Υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ θεολογίας και επιστήμης, αφού η θεολογία ασχολείται, όπως η λέξη το υπονοεί, με τον Θεό, τί είναι ο Θεός, και πώς κανείς μπορεί να φθάση στην κοινωνία μαζί Του, ενώ η επιστήμη αχολείται με τον κτιστό κόσμο και ενδιαφέρεται κυρίως για την χρήση του κόσμου.
Αν μελετήσουμε αυτήν την απλή πρόταση, θα διαπιστώσουμε ότι τόσο η θεολογία, όσο και η επιστήμη κινούνται δε διαφορετικά επίπεδα, καί, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να υπάρξη καμμιά σύγκρουση μεταξύ θεολογίας και επιστήμης, ούτε μεταξύ θεολόγων και επιστημόνων. Η σύγκρουση έγινε ιστορικά στην Δύση, όταν ταυτίστηκε η μεταφυσική με την θεολογία. Και είναι γνωστόν ότι άλλο είναι το περιεχόμενο της μεταφυσικής, σύμφωνα με την οποία υπάρχει ο αγέννητος κόσμος των ιδεών, από τον οποίο προήλθε ή εκ πτώσεως ή εξ απορροής ο κόσμος, και άλλο είναι το περιεχόμενο της αποκαλυπτικής θεολογίας. Όταν, λοιπόν, στην Δύση ταυτίστηκε η μεταφυσική με την θεολογία και όταν μάλιστα η ανάπτυξη των φυσικών επιστημών είχε σαν αποτέλεσμα να κλονισθούν τα θεμέλια της μεταφυσικής, τότε χτυπήθηκε και η θεολογία, που είχε ταυτισθή με την μεταφυσική. Γι’ αυτό ένας αγιορείτης μοναχός, χαριτολογώντας κάποτε, είχε πη ότι η σύγκρουση μεταξύ πίστεως και επιστήμης είναι τα “καλαμπούρια” των δυτικών.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως την εκφράζουν οι άγιοι Πατέρες, βλέπουμε ότι άλλο είναι το περιεχόμενο της θεολογίας και άλλο της επιστήμης. Η θεολογία ομιλεί για τον Θεό, για το ότι δημιουργός του κόσμου είναι ο Θεός, για την πτώση και ασθένεια της ανθρωπίνης προσωπικότητος και για την θεραπεία της, ώστε να φθάση ο άνθρωπος σε κοινωνία με τον Θεό. Η επιστήμη ασχολείται με το επιστητό, για εκείνα που ελέγχουν οι αισθήσεις και προσπαθεί να κάνη την ζωή του ανθρώπου υποφερτή μέσα στην πτωτική κατάστασή του.
Δυστυχώς όμως, πολλές φορές παρατηρούμε ότι επικρατεί μεγάλη σύγχυση μεταξύ των δύο αυτών ορίων και αρμοδιοτήτων. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν η επιστήμη (οι επιστήμονες) ιεροποιήται, μυθοποιήται, και όταν η θεολογία εκκοσμικεύεται.
Η επιστήμη ιεροποιείται όταν διάφοροι επιστήμονες χρησιμοποιούν τα επιστημονικά δεδομένα και μερικές ανακαλύψεις για να καταρρίψουν την διδασκαλία περί του Θεού ή ακόμη για να ταυτισθούν με τον Θεό, πράγμα το οποίο συνιστά την ύβρη, με την αρχαία σημασία της λέξεως, ή ακόμη όταν προσπαθούν να βρουν ένα σύστημα για να λύσουν όλα τα προβλήματα του ανθρώπου, ακόμη δε και αυτά τα υπαρξιακά. Είναι χαρακτηριστική, αυτής της περιπτώσεως, η δήλωση την οποία έκανε πρόσφατα ένας γενετιστής, ο οποίος προτίθεται να κλωνοποιήση τον άνθρωπο: “Θα γίνουμε ένα με τον Θεό. Θα έχουμε σχεδόν τις ίδιες γνώσεις και την ίδια δύναμη με τον Θεό. Ο κλωνισμός μέσω της αναδιάταξης του άαα είναι το σοβαρό βήμα για να φθάσουμε τον Θεό. Είναι πολύ απλή η φιλοσοφία”.
Η θεολογία εκκοσμικεύεται όταν αποβάλη την ουσία της, που είναι να οδηγήση τον άνθρωπο στην κάθαρση, τον φωτισμό και την θέωση, όταν χάνη τον εσχατολογικό της προσανατολισμό, και όταν ιστορικοποιήται και κοινωνικοποιήται. Επίσης, η θεολογία εκκοσμικεύεται όταν διακατέχεται από το άγχος και την ανασφάλεια μπροστά στα επιστημονικά επιτεύγματα ή όταν ακόμη χρησιμοποιή την μεθοδολογία της επιστήμης για να μιλήση για τον Θεό. Σε τέτοιες περιπτώσεις δημιουργεί προβλήματα στην έρευνα. Πράγματι, εάν η θεολογία δεν έχει σαφή ορθόδοξα κριτήρια και ασφαλείς προϋποθέσεις, τότε χάνει την αποστολή της.
Τα όσα θα ακολουθήσουν θα δείξουν την σύγχυση που δημιουργείται, καθώς επίσης και τα διαφορετικά όρια και τα πλαίσια μέσα στα οποία κινούνται τόσο η θεολογία, όσο και η επιστήμη.
Διαβάστε περισσότερα »
Κατηγορίες: 
Λέξεις Κλειδιά: 
