Περιοδικό “Πειραϊκή Εκκλησία”

Ο Πολιτισμός της ευχέρειας (Χρήστος Μαλεβίτσης)

Οι Δυτικές κοινωνίες εισέρχονται πλησίστιες στον πολιτισμό της ευχέρειας. Ενώ όλοι οι μέχρι τώρα πολιτισμοί ήσαν πολιτισμοί της δυσχέρειας. Η διαφορά είναι κρίσιμη. Διότι η δυσχέρεια συνθέτει τους πολιτισμούς, η δε ευχέρεια τους αποσυνθέτει. Βέβαια, ο πολιτισμός έγινε από τον άνθρωπο για να μετατρέψει τη δυσχέρεια σε ευχέρεια. Οι παλιοί πολιτισμοί το καταφέρανε τούτο σε περιορισμένο βαθμό και για περιορισμένο αριθμό ανθρώπων. Μόνον ο δικός μας πολιτισμός στη δεύτερη φάση του, σε αυτήν της καταναλωτικής κοινωνίας, επέτυχε να μεταστοιχειώσει τη δυσχέρεια σε ευχέρεια σε μεγάλο βαθμό και για μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Με τον καιρό δε αυξάνει και ο βαθμός της ευχέρειας και ο αριθμός των ανθρώπων που την απολαμβάνουν. Αυτό ονειρευόταν ο άνθρωπος από καταβολής του⋅ τώρα το επέτυχε⋅ δεν νιώθει ευτυχής;

Διαβάστε περισσότερα »

Τα κατά δικά μας σφάλματα (π. Μιλτιάδης Ζέρβας)

Κάθε κρίσιμη ιστορική περίσταση απευθύνει ένα πλήθος ερωτημάτων προς την κοινωνία, η οποία καλείται να επιλέξει με ποια από αυτά τα απορήματα επιθυμεί να διαλεχθεί. Τούτη ακριβώς η επιλογή αποκαλύπτει σε μεγάλο βαθμό τις προθέσεις της κοινωνίας, ίσως και την ποιότητά της. Η κρίση που εμφανίστηκε στην Ελλάδα τον τελευταίο καιρό (κρίση που όμως κυοφορείται, όπως όλα μαρτυρούν, εδώ και δεκαετίες) κατέθεσε κι αυτή τα δικά της εγγενή ερωτήματα. Από αυτά εκείνο που διακρίνεται, εκείνο που έχει κατακλύσει τις εφημερίδες, τους τηλεοπτικούς μας δέκτες και τις καθημερινές μας συζητήσεις, δεν είναι άλλο, από το ποιός ευθύνεται για την σημερινή κατάσταση.

Σε τούτη την διερεύνηση, οι θεσμοί, οι πολιτικοί, οι κερδοσκόποι, οι δημόσιοι λειτουργοί (μαζί με αυτούς κι άλλοι πολλοί) προβάλλουν ως ένοχοι, έναντι μιας αθώας «κοινωνίας των πολιτών», η οποία καταγγέλλει τους «φταίχτες», για να διαλαλήσει στους πάντες, πως εκείνη δεν φέρει καμία ευθύνη για την καταστροφή. Οι αβίαστες απαντήσεις δεν μοιάζουν ικανές να αποκρύψουν όμως, τα κοινά μας κρίματα.

Διαβάστε περισσότερα »

Ανώδυνος θάνατος (Γιώργος Μπάρλας)

«Οι άνθρωποι εύχονται να πεθάνουν στον ύπνο τους ή να μην πεθάνουν καθόλου» (Σώτη Τριανταφύλλου*)
Όσο κι αν η παραπάνω διαπίστωση φαντάζει οικεία και ενδεχομένως, απηχώντας τη μοντέρνα νοοτροπία, να αποτελεί μια από τις πιο βασικές επιθυμίες κάθε ανθρώπου,  ωστόσο βρίσκεται εν πολλοίς σε ριζική αντίθεση με τον χριστιανισμό. Οι Πατέρες της εκκλησίας θεωρούν ότι ο αιφνίδιος θάνατος προφανώς δεν αφήνει περιθώρια μετάνοιας και αλλαγής γι΄ αυτό και απεύχονται τον ερχομό του στους ανθρώπους. Δεν εύχονται να έρθει ένας αργός θάνατος επειδή είναι συνήθως βασανιστικός και οι χριστιανοί επιθυμούν να βασανίζονται, αλλά  διότι ο άνθρωπος έχει την ευκαιρία να μετανοήσει, να σκεφτεί αλλιώς τα πεπραγμένα της ζωής του, να συμφιλιωθεί με τους συνανθρώπους του κλπ.

Διαβάστε περισσότερα »

Σημειώσεις για το σχολείο (Σταύρος Ζουμπουλάκης)

Ένα ρήμα που είχε, απροσδόκητα, πολύ υψηλά ποσοστά χρήσης τις μέρες της κρίσης του Δεκεμβρίου 2008 ήταν το ρήμα “αφουγκράζομαι” και η προτρεπτική υποτακτική να αφουγκραστούμε τα παιδιά. Να σημαίνει κάτι άραγε τούτη η λεξιλογική και συντακτική επιλογή; Νομίζω πως όσοι την έκαναν εννοούσαν ή υπονοούσαν ότι τα παιδιά έχουν μέσα τους την αλήθεια, είτε την εκφράζουν καθαρά είτε την ψελλίζουν αδέξια, και αν στήσουμε προσεκτικά το αυτί μας θα την ακούσουμε, θα τη συλλάβουμε.

Τα παιδιά τα ξέρουν όλα, έτσι κι αλλιώς όπως έλεγε και εκείνο το δημοφιλές τραγουδάκι, και δεν απομένει σε μας τους ενήλικους παρά να τα ακούσουμε με προσοχή δηλαδή να τα αφουγκραστούμε. Εν τέλει, τα παιδιά είναι αθώα, τίμια, ειλικρινή σοφά. Ας ενωτισθούμε τη μυστική φωνή τους.
Ένα άλλο ρήμα ωστόσο που δεν ακούστηκε διόλου και που θα ακούγεται στο εξής όλο και λιγότερο, ανήκει σχεδόν στις απαγορευμένες λέξεις είναι το ρήμα διδάσκω. Όταν όμως μια κοινωνία αφουγκράζεται τα παιδιά μα δεν τα διδάσκει, σημαίνει απλούστατα και τραγικότατα ότι δεν έχει τίποτε να τους πει δεν έχει κάτι να τους παραδώσει.

Διαβάστε περισσότερα »

Οι θρήνοι για το περιβάλλον (Κωνσταντίνος Σ. Γανωτής)

Δὲν συμμερίζομαι τοὺς θρήνους καὶ κοπετοὺς τῶν πολιτικῶν μας καὶ τῶν διαφόρων «φορέων» γιὰ τὴν καταστροφὴ τοῦ περιβάλλοντος. Τὰ δάκρυά τους δὲν εἶναι εἰλικρινῆ, γιατὶ κανένας πολιτικὸς δὲν πονάει καὶ δὲν τολμᾶ νὰ λάβει τὰ ἀπαιτούμενα μέτρα γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ περιβάλλοντος. Γιὰ νὰ εἴμαστε ὅμως εἰλικρινεῖς οὔτε κι ἐμεῖς, ἄτομα καὶ λαοί, εἴμαστε πρόθυμοι νὰ κάνομε κάτι γιὰ τὸ περιβάλλον μας.

Διαβάστε περισσότερα »