25 Δεκεμβρίου: Η κατά σάρκα γέννησις του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού (Μιλτιάδου Κωνσταντίνου, Ομ. Καθηγ. Α.Π.Θ. – Άρχ. Διδασκάλου του Ευαγγελίου τής ΜτΧ Εκκλησίας)

Η αξιοπιστία των θείων επαγγελιών
Σχόλιο στο Α’ Ανάγνωσμα της Ακολουθίας της πρώτης ώρας:
Μιχ. ε’ 1-3

Τις παραμονές των Χριστουγέννων και των Θεοφανίων, όπως και τη Μεγάλη Παρασκευή, οι ακολουθίες των Ωρών είναι μεγαλύτερες σε έκταση από τις συνήθεις ακολουθίες των υπόλοιπων ημερών τού έτους, καθώς προστίθενται, μεταξύ άλλων, στο τελετουργικό τους και τρία βιβλικά αναγνώσματα, ένα από την Παλαιά Διαθήκη και δύο από την Καινή (Απόστολος και Ευαγγέλιο). Για τον λόγο αυτό οι συγκεκριμένες ακολου­θίες ονομάζονται «Μεγάλες και Βασιλι­κές Ώρες». Το πρώτο ανάγνωσμα της Ακολουθίας τής Πρώτης Ώρας τής γιορ­τής τών Χριστουγέννων προέρχεται από το βιβλίο τού προφήτη Μιχαία και είναι μία προφητεία για τον τόπο τής γέννη­σης του Χριστού (Μιχ ε 1-3).

Ο προφήτης Μιχαίας έδρασε σε μία ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο της ισραηλιτικής ιστορίας. Κατά την εποχή τής δράσης του η πολιτική κρίση, εξαιτίας τών αλλεπάλληλων επιδρομών τών Ασ­συρίων στην ευρύτερη περιοχή τής Χα­ναάν, βαίνει παράλληλα με την πνευμα­τική κατάπτωση των Ιουδαίων, καθώς η διαφθορά και η υποκρισία γίνονται ανεξέλεγκτες. Στα επτά κεφάλαια του βιβλίου εναλλάσσονται οι απειλητικές προρρήσεις με τις προφητείες αποκατάστασης του λαού. Το έργο αρχίζει με προφητείες κατά του Ισραήλ και του Ιούδα. Με ιδιαίτερη δριμύτητα στρέφε­ται στη συνέχεια ο προφήτης κατά των πολιτικών και κυρίως των πνευματικών ηγετών τού λαού, τους ιερείς και προ­πάντων τους ψευδοπροφήτες (α’ 1-γ’ 12). Η ειδωλολατρία και η ηθική κατάπτω­ση θα οδηγήσουν αναπότρεπτα στην καταστροφή, από την οποία μόνον ένα ευσεβές υπόλοιπο θα διασωθεί, για να ακολουθήσει η εποχή τής αποκατάστα­σης με ηγέτη τον ειρηνικό ποιμένα Μεσ­σία, κατά την οποία η Ιερουσαλήμ θα αναδειχθεί σε κέντρο τής παγκόσμιας ειρήνης και της αποκάλυψης του Θεού προς όλους τους λαούς τής γης (δ’ 1- ε’ 14). Μετά τα παρηγορητικά μηνύματα, ο προφήτης επανέρχεται στη σκληρή κριτι­κή του και στις απειλητικές προρρήσεις (ς’ 1 – ζ’ 7), για να κλείσει με μία νέα προ­φητεία αποκατάστασης (ζ’ 8-20).

Το πέμπτο κεφάλαιο του βιβλίου κλεί­νει την ενότητα των παρηγορητικών λόγων τού προφήτη. Αφού έχει προειδο­ποιήσει τον λαό για την επερχόμενη κα­ταστροφή, ο Μιχαίας οραματίζεται την επικράτηση μιας παγκόσμιας ειρήνης και την επιστροφή των εξόριστων Ιουδαίων στην Ιερουσαλήμ. Η αποκατάσταση του λαού θα ολοκληρωθεί με τη γέννηση του μελλοντικού λυτρωτή. Ο προφήτης διαβεβαιώνει τους ακροατές του ότι η Δια­θήκη τού Θεού με τον λαό του δεν ακυ­ρώνεται, παρά την αθέτησή της από την πλευρά τού λαού. Απόδειξη της πιστότη­τας του Θεού στη Διαθήκη είναι ότι θα αναδείξει έναν νέο ηγέτη για τον λαό του, τηρώντας την υπόσχεσή του στον βασιλιά Δαβίδ (Β’ Βα ζ’ 16). Έτσι, το καινούργιο που θα αρχίσει με τη γέννηση του νέου ηγέτη αποτελεί συνέχιση του παλιού και καθορίζεται από τη συνεχή παρουσία τού Κυρίου στην ιστορία τού λαού του. Η παρουσία αυτή πιστοποιείται σαφέστερα στα επεισόδια εκείνα, στα οποία φαίνε­ται να απειλείται το σχέδιο του Θεού με ματαίωση. Η βαβυλωνιακή κατάκτηση που θα ακολουθήσει τις επιδρομές των Ασσυρίων θα θέσει ένα τέλος στη δαβιδική δυναστεία, αυτό όμως δεν θα σημάνει και το τέλος τού σχεδίου τού Θεού.

Με την αποτυχία τής δαβιδικής δυνα­στείας διαμορφώνεται μια νέα αρνητική κατάσταση για τον Ισραήλ, η αδυναμία εξόδου από την οποία γεννά στον λαό αισθήματα απελπισίας. Όμως και σ’ αυτή τη δύσκολη στιγμή η θεία παρέμ­βαση έρχεται να ανοίξει πάλι νέους ορί­ζοντες. Γι’ αυτό ο προφήτης δεν περιο­ρίζεται μόνο στην εξαγγελία τής κατα­στροφής, αλλά σπεύδει να παρηγορήσει ταυτόχρονα τον λαό διαβεβαιώνοντάς τον ότι ο Θεός θα στείλει έναν νέο ηγέτη που θα έχει τα χαρακτηριστικά τού Δα­βίδ, αλλά η πολιτική του δεν θα επαναλάβει τα λάθη τής δαβιδικής δυναστείας. Η καταγωγή τού νέου ηγέτη θα είναι από τη γενιά τού Δαβίδ, «εξ ημερών αιώνος» (ε’ 1δ). Η γενέτειρά του θα είναι επίσης η ίδια με εκείνη του Δαβίδ, το μικρό χωριό τής Βηθλεέμ (ε’ 1α,γ). Όμως όλα τα άλλα θα είναι διαφορετικά. Ο ίδιος ο Κύριος θα αναλάβει πλέον τη διακυβέρ­νηση του λαού του, όχι με τα όπλα, όπως οι Ασσύριοι, αλλά θα φροντίζει τον λαό του ειρηνικά όπως ένας βοσκός φροντίζει το κοπάδι του. Έτσι, ο λαός με επικεφαλής του έναν τόσο ένδοξο βασιλιά θα δοξαστεί ως τα πέρατα της γης (ε’ 3).

Ο βασιλιάς Δαβίδ αποτελεί αναμφίβολα μία από τις σημαντικότερες προ­σωπικότητες του βιβλικού Ισραήλ. Η μορφή του κατέχει κεντρική θέση όχι μόνο στα ιστορικά βιβλία τής Παλαιάς Διαθήκης, αλλά σε ολόκληρη τη βιβλική γραμματεία. Δεν πρόκειται απλώς για έναν πετυχημένο βασιλιά, η δυναστεία τού οποίου βασίλεψε για περισσότερα από τετρακόσια χρόνια στην Ιερουσα­λήμ. Πρόκειται κυρίως για τον εκλεκτό του Θεού, με τον οποίο ο Κύριος συνήψε αιώνια διαθήκη, μια διαθήκη που γέννη­σε και έθρεψε τις μεσσιανικές ελπίδες μέχρι την πραγμάτωσή τους στο πρόσω­πο του Ιησού Χριστού.

Η εμφάνιση του Δαβίδ στη σκηνή τής ιστορίας περιγράφεται στην περικοπή Α’ Βα ις’ 1-13, σύμφωνα με την οποία ο Θεός, μετά την αποτυχία τού βασιλιά Σαούλ να κυβερνήσει ακολουθώντας το θέλημά του, στέλνει τον κριτή Σαμουήλ στη Βηθλεέμ, προκειμένου να επιλέξει από τους γιους τού Ιεσσαί έναν νέο βα­σιλιά. Γεμάτος περηφάνεια ο Ιεσσαί πα­ρουσιάζει στον Σαμουήλ τους παρόντες στη λατρευτική σύναξη της οικογένειας γιους του, αλλά ο Θεός επιλέγει τελικά τον απόντα «μικρό που έβοσκε το κο­πάδι» (Α’ Βα ις’ 11). Αυτός, ο οποίος θε­ωρείται από τους ίδιους τους συγγενείς του τόσο ασήμαντος, ώστε να μην κρίνεται απαραίτητη η παρουσία του στη λατρευτική σύναξη της πατριάς του, αναγνωρίζεται από τον Θεό ως ο εκλεκτός και ο αγαπημένος του. Ο καθοδηγητικός ρόλος τού Θεού στην παγκόσμια ιστο­ρία προβάλλει ακόμη εντυπωσιακότερα, όταν τα άτομα που εκλέγει για την επί­τευξη των στόχων του θεωρούνται από τους ανθρώπους εντελώς ακατάλληλα. Ούτε ο Σαμουήλ ούτε το στενό περιβάλ­λον τού Δαβίδ μπορούσε να φανταστεί ότι ο νεαρός βοσκός από τη Βηθλεέμ θα αναδεικνυόταν στον μεγαλύτερο βασιλιά τού Ισραήλ. Αλλά αυτός ακριβώς ο ασήμαντος βοσκός θα πετύχει εκεί όπου ο σκληρός πολεμιστής Σαούλ απέτυχε. Η εκλογή τού μικρού και αδυνάτου για την πραγμάτωση μεγάλων στόχων αποτελεί ένα ακόμη βασικό θέμα τής βιβλικής θεο­λογίας. Η πίστη των ανθρώπων, η στα­θερή προσήλωσή τους στον Θεό και στις επαγγελίες του, επιτρέπει την πλήρη εκδίπλωση της δυνάμεως του Θεού στον κόσμο και καθιστά τους πιστούς ισχυ­ρότερους από τους λεγόμενους μεγάλους τού κόσμου τούτου.

Με την εκλογή τού νεαρού Δαβίδ κα­θιστά ο Θεός σαφές ότι η χάρη του και η δύναμη του Πνεύματός του αποτελούν τον αποφασιστικό παράγοντα που κινεί την ιστορία. Η προαναγγελία τής ανάδειξης ενός νέου ηγέτη από τη γενιά τού Δαβίδ σε μια εποχή που όλα φαίνο­νται χαμένα στοχεύει στην πιστοποίηση της αλήθειας αυτής. Η προφητεία τού Μιχαία εκπληρώθηκε (Ματ. β’ 6), το μή­νυμά του όμως, παρά τους αιώνες που πέρασαν διατηρεί, ως λόγος τού Θεού, ακέραιη την επικαιρότητά του. Αν και πάρα πολλά έχουν αλλάξει από τον η’ π.Χ. αιώνα ως σήμερα, η βία, η οικονομι­κή ανασφάλεια και η κοινωνική ανισότητα και αδικία δεν είναι άγνωστα φαι­νόμενα για τον σύγχρονο κόσμο. Η αβε­βαιότητα σε εθνικό και διεθνές επίπεδο προκαλεί σε πλήθος ανθρώπων τρόμο και καθιστά τη λαχτάρα για ασφάλεια και ειρήνη ελπίδα ανεκπλήρωτη. Η δια­βεβαίωση του Μιχαία ότι ο Θεός είναι αξιόπιστος στις υποσχέσεις του καλεί όλους τους χριστιανούς να αναζητήσουν την παρουσία του εκεί που λογικά δεν θα υπήρχε ελπίδα να τη βρουν, τους κα­λεί να συντονιστούν με τις φωνές των μι­κρών, των ανίσχυρων και των ευάλωτων, ξαναδίνοντας νόημα στις ευχές που με τόση απλοχεριά ανταλλάσσονται τα Χρι­στούγεννα για ειρήνη και ευημερία, γιατί γνωρίζουν ότι ο Θεός έχει τη δύναμη να τις εκπληρώσει.

 

(Πηγή: Περιοδικό “Εφημέριος” Νοε. – Δεκ. 2020)

 

 

[Ψήφοι: 3 Βαθμολογία: 4.7]