Η πικρή γεύση της ασπαρτάμης (Ρούλα Παππά-Σουλούνια)


Πίσω από τον μαγικό κόσμο των λάιτ προϊόντων που υπόσχονται «θεϊκά κορμιά», πλανάται ένα μεγάλο ερωτηματικό: είναι ασφαλείς οι γλυκαντικές ουσίες; Αληθεύει ότι η ασπαρτάμη, η πλέον διαδομένη από αυτές, είναι τοξική;
Διχογνωμίες από επιστήμονες, αντιγνωμίες από οργανισμούς υγείας διαμορφώνουν ένα πραγματικό «διατροφικό πρόβλημα».

Η ασπαρτάμη είναι χημικό προϊόν με γλυκαντική δύναμη 180 έως 200 φορές μεγαλύτερη από τη ζάχαρη και αποτελείται από τα συνθετικά αμινοξέα ασπαρτικό οξύ και φαινυλαλανίνη. Ενα δισκίο της δίνει 0,3 θερμίδες αντί των 20 θερμίδων που έχει η ζάχαρη (4 θερμίδες ανά γραμμάριο).

Στην αρχή, η διακίνησή της γινόταν μόνο με συνταγογράφηση από τα φαρμακεία. Το 1991 με την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας στην ευρωπαϊκή θεωρείται πλέον συστατικό τροφίμων, είναι το γλυκαντικό σχεδόν όλων των λάιτ προϊόντων και από το 1992 βρίσκεται κανονικά στα ράφια των σουπερ μάρκετ.

Ερωτηματικά

Οι καταναλωτές τη «συναντούν» σε όλα τα λάιτ αναψυκτικά, τα γιαούρτια, τα παγωτά, τις τσίχλες, τις καραμέλες, τις σάλτσες. Σε ένα σύνολο προϊόντων που ξεπερνούν τα 6.000.

*Ο καθηγητής της ενδοκρινολογίας Τάσος Μόρτογλου τονίζει: «Συνταγογραφώ την ασπαρτάμη μόνο εάν ο πελάτης μου δεν μπορεί να απαλλαγεί από την ανάγκη της ζάχαρης και πάντα στο πλαίσιο της ισορροπημένης διατροφής. Η ασπαρτάμη έχει διεθνώς προκαλέσει πολλούς προβληματισμούς, η διαβητολογική εταιρεία ADA, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Διαβητικών υποστηρίζουν ότι είναι ακίνδυνη. Ομως από τη χρήση της έχουν αναφερθεί τα τελευταία 13 χρόνια 1,9 εκατ. περιστατικά με τοξικές παρενέργειες στην Αμερική. Απώλεια μνήμης, ταχυκαρδίες, αλλεργίες, διάρροια, κατάθλιψη, νευρικότητα, ζαλάδες, μυϊκοί πόνοι και μια "παράδοξη αύξηση του βάρους" είναι συμπτώματα από παρενέργειες της ασπαρτάμης».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστημονική επιτροπή για την ανθρώπινη διατροφή της Ε.Ε. ενέκρινε ως ανώτατη δόση για τον άνθρωπο 2 δισκία ασπαρτάμης ανά κιλό βάρους. Ενα άτομο δηλαδή που ζυγίζει 60 κιλά μπορεί να καταναλώσει μέχρι και 120 χαπάκια ημερησίως χωρίς όπως υποστηρίζουν να υπάρχει τοξική επίδραση.

Αυξημένες πωλήσεις

Παρά τις αμφισβητήσεις για την ασφάλεια του προϊόντος οι πωλήσεις της ασπαρτάμης στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ενώ αντιθέτως στη διεθνή αγορά γνωρίζουν σημαντική πτώση.

Χαρακτηριστικό είναι ότι στη χώρα μας μόνο μία από τις πολλές εταιρείες διακίνησης της ασπαρτάμης αύξησε τα κέρδη κατά 15% το 2002, διακινώντας 1.500 εκατ. ασπαρτάμης. Αντιθέτως στο εξωτερικό τα κέρδη των εταιρειών μειώθηκαν από το 1996 κατά 6 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ οι δυο ιστοσελίδες του διαδικτύου που κατέγραφαν τις παρενέργειές της αυξήθηκαν σε 10.000.

Σ’ αυτές καταγράφονται εκτιμήσεις που φαντάζουν τρομακτικές, αφού υποστηρίζεται ότι πιθανόν πάνω από 100 εκατ. άνθρωποι στον πλανήτη έχουν νοσήσει από τις παρενενέργειες.

Η διάθεση της ασπαρτάμης στη χώρα μας γίνεται με την έγκριση του ΕΦΕΤ, ο οποίος ωστόσο ακολουθεί πιστά τις αποφάσεις και τους αντίστοιχους ελεγκτικούς οργανισμούς της Ε.Ε. όπως και του FDA, του οργανισμού τροφίμων και φαρμάκων των ΗΠΑ. Ποτέ ο ΕΦΕΤ δεν λαμβάνει δικές του αποφάσεις μετά από δικές του επιστημονικές αναλύσεις.

*Ο καθηγητής Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νίκος Χούλης μας διευκρινίζει: «Μόλις δόθηκε η άδεια για την κυκλοφορία της ασπαρτάμης οι πωλήσεις, τους πρώτους 9 μήνες του 1984, έφθασαν στα 422 εκατ. δολ. Σύμφωνα με το FDA που την ενέκρινε το 1981 η ασπαρτάμη δεν είναι επικίνδυνη, παρά μόνο στα άτομα που πάσχουν από PKU, όπως χαρακτηρίζεται μια καθαρά κληρονομική ανικανότητα μεταβολισμού της φαινυλαλανίνης, που μπορεί να οδηγήσει σε διανοητική εβράδυνση.

»Αλλοι επιστήμονες φοβούνται ότι η ασπαρτάμη μπορεί να έχει και κάποια επίδραση στο εμβρυϊκό μυαλό, καθώς επίσης να προκαλέσει προβλήματα στην όραση εξαιτίας της μεθυλικής αλκοόλης που περιέχει. Πάντως η ποσότητα της αλκοόλης που περιέχεται στην ασπαρτάμη είναι αρκετά μικρότερη από αυτή που περιέχεται σε ένα ποτήρι χυμού πορτοκαλιού. Εκείνο που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι η αντιγνωμία για τα συνθετικά γλυκαντικά συνεχίζεται, η βιομηχανία ψάχνει για νέα γλυκαντικά, το ιδεώδες όμως δεν έχει βρεθεί ακόμη».

*Ο καθηγητής της Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστος Γεωργίου είναι κατηγορηματικός:

«Για να μειώσουν οι χημικές εταιρείες το κόστος παραγωγής της δεν χρησιμοποιούν για την κατασκευή της φυσικά αμινοξέα αλλά συνθετικά, όχι πλήρως καθαρά, και ως εκ τούτου περιέχοντα τοξικά υπολείμματα. Η ασπαρτάμη περιέχει 40% ασπαρτικό οξύ, 50% φαινυλαλανίνη και 10% μεθανόλη, η οποία μπορεί μεν να υπάρχει σε φυσικά προϊόντα -π.χ., χυμοί φρούτων, κρασί- αλλά χάνει την τοξικότητά της, διότι συνυπάρχει με το αντίδοτό της, την αιθανόλη, κοινώς αλκοόλη.

»Η μεθανόλη της ασπαρτάμης μετατρέπεται και σε δύο άλλες άκρως τοξικές ουσίες: τη φορμαλδεΰδη και το φορμικό οξύ. Η φορμαλδεΰδη κατατάσσεται στην ίδια κατηγορία τοξικότητας με το υδροκυάνιο και το αρσενικό, μέχρι και για την ταρίχευση των πτωμάτων χρησιμοποιείται».

Προβλήματα στην υγεία

Επισημαίνει επίσης ότι «η ασπαρτάμη είναι ένας από τους πολλούς εμπορικούς μύθους των καταναλωτικών κοινωνιών, ότι δεν είναι διαιτητικό προϊόν, αφού αυξάνει την όρεξη να υπερκαταναλώνουμε θερμιδοφόρους υδατάνθρακες και ότι η φορμαλδεΰδη αποθηκεύεται στο λίπος των ποδιών. Εκείνο που σίγουρα κάνει είναι να καταστρέφει την υγεία μας επιταχύνοντας την εκδήλωση ασθενειών στους διαβητικούς, όπως π.χ. καταρράκτη, αμφιβληστροειδοπάθειες, νευροπάθειες».

*Καταλήγοντας ο Χρ. Γεωργίου κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: Αυτή η γλυκαντική ουσία μετατρέπεται σε κοκτέιλ δηλητηρίων επάνω από 24 βαθμούς Κελσίου. Είναι τρομακτικό αν αναλογιστούμε ότι η θερμοκρασία του σώματός μας είναι 37 βαθμοί και ότι πριν τα καταναλώσουμε τα διαιτητικά αναψυκτικά εκτίθενται ακόμη σε θερμοκρασίες 40 έως 45 βαθμών. Πόσο μάλλον αν χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή γλυκών με λιγότερες θερμίδες όπως δυστυχώς γίνεται».

Η επιστημονική σύγκρουση για την ασπαρτάμη έχει και μια χαρακτηριστική ιδιομορφία: Σε ανασκόπηση της σχετικής επιστημονικής βιβλιογραφίας βρέθηκε ότι το 100% των ερευνών που χρηματοδοτήθηκαν από τις εταιρείες παραγωγής και διακίνησής της τη βρήκαν «ασφαλή», ενώ πάνω από το 92% των ερευνών από ανεξάρτητους επιστήμονες την έκριναν τοξική.

(Πηγή: "Ελευθεροτυπία" 6-7-2003)

ΕΔΩ Ο ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ:

Σβήνουν οι αμφιβολίες για την ασφάλεια της ασπαρτάμης: τα επιστημονικά στοιχεία και ο ρόλος των ΜΜΕ (Πηγή: Περιοδικό "Κ" της Καθημερινής 6/12/2009)


[Ψήφοι: 0 Βαθμολογία: 0]