Κριτική του βιβλίου του Σωτηρίου Ν. Κόλλια « Για το Δόγμα και τη Λατρεία…» (Δέσποινα Ζαμάνη, Θεολόγος-Φιλόλογος, ΜΑ Θεολογίας, Συγγραφέας)

Θέλησα να ακούσω μια φωνή καθάρια και βαθιά θεολογική. Μια φωνή, που να διασαφηνίζει την πίστη και να επισημαίνει τις παραχαράξεις. Γιατί τότε μόνο θα μπορώ να διαλέγομαι με τον άλλο, να στηρίζω την αλήθεια και να εκφράζω την ορθή ευαγγελική και πατερική παράδοση.

Η ευκαιρία μού δόθηκε διαβάζοντας το νέο βιβλίο του Δρος Θεολογίας Σωτηρίου Ν. Κόλλια «Για το Δόγμα και τη Λατρεία…», και με υπότιτλο: Μία πρωτότυπη προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από ανέκδοτα χειρόγραφα (εκδ. Γρηγόρη), το οποίο προλογίζεται με επαινετικά λόγια από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και τον Επίκουρο Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. κ. Ιωάννη Παναγιωτόπουλο. Οι σελίδες του μας μεταφέρουν από τον 13ο αιώνα στο σήμερα τη φωνή του σπουδαίου ηγούμενου της ορθόδοξης Μονής των Κασούλων της Κ. Ιταλίας Νικολάου εξ Υδρούντος. Ο τελευταίος αποτύπωσε στα χειρόγραφά του τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας σχετικά με θέματα δογματικά, λειτουργικά και λατρευτικά. Ταυτόχρονα κατέδειξε την αλλοίωσή της από τη δυτική εκκλησία. Ο συγγραφέας μας μελέτησε τα ανέκδοτα αυτά χειρόγραφα, αφού προηγουμένως τα μετέγραψε για πρώτη φορά από τη βυζαντινή μικρογράμματη γραφή στη νέα ελληνική.

Μας παρουσιάζει λοιπόν με πληρότητα και εύληπτο τρόπο ποιες είναι οι διαφορές μας με τους ρωμαιοκαθολικούς, χωρίς να κουράζει με βαριά θεολογική ορολογία, κατηχώντας μας παράλληλα στην ορθή χριστιανική γνώση, που όλοι μας πρέπει να κατέχουμε. Βασιζόμενος σε ιστορικές πηγές καταδεικνύει κατ’ αρχάς πως η ορθόδοξη θεολογία και παράδοση διατηρούν αναλλοίωτα όσα δίδαξε ο Χριστός και κήρυξαν οι Απόστολοι και οι Πατέρες σχετικά με τον Τριαδικό Θεό ώστε η εισαγωγή του filioque να αποδεικνύεται νεωτερισμός και πλάνη. Εν συνεχεία, ο Σωτήριος Κόλλιας ασχολείται διεξοδικά με το θέμα της χρήσης ένζυμου άρτου στη Θ. Λειτουργία, το ζήτημα της τιμής των εικόνων, της νηστείας, της εισόδου γυναικών στο ιερό, των γενίων και του γάμου των κληρικών, αλλά και με άλλα θέματα λειτουργικών και λατρευτικών συνηθειών και παραδόσεων.

Χάρη στη συστηματική μελέτη των παραπάνω θεμάτων ο αναγνώστης αποκτά μια ολοκληρωμένη εικόνα των θέσεων της ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στα αντικρουόμενα σημεία με τη δυτική εκκλησία προκειμένου να τοποθετείται προσωπικά και υπεύθυνα έναντι της γνήσιας γνώσης και πράξης, ως ενεργό μέλος της εκκλησιαστικής κοινότητας.

Οπωσδήποτε πρόκειται για ένα πρωτότυπο βιβλίο απαραίτητο «Για το Δόγμα και τη Λατρεία…», για καθένα, που σέβεται τον εαυτό του και την αλήθεια. Και σίγουρα ένα έργο που αποτελεί βασική πηγή για τους σύγχρονους μελετητές, θεολόγους, ιστορικούς, παλαιογράφους, αλλά και για κάθε πιστό που επιθυμεί να γνωρίσει τη δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας καθώς και την ιστορική διαμόρφωση της λατρευτικής παράδοσής της.

 

[Ψήφοι: 2 Βαθμολογία: 3]