Γιατί; γιατί τόσος πόλεμος — κηρυγμένος κι ακήρυκτος — στη γη μας; Οι γενηές έρχονται και παρέρχονται, με την ελπίδα και το όραμα της ειρήνης· και φεύγουν από το προσκήνιο της ιστορίας με την πικρή γεύσι της απογοητεύσεως, διότι οι δυνάμεις του κακού μαίνονται και πολλές φορές πνίγουν την ανθρωπότητα στις αναθυμιάσεις του μίσους, στον ασίγαστο ορυμαγδό των πολέμων. Γιατί τόσο κακό γύρω μας και τόσοι κακοί;
Γιατί οι κακοί αφίνονται στην εξουσία τους, να ταλαιπωρούν την αγιότητα και την αλήθεια;
Επίκαιρη και συγκλονιστική μας έρχεται μια επιστολή από τον Θ´ αιώνα· δεν δίνει συνταγές για λύσι του προβλήματος: η αξία της έγκειται στο ότι είναι μια ανάγλυφη απεικόνιση του φαινομένου, που μας προβληματίζει με την επανάληψί του στα έθνη. Σύγκρουσις μεταξύ του κακού και του καλού.
Την γράφει ένας από τούς σημαντικώτερους ανθρώπους του κόσμου. Στον στίβο της Αληθείας πρωταθλητής και Μάρτυς, όσον οι λίγοι εκλεκτοί της Ανθρωπότητος. Ο κόσμος της σοφίας, της επιστήμης, της ιεραποστολής σ’ Ανατολή και Δύσι, τα Πανεπιστήμια, οι ιστορικοί, οι μελετητές, τον αναγνωρίζουν στην πρώτη γραμμή των κορυφαίων που χάραξαν ιστορία. Είναι ο Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως, που διεφύλαξε (Θ´ αιών) την Αλήθεια στον κόσμο, απλή και ανόθευτη, όπως παρεδόθη από τον Θεάνθρωπο Λυτρωτή, στην αποκάλυψη της Αγίας Γραφής.
Πολλοί τον κρίνουν ως πολιτικό — και οι Δυτικοί τον κατέκριναν κατά κόρον — άλλοι τον βλέπουν ως εκκλησιαστικό ηγέτη και του φορτώνουν όλα τα δεινά που συνεκλόνισαν την εποχή του. Λίγοι γνωρίζουν ευρύτερα το ηθικόν του ύψος, το ηρωϊκό του μαρτύριο, στην δεινή πάλη που προκάλεσε στην Εκκλησία του Χριστού η Παπική Δύσις· με πρώτον και μέγα θύμα τον Άγιο Φώτιο, πρωταγωνιστή στην «μίαν, αγίαν, καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν» προκειμένου να διασωθή ο Θεόσδοτος υπερβατικός χαρακτήρας της.
Στην πάλη αυτή που σκηνοθέτησε «η Δυτική οφρύς», παρέσυρε και την Πολιτική του Βυζαντίου, η οποία προτίμησε — επί της εποχής του Βάρδα και του Βασιλείου Α´ του Μακεδώνος και Λέοντος ΣΤ´ του σοφού — να θυσιάση τον Αρχιερέα, άσχετα αν με την τακτική της αυτή, ναυάγησε και η ίδια εν πολλοίς — χάριν ατομικών συμφερόντων.
Στην επιστολή, που ακολουθεί, φαίνεται καθαρά η «έμψυχος εικών» του Φωτίου, ο οποίος «εκτραγωδεί περιπαθώς τα δεινά», εν τούτοις δεν «καταράται» τους διώκτας, ούτε «αθυροστομεί αδικούμενος, αλλά των καιρών δείξας το χαλεπόν… την εις Θεόν πίστιν και ελπίδα μόνην προβάλλεται, των κακών απαλλαγήν· και… παραινεί δια προσευχών εξευμενίσαι τον Πλάστην τω πλάσματι» (Ι. Ν. Βαλέττας). Διαβάστε περισσότερα »