Τά Ἑλληνικά γράμματα γονιμοποίησαν τόν Χριστιανισμό κατά τήν πρώτη μ. Χ. χιλιετία καί στήν αὐγή τῶν νεωτέρων χρόνων γονιμοποίησαν τόν νεωτερικό Εὐρωπαϊκό πολιτισμό. Μποροῦμε βάσιμα νά ἰσχυρισθοῦμε ὅτι ἀπετέλεσαν τήν γονιμοποιό μήτρα τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ὀρθόδοξου πολιτισμοῦ καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς νεωτερικότητος. Ἡ συνάντηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τόν Χριστιανισμό ὑπῆρξε τό μέγιστο πολιτισμικό γεγονός στήν πνευματική ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπως ἔχει γραφεῖ «ἡ ἱστορική συνάντηση τοῦ Χριστιανισμοῦ μέ τόν Ἑλληνισμό ὑπῆρξε χωρίς ἀμφιβολίαν τό μεγαλύτερο κοσμοϊστορικῆς σημασίας γεγονός πού ἐπήγαγε τήν βαθύτερη καί ριζικώτερη τομή στήν καθόλου ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος».[1] Ἡ συνάντηση καί σύζευξη αὐτή παρήγαγε τόν Ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό στήν Ἀνατολή καί τόν Λατινικό Σχολαστικισμό στή Δύση τήν περίοδο τοῦ Μεσαίωνα. Τήν περίοδο τῆς Ἀναγεννήσεως πάλι τά Ἑλληνικά γράμματα εἶχαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ἡ ἀφύπνιση τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τόν λήθαργο τοῦ Μεσαίωνα βασίσθηκε στήν – κοιταγμένη μέ ἄλλο μάτι πλέον – κλασσική ἑλληνορωμαϊκή παιδεία.

Διαβάστε περισσότερα »

Όλοι το υποπτεύονταν, αλλά τώρα πλέον είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός: Η εκμάθηση αρχαίων ελληνικών στα παιδιά τα ωφελεί ποικιλοτρόπως. Κοντολογίς, τα κάνει εξυπνότερα, κοινωνικότερα, διευρύνει τους ορίζοντές τους, βελτιώνει την ορθογραφική ικανότητά τους, τη μνήμη, την αναγνώριση του προφορικού λόγου! Ο άνθρωπος πίσω από την τεκμηρίωση της ευμενούς επίδρασης των αρχαίων ελληνικών στα παιδιά είναι η Άννα Γραβάνη, πτυχιούχος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο ιθύνων νους της διπλωματικής εργασίας με τίτλο «Υπάρχουν οφέλη από την εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών για τη γλωσσική – γνωστική ανάπτυξη των παιδιών (ομιλητών) της νέας ελληνικής γλώσσας;».

Η πρωτοποριακή μεταπτυχιακή έρευνά της έγινε δεκτή από τη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Dundee (Σκοτία). Όπως μας εξήγησε η ίδια, «η εκμάθηση μιας γλώσσας συνδέεται με πτυχές της ψυχικής και της γνωστικής λειτουργίας του ατόμου. H Γνωστική Ψυχολογία μελετά πώς ένα άτομο αποκτά γνώση. Οι γνωστικές λειτουργίες, μέσω των οποίων κατακτούμε τη γνώση, είναι η αντίληψη, η μνήμη, η γλώσσα, η σκέψη, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων». Σκοπός της έρευνάς της ήταν να εξετάσει αν η εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών έχει θετικό αντίκτυπο στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών. Στην έρευνα χρησιμοποίησε τεστ αξιολόγησης γλωσσικών – γνωστικών λειτουργιών και εκεί έγινε σύγκριση δύο ομάδων (παιδιά που παρακολουθούσαν μαθήματα αρχαίων ελληνικών και παιδιά που δεν είχαν επαφή με τα αρχαία ελληνικά). Τα αποτελέσματα – συμπεράσματα της έρευνας έδειξαν ότι «υπήρξαν οφέλη από την εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών στους ψυχογλωσσικούς τομείς: ορθογραφική ικανότητα, αναγνώριση γραπτού λόγου (ανάγνωση), αναγνώριση προφορικού λόγου, απόδοση εννοιών – ορισμός λέξεων, μνημονική ικανότητα και μορφολογική και σημασιολογική επεξεργασία σύνθετων λέξεων». Η συζήτηση μαζί της είναι διαφωτιστική… Διαβάστε περισσότερα »

Ἡ 9^η Φεβρουαρίου ἔχει ὁριστῆ ὡς Ἡμέρα Ἑλληνικῆς Γλώσσας. Ὅπως κατὰ τὴν ἑορτὴ ἑνὸς Ἁγίου λέμε «μνήμη Ἁγίου, μίμησις Ἁγίου», ἔτσι καὶ κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς γλώσσας μας, ἂς ποῦμε «μνήμη γλώσσας, μίμησις τῶν τρόπων της», καθ’ ὅσον ἡ γλώσσα –καὶ μάλιστα ἡ ἑλληνική, «ἡ μητέρα τῶν γλωσσῶν»- εἶναι φορέας ἀξιῶν, ἰδεωδῶν, προτύπων, ἐν τέλει πολιτισμοῦ, τρόπου καὶ στάσεως ζωῆς. Διαβάστε περισσότερα »

[Α΄Τιμ. 4, 9-15]

(Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 28-1-1990)                                 

Ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου, στέλνοντας την πρώτη του επιστολή στον πολύ αγαπημένο του μαθητή, τον Τιμόθεο, του σημειώνει και του γράφει: «Πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος». «Ο λόγος του Θεού», λέγει, «είναι πιστός, αξιόπιστος. Και συνεπώς, αφού είναι αξιόπιστος, είναι άξιος κάθε αποδοχής».  «εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶμεν καὶ ὀνειδιζόμεθα, ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν». Γι’ αυτόν τον λόγο κουραζόμαστε και κοπιάζουμε και υφιστάμεθα ονειδισμούς, γιατί έχουμε ελπίσει σε Θεό ζωντανό, ο Οποίος είναι σωτήρας όλων των ανθρώπων, ιδιαίτερα δε, σωτήρας των πιστών. «Παράγγελλε ταῦτα καὶ δίδασκε». Αυτά που σου γράφω να τα παραγγέλλεις και στους άλλους και να τα διδάσκεις. «Μηδείς σου τῆς νεότητος καταφρονείτω». Κανείς να μην πει ότι είσαι νέος στην ηλικία και συνεπώς να μην σε προσέξει. Αντιθέτως θα σε προσέξουν όταν θα γίνεις τύπος των πιστών.

Διαβάστε περισσότερα »

Η αίσθηση που επικρατεί και η φήμη που διαχέεται είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη σκοπεί στην κατασκευή ανθρωπόμορφων ρομπότ, δηλ. μηχανών με ανθρώπινες ιδιότητες και δυνατότητες.

Η αλήθεια όμως είναι ότι πρωτίστως σκοπεί στην κατασκευή ρομποτόμορφων ανθρώπων, δηλ. προσώπων με έναν καθαρά μηχανιστικό, ολοκληρωτικά προβλέψιμο, ισοπεδωτικά ομοιογενή και εν πολλοίς ετερόνομα καθορισμένο “τρόπο”: τρόπο του οράν, του σκέπτεσθαι, του πράττειν • συνεπώς, λοιπόν, στην κατασκευή ενός ανθρωπολογικού μοντέλου πόρρω απέχοντος από το ομηρικό “πολύτροπον”.

Διόλου τυχαία, το παγκόσμιο project της τεχνητής νοημοσύνης αντιπαλεύει σε σημαντικό βαθμό, μεταξύ άλλων, και την γλωσσική ανάπτυξη. Η γλώσσα χτυπιέται μεθοδικά και ανελέητα: Διαβάστε περισσότερα »