Ιερά Μητρόπολη Ναυπάκτου

Μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης: Ακρίβεια και πνευματική διάκριση σε θεολογικά, εκκλησιαστικά και κοινωνικά προβλήματα (Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης)

Ὁμιλία στὸ Θ’ Θεολογικὸ Συνέδριο 2023 – «Ὁ Ναυπάκτιος π. Θεόκλητος Διονυσιάτης»

Στήν Ἐκκλησία ὅταν μιλᾶμε γιά ἀκρίβεια, συνήθως τήν ἐννοοῦμε μέσα στό πλαίσιο τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου, ὡς ἀκριβῆ τήρηση τῶν ἱερῶν κανόνων, καί τήν διαστέλλουμε ἀπό τήν οἰκονομία, δηλαδή τήν προσωρινή ἀπόκλιση ἀπό τό γράμμα τῶν ἱερῶν κανόνων, ἀποβλέποντας στήν θεραπεία τῶν μετανοούντων πιστῶν ἤ στήν εἰρήνη, ὁμόνοια καί συμψυχία τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ ἀκρίβεια ἡ ὁποία χαρακτήριζε τόν μακαριστό μοναχό Θεόκλητο Διονυσιάτη δέν ἀφοροῦσε μόνο τούς ἱερούς κανόνες, ἀλλά καί τούς ὅρους τῆς πίστεως· ἀφοροῦσε τό σύνολο τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς· τήν θεολογία, τήν εὐαγγελική ἄσκηση, τήν καθοδήγηση τοῦ λαοῦ μέ τήν ἀποστολική καί πατερική διδαχή, τήν γνώση τοῦ Θεοῦ καί τήν ἡσυχαστική μέθοδο τῆς θεραπείας τῶν γνωστικῶν ὀργάνων τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτό τήν ἀκρίβεια τοῦ π. Θεοκλήτου δέν τήν διαστέλλουμε ἀπό τήν οἰκονομία, ἀλλά τήν συνδέουμε μέ τήν πνευματική διάκριση, δηλαδή τήν διάκριση τῶν πνευμάτων «εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι».

Στήν εἰσήγησή μας θά ἀναφερθοῦμε σέ «προβλήματα»· δέν θά ἀναφερθοῦμε σέ αὐτά πού πραγματικά ἀγαποῦσε ὁ π. Θεόκλητος, δηλαδή σέ ἀναβάσεις πνευματικές ἤ σέ φωτιστικές καταδύσεις στά καρδιακά βάθη τοῦ ἀνθρώπου. Τήν ἀκρίβεια καί τήν πνευματική διάκρισή του θά τίς δοῦμε σέ τρία, ἀπό τά πολλά, πεδία προβλημάτων μέ τά ὁποῖα ἀσχολήθηκε, ὡς γρηγοροῦσα ἐκκλησιαστική συνείδηση. Μέ χρονολογική σειρά θά τήν δοῦμε: (1) στήν κριτική του πρός αὐτούς πού ἐνέπλεκαν τήν Ἐκκλησία μέ τήν πολιτική μέ τήν ἵδρυση κόμματος, (2) στήν ἐπισήμανση τῶν θεολογικῶν ἀστοχιῶν τῶν λεγομένων Νεορθοδόξων καί (3) στίς παρεμβάσεις του σέ δύο ἐκκλησιολογικά προβλήματα.

Θά προσπαθήσουμε νά παρακάμψουμε τήν τοξικότητα τῶν γεγονότων, πού γέννησαν τά προβλήματα, ἐπικεντρώνοντας τήν προσοχή μας στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο τά ἀντιμετώπισε ὁ π. Θεόκλητος.

Διαβάστε περισσότερα »

Παραβατικότητες σε εξέλιξη – Χρειαζόμαστε «αποτροπιασμούς» (Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης)

Παραβατικότητες σέ ἐξέλιξη

Ὑπάρχει ἔντονος προβληματισμός σέ πολλούς γιά τήν παραβατικότητα τῶν παιδιῶν, πού ἀπό μικρές ἀκόμη ἡλικίες φθάνουν σέ πράξεις, οἱ ὁποῖες προκαλοῦν ἀποτροπιασμό. Οἱ καθημερινές εἰδήσεις δέν μιλοῦν γιά ὡραῖα πράγματα, γιά χαρούμενα γεγονότα, γιά πράξεις ἀνιδιοτέλειας. Εἶναι γεμάτες ἀπό τίς ἐντάσεις τῶν πολιτικῶν διενέξεων, τῶν διπλωματικῶν συγκρούσεων, τῶν καταστροφῶν, τῶν κλοπῶν, τῶν βιασμῶν, τῶν φόνων, δηλαδή ἀπό εἰδεχθεῖς πράξεις σέ πολλές ἀπό τίς ὁποῖες σκληροί δράστες ἤ θύματα εἶναι ἀνήλικα παιδιά.

Εἶναι γεγονός ὅτι τίς τελευταῖες δεκαετίες τά πράγματα ἔχουν ἀλλάξει πολύ καί ἕνα κριτήριο γι’ αὐτήν τήν ἀλλαγή ἀποτελεῖ ἡ σκληρή παραβατικότητα τῶν παιδιῶν, ὄχι δηλαδή ἡ παιδική παραβατικότητα πού θά μποροῦσε νά χαρακτηρισθῆ ἀθῶα σκανδαλιά. Μαθαίνουμε ἀπό τίς εἰδήσεις γιά παιδιά πού εἶναι πολύ σκληρά ἀπέναντι στούς συνομηλίκους τους. Διαβάστε περισσότερα »

Δύο κόσμοι αντίθετοι για τα γηρατειά και τον θάνατο (Μητροπ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος)

Τό γῆρας εἶναι μία ἀπό τίς περιόδους τῆς βιολογικῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Μεταξύ τῶν γονιδίων πού ὑπάρχουν στά κύτταρα εἶναι καί τά γονίδια τῆς γηράνσεως, ὁπότε ἔρχεται κάποτε ὁ χρόνος πού ὁ ἄν­θρωπος, ἄν ἐπιζήση ἀπό ἄλλα φυσικά γεγονότα, θά εἰσέλθη στά γηρα­τειά καί θά ἀκολουθήση ὁ βιο­λογικός θάνατος. Διαβάστε περισσότερα »

Το βαθύ θεμέλιο της Εκκλησίας – Αυθαίρετες παραδόσεις (Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης)

Τό βαθύ θεμέλιο τῆς Ἐκκλησίας

Μιά ἀπό τίς πιό παραξηγημένες ἔννοιες στόν καιρό μας εἶναι ἡ ἔννοια τῆς παράδοσης, χωρίς νά βάζουμε μπροστά της κανένα προσδιορισμό.

Εἶναι γνωστό ὅτι στήν Ἐκκλησία δέν μιλᾶμε γενικά γιά παράδοση, ἀλλά μιλᾶμε γιά τήν Ἱερά Παράδοση, τήν ὁποία ξεχωρίζουμε ἀπό ὅλες τίς ἄλλες παραδόσεις τῶν ἀνθρώπων. Ἡ Ἱερά Παράδοση δέν ἐξαντλεῖται, οὔτε ταυτίζεται μέ τήν ναοδομία, τήν εἰκονογραφία ἤ τήν ὑμνολογία καί τήν ψαλτική τέχνη. Ἡ Ἱερά Παράδοση εἶναι κάτι βαθύτερο.

Διαβάστε περισσότερα »

Ζωή «διά πολλῶν θλίψεων» (Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης)

Καταγράφουμε κάποιες παρατηρήσεις ἀντλημένες ἀπό τήν δεξαμενή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποιμαντικῆς, τίς ὁποῖες θά σχολιάσουμε στηριγμένοι σέ ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν τοῦ ὁσίου Σωφρονίου τοῦ Ἁγιορείτου, ὁ ὁποῖος θεμελιώνει τόν λόγο του στά κείμενα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. 

Σημεῖο αἰχμῆς, σέ ὅσα καταγράφουμε, εἶναι ὁ πόνος πού δέν μένει μόνο στό σῶμα, ἀλλά ταλαιπωρεῖ καί τήν ψυχή μέχρι ἐξουθενώσεως. Ἕνα παράδειγμα: Σέ εὐαίσθητες συνειδήσεις εἶναι βασανιστικό τό ἐρώτημα: «Τί φταίει ἤ σέ τί ἔχω φταίξει καί ἡ ζωή μου ἔχει γεμίσει μέ πόνους καί βάσανα;». Πιό βασανιστικό εἶναι τό ἐρώτημα: «Τί νόημα ἔχει μιά ζωή βυθισμένη σέ ἀδιέξοδο πόνο;». Ὅταν ἡ ἀγωνία τῆς ψυχῆς φθάνη σέ αὐτό τό ἐρώτημα, στό ὁποῖο θεωρεῖ τόν πόνο ἀδιέξοδο, ἔχει ἀδυνατίσει μέσα της (χωρίς νά ἔχη ἐξαφανισθῆ τελείως) ἡ πίστη στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί στήν βεβαιότητα τῆς μέλλουσας κρίσης. Ἄν κάποιος ἀφήση τόν ἑαυτό του νά ταλαιπωρῆται ἀπό τέτοια ἐρωτήματα, εὔκολα μπορεῖ νά φθάση σέ καταστροφικές ἀποφάσεις, πού μόνο ὁ Θεός μπορεῖ νά ἀνατρέψη. Διαβάστε περισσότερα »