εγκράτεια

Αποστολικό ανάγνωσμα Κυριακής της Απόκρεω: Ομιλία περί κοιλιοδουλείας και των ταύτης ειδών (Αρχιεπίσκοπος Αστραχάν και Σταυρουπόλεως Νικηφόρος Θεοτόκης)

(Α΄ Κορ. η’ 8 – θ’ 2)

Επειδή την ερχόμενη εβδομάδα ανοίγουν της εγκράτειας τα προπύλαια και είναι εβδομάδα προκαθάρσιμος και της νηστείας πρόδρομος, για αυτό προβάλλει την Κυριακή στους πιστούς η αγία του Θεού εκκλησία το μέρος της επιστολης του Παύλου περί των τροφών.

– Τα 3 είδη της κοιλιοδουλείας: α) λαιμαργία, β) γαστριμαργία, γ) αδδηφαγία

– Γιατί η κοιλιοδουλεία εκτός από το σώμα βλάπτει και την ψυχή.

– “Παχεία γαστήρ λεπτόν ου τίκτει νόα

– Γιατί ο απόστολος ονόμασε εχθρούς του σταυρού τους κοιλιόδουλους Διαβάστε περισσότερα »

Η εγκράτεια στην χριστιανική ζωή (Σεβασμ. Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης Συμεών)

«Ἐγκρατείᾳ τήν σάρκα ταπεινῶσαι πάντες σπουδάσωμεν, τό θεῖον ὑπερχόμενοι στάδιον τῆς ἀμώμου νηστείας…». (1ο Προσόμοιο τοῦ Τριωδίου Ἑσπερινοῦ Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς)

Τό ἔλεος καί ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μᾶς ἀξιώνει κι ἐφέτος νά εἰσέλθουμε στήν ἱερή περίοδο τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Ἀπόψε βρισκόμαστε στό κατώφλι της. Καί συνήλθαμε στόν ἱερό τοῦτο ναό

* γιά νά ὑμνήσουμε τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό.

* Νά συγχωρηθοῦμε μεταξύ μας.

* Νά εὐχηθοῦμε ὁ ἕνας στόν ἄλλον Καλή Τεσσαρακοστή, πού σημαίνει ν’ ἀξιωθοῦμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά διανύσουμε τήν ἱερή περίοδο, ἀγωνιζόμενοι μέ ζῆλο τόν καλόν ἀγώνα τῆς πίστεως.

Ἡ ἀναγκαιότητα γιά μιά ὑπεύθυνη στάση καί μιά συνειδητή πορεία κατά τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή μᾶς ὑποχρεώνει νά θέσουμε τό ἐρώτημα: Ποιό εἶναι τό νόημα τῆς ἱερῆς αὐτῆς περιόδου; Σέ τί συνίσταται ἡ πιό βασική ἐπιδίωξή μας;

Ἀπάντηση στό ἐρώτημα αὐτό ἀνευρίσκουμε στήν ἐκκλησιαστική μας ὑμνογραφία· στούς ἱερούς ὕμνους μέ τούς ὁποίους κι ἀπόψε κι ὁλόκληρη τήν Τεσσαρακοστή ἀπευθυνόμαστε πρός τόν Τριαδικό Θεό μας.

Οἱ ὕμνοι ἀποτελοῦν τήν ἱερή γλώσσα τῆς λατρείας. Καί σ᾿ αὐτούς ἔχει ἀποταμιευθεῖ ὁ πλοῦτος τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐμπειρίας. Μ᾿ αὐτούς ἐκφράζεται ἡ ἐξαγιασμένη αἴσθηση τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.

Ἕνας, λοιπόν, ἀπό τούς ὕμνους πού ψάλαμε καί πού μᾶς ὑποδεικνύει τί ὀφείλουμε νά πράξουμε καί πῶς θά πρέπει νά βιώσουμε κατά τή διάρκεια τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἶναι καί τό 1ο Προσόμοιο τοῦ Τριωδίου. Ὁ ὑμνογράφος ἀπευθύνεται σέ ὅλους μας· ἀπευθύνεται στή συναγμένη Ἐκκλησία καί τήν προτρέπει:

«Ἐγκρατείᾳ τήν σάρκα ταπεινῶσαι πάντες σπουδάσωμεν, τό θεῖον ὑπερχόμενοι στάδιον τῆς ἀμώμου νηστείας…».

Δηλαδή: Καθώς εἰσερχόμαστε στό ἱερό στάδιο τῆς ἄμωμης νηστείας, ἄς ἀγωνιστοῦμε μέ ζῆλο νά ταπεινώσουμε τή σάρκα μέ τήν ἐγκράτεια.

Διαβάστε περισσότερα »

H νηστεία των Χριστουγέννων (Σε­βα­σμ. Μη­τρο­π. Ν. Σμύρ­νης Συμεών)

1. Δεύτερη μακρά περίοδος νηστείας μετά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η νηστεία των Χριστουγέννων, γνωστή στη γλώσσα του ορθοδόξου λαού μας και ως σαραντα(η)μερο. Περιλαμβάνει και αυτή σαράντα ημέρες, όμως δεν έχει την αυστηρότητα της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αρχίζει την 15η Νοεμβρίου και λήγει την 24η Δεκεμβρίου. Διαβάστε περισσότερα »

Νηστεία και εγκράτεια (Αγ. Δημήτριος του Ροστώφ)

ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΗΣ ποτέ πνευματική διαύγεια, σωστή κρίσι και θεϊκά αποτελέσματα στον πόλεμο κατά των παθών σου, αν δεν αγαπήσης τη νηστεία και δεν ασκηθής σε γενικότερη εγκράτεια όλων των επιθυμιών σου. Αλλιώς θα δαπανήσης τη ζωή σου μέσα στο σκοτάδι της συγχύσεως και της αλογίας και θα πάρης ως αμοιβή τη στέρησι της ουράνιας μακαριότητος. Διαβάστε περισσότερα »

Η θεραπευτική της πορνείας: Η εγκράτεια και η σωφροσύνη. Β’ Μέρος: Η σωφροσύνη στο γάμο (Jean Claude Larchet)

Η θεραπευτική της πορνείας ακολουθεί άμεσα τη θεραπευ­τική της γαστριμαργίας στo βαθμό που η πορνεία, όπως και η γαστριμαργία συγκαταλέγονται στα «σωματικά πάθη» και είναι μέρος των αδρών καί πρωταρχικών παθών τα οποία πρέπει ν’ αντιμετωπίσουμε κατά προτεραιότητα· όμως και στο βαθμό που η πορνεία συνδέεται άμεσα με τη γαστριμαρ­γία, η οποία συχνά συνεπάγεται την εμφάνισή της (Πρβλ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ), οι θερα­πευτικές για τα δύο πάθη είναι αλληλένδετες. Αποδεικνύεται ότι η θεραπευτική της πορνείας είναι εξαιρετικά δύσκολη· απαιτεί πολλή δύναμη, προσοχή και διαρκεί πολύ, όπως σημειώνει ο Αγιος Κασσιανός· ο δεύτε­ρος αγώνας μας, σύμφωνα με τη διδασκαλία των Πατέρων μας, είναι εναντίον του πνεύματος της πορνείας· έχει μεγάλη διάρκεια, είναι σκληρότερος απ’ όλους τους υπόλοιπους και ελάχιστοι είναι εκείνοι που πετυχαίνουν ολοκληρωτική νίκη. Είναι ένας πόλεμος φοβερός. Η αρετή που αντιστέκεται στην πορνεία είναι η σωφρο­σύνη [Σ.τ.μ.: Αποδίδουμε έτσι τη λέξη chastete, ακολουθώ­ντας το συγγραφέα. Ο όρος κατανοείται ισοδύναμα και ως αγνεία] με τη στενή έννοια τού όρου. Μπορούμε να διακρί­νουμε δύο οδούς σωφροσύνης: την πρώτη στα πλαίσια του μοναχισμού, της αγαμίας ή της χηρείας [Θα την ονομάσουμε «μοναχική σωφροσύνη», καθώς ο μοναχισμός υπο­δηλώνει ετυμολογικά την κατάσταση αυτού, ο οποίος βρίσκεται μοναχός. Υπενθυμίζουμε ότι στην ορθόδοξη Εκκλησία, η αγαμία δεν αποτελεί ένα στάτους, αλλά μία προσωρινή κατάσταση εν αναμονή τού αρραβώνα ή μέσω της οδού τού γάμου ή μέσω της οδού τού μοναχισμού, που είναι οι δύο δυνατές πνευματικές οδοί. Σε αναφορά προς τους Πατέρες, θα χρησιμοποιήσουμε εξί­σου τον όρο «παρθενία», τον οποίο κατανοούμε, όπως κάνουν ορισμένοι Πα­τέρες, στην ευρεία σημασία του ως «τέλειας εγκράτειας» και «απόλυτης πα­ραίτησης από την άσκηση της σεξουαλικότητας» (Μ. ΑUΒΙΝΕΑU, Εισαγωγή στo ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ, Περί παρθενίας)] και τη δεύτερη στο πλαίσιο του γάμου. Αν οι δύο τούτοι τρόποι σωφροσύνης διαφέρουν ως προς τη μορφή τους, εντούτοις στοχεύουν στην επίτευξη του ίδιου σκοπού: αφενός μεν ν’ αποκαταστήσουν την αγνεία στο σώμα και την ψυχή χωρίς την οποία είναι αδύ­νατο να ενωθεί ο άνθρωπος με το Θεό, και αφετέρου να επι­τρέψουν στον άνθρωπο ν’ αφιερώσει στο Θεό, -και όχι πλέον στη «σάρκα»-, το σύνολο της επιθυμητικής δύναμης και της αγάπης του. Διαβάστε περισσότερα »