία σχέση με την πραγματι­κότητα. Ο Χαρτ επισημαίνει κάτι που κάθε χριστιανός μελετητής τής κλασικής αρχαιότητας (θα περιμέναμε να) γνωρί­ζει, ότι δηλαδή τη χαρακτηρίζει ένα είδος υπαρξιακής μελαγχολίας. Σύμφωνα με τις κυρίαρχες αντιλήψεις της, ο κόσμος αποτελεί ένα περίκλειστο σύμπαν, στο οποίο υπάγονται ακόμα και οι θεοί, και το οποίο κυριαρχείται από την ειμαρ­μένη. Η μυθολογία της είναι σκοτεινή, οι θεοί της εμπαθείς και ιδιότροποι (ή, ας προστεθεί, αδιάφοροι για τον άνθρωπο), και η προοπτική τού θανάτου αναπόδρα­στη. Η έλλειψη αξιόπιστης και εμπνευ­σμένης μεταφυσικής πρότασης που θα φώτιζε και θα ερμήνευε το αίνιγμα της ζωής καθόριζε αρνητικά τον αρχαίο κόσμο – παρά τις αναμφισβήτητες αρετές και ομορφιές του. Αυτός ο κόσμος τής απογοήτευσης και της μελαγχολίας γέννησε ή φιλοξένησε φιλοσοφικές θεωρίες και θρησκευτικές απόπειρες διαφυ­γής από μια πραγματικότητα στενάχωρη και αδιέξοδη. Οι μυστηριακές θρησκείες και ο γνωστικισμός ανήκουν εδώ. (*)

Σ’ αυτό τον μελαγχολικό κόσμο ο χρι­στιανισμός ήρθε ως καλά και χαρούμενα νέα, ως Ευαγγέλιο. Η διδασκαλία για ένα Θεό που δημιούργησε τον άνθρωπο και τον αγαπά, η εκ μέρους του προσφο­ρά συγχώρεσης και δυνατότητας για νέα ζωή, το κήρυγμα της ισότητας και της αγάπης για κάθε άνθρωπο, και η προ­οπτική τής υπέρβασης του θανάτου που θεμελιώνεται στην Ανάσταση του Χρι­στού αποτελούσαν θεμελιώδη στοιχεία τής νέας πίστης. Η λατρεία τής Εκκλη­σίας μετέδιδε πρόγευση αιώνιας ζωής, ενώ η για πρώτη φορά οργανωμένη και ευρείας έκτασης φιλανθρωπία προσέφερε ανακούφιση και παρηγοριά στους φτωχούς και τους άρρωστους αυτής της ζωής. Ήταν τέτοια η πνευματική δύνα­μη της νέας θρησκείας, ώστε οι Έλληνες, παρά τους εις βάρος της συχνούς και απηνείς διωγμούς, γίνονταν μέλη της σε όλο και μεγαλύτερους αριθμούς, ώσπου στο τέλος έγιναν όλοι τους χριστιανοί. Επρόκειτο για επιλογή ορθή και σωτή­ρια, τους καρπούς τής οποίας γευόμαστε μέχρι και σήμερα, καθώς ακόμα και εκείνοι που δεν πιστεύουν πια στον Χριστό παραμένουν σε μεγάλο βαθμό πολιτιστι­κά και αξιακά χριστιανοί. Διαβάστε περισσότερα »

Διαβάστε περισσότερα »

Η αξιοπιστία των θείων επαγγελιών
Σχόλιο στο Α’ Ανάγνωσμα της Ακολουθίας της πρώτης ώρας: Μιχ. ε’ 1-3

Τις παραμονές των Χριστουγέννων και των Θεοφανίων, όπως και τη Μεγάλη Παρασκευή, οι ακολουθίες των Ωρών είναι μεγαλύτερες σε έκταση από τις συνήθεις ακολουθίες των υπόλοιπων ημερών τού έτους, καθώς προστίθενται, μεταξύ άλλων, στο τελετουργικό τους και τρία βιβλικά αναγνώσματα, ένα από την Παλαιά Διαθήκη και δύο από την Καινή (Απόστολος και Ευαγγέλιο). Για τον λόγο αυτό οι συγκεκριμένες ακολου­θίες ονομάζονται «Μεγάλες και Βασιλι­κές Ώρες». Το πρώτο ανάγνωσμα της Ακολουθίας τής Πρώτης Ώρας τής γιορ­τής τών Χριστουγέννων προέρχεται από το βιβλίο τού προφήτη Μιχαία και είναι μία προφητεία για τον τόπο τής γέννη­σης του Χριστού (Μιχ ε 1-3). Διαβάστε περισσότερα »

Στο κείμενο που ακολουθεί θα σχο­λιάσουμε με συντομία πέντε συνή­θεις ενστάσεις κατά της χριστιανικής θρησκείας. Διαβάστε περισσότερα »