Θεανθρώπινη καθολικότητα ή πανθρησκειακή παγκοσμιότητα; (Πρωτ. Ιωάννης Φωτόπουλος)

Κριτικές τοποθετήσεις στο βιβλίο «Παγκοσμιότητα και Ορθοδοξία» του Αρχιεπ. Αλβανίας κ. Αναστασίου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ένα βιβλίο που περιέχει κριτική είναι επόμενο να προ­καλέσει δυσαρέσκεια στο συγγραφέα και σ’ όσους συμφω­νούν με τις θέσεις του. Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Ιωάννης Φωτόπουλος, με υ­ψηλό αίσθημα Ορθοδόξου ποιμαντικής ευθύνης, χωρίς φόβο και πάθος κάνει κριτική στο βιβλίο «Παγκοσμιότητα και Ορθοδοξία», εκδόσεις Ακρίτας 2000, του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου Γιαννουλάτου. Το βιβλίο του π. Ιωάννη Φωτόπουλου έχει ως επικε­φαλίδα «Θεανθρώπινη Καθολικότητα ή Πανθρησκειακή Παγκοσμιότητα;». Με το βιβλίο του αυτό αποδεικνύει τεκμηριωμένα ο π. Ιωάννης τον περιεχόμενο πανθρησκειακό συγκρητισμό τού ως άνω βιβλίου του Αρχιεπισκόπου κ. Αναστασίου Γιαννουλάτου. Είναι γνωστό βέβαια στους θεολόγους και κληρικούς που ασχολούνται με την οικουμενική κίνηση, ότι ο Αρχιε­πίσκοπος Αναστάσιος μετείχε από παλαιά στις συνεδριά­σεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών και σε άλλες παραπλήσιες οικουμενιστικές εκδηλώσεις. Επίσης είναι γνωστή η ενασχόλησή του με το Ισλάμ και το Κορά­νιο από τις παραδόσεις του στους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η έκδοση όμως του βιβλίου του «Παγκοσμιότητα και Ορθοδοξία» αποτελεί τη σύνοψη των πανθρησκειακών απόψεών του, που έγινε αποδεκτή από παράγοντες της νεορθόδοξης κουλτούρας και των οπαδών του πανθρησκειακού εντός και εκτός Ελλάδος συγκρητισμού. Το βιβλίο του π. Ιωάννη Φωτόπουλου επισημαίνει τον υπερβολικό ενθουσιασμό του Αρχιεπισκόπου Αναστασί­ου για όλα τα κοινά θρησκευτικά στοιχεία που ανακαλύ­πτει ανάμεσα στην Ορθοδοξία και στις άλλες θρησκείες. Μετά από προσεκτική μελέτη ο π. Ιωάννης παραθέτει εκείνα τα πατερικά χωρία που σχετίζονται με τα θέματα που θίγει ο Αρχιεπίσκοπος. Για να μη δημιουργηθεί ασά­φεια ή παρανόηση των αρχαίων πατερικών κειμένων, παραθέτει και τη μετάφρασή τους. Όπου είναι απαραίτητο επιστρατεύει και άλλα Πατερικά κείμενα για να καταδει­χθεί η συμφωνία των Αγίων Πατέρων πάνω σε θέματα σύγκρισης με τους ετεροδόξους και τους αλλοθρήσκους. Είναι πάρα πολύ προσεγμένη η επιλογή των Πατερικών χωρίων, τα οποία αναιρούν με σαφήνεια και απόλυτη ακρίβεια τον πανθρησκειακό συγκρητισμό —φανερό ή κα­μουφλαρισμένο— του βιβλίου «Παγκοσμιότητα και Ορ­θοδοξία» του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Όσοι διαβάσουν το βιβλίο του Αρχιεπισκόπου Ανα­στασίου απροκατάληπτα, θα διαπιστώσουν την πανθρησκειακή συγκρητιστική νοοτροπία του, η οποία δεν είναι σύμφωνη με την ποιμαντική δραστηριότητα ενός ορθοδόξου ποιμένος. Εκατομμύρια χριστιανών εθυσίασαν τη ζωή τους ομο­λογώντας τη μοναδικότητα της Σωτηρίας που παρέχει μόνον ο Χριστός και όχι όλες οι άλλες, οι ψευδείς θρησκείες μαζί. Αναρίθμητοι μάρτυρες των τελευταίων χρό­νων έδωσαν σθεναρά ομολογία κατά της ψευδοθρησκείας του Ισλάμ και γι’ αυτό καταδικάστηκαν και μαρτύρησαν. Είναι λοιπόν άξιο μεγίστης απορίας το πώς είναι δυνα­τόν να βγαίνουν από το στόμα ή τη γραφίδα ενός Ορθοδόξου ιεράρχου άρθρα μη σύμφωνα με τα φρονήματα και τη μαρτυρική ομολογία πάντων των αγίων μαρτύρων της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Αν μη τι άλλο το βιβλίο του π. Ιω. Φωτόπουλου εκ­φράζει την απορία πολλών μελών της Αγιωτάτης Ορθο­δόξου Εκκλησίας μας —κληρικών και λαϊκών— για το πως μπορούν να υιοθετούνται σήμερα μετά από τόσο πλου­σιοπάροχη αποτεθησαυρισμένη μαρτυριολογική Εκκλησιολογική εν Χριστώ ομολογία τοποθετήσεις που σχετικοποιούν τη μοναδικότητα του προσώπου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Α­ποστολικής Εκκλησίας Του. Τα παραπάνω γραφόμενα και η κριτική που ακολουθεί επ’ ουδενί αποτελούν αιχμές ατομικές κατά του λίαν αξιο­σέβαστου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου. Η κριτική είναι κραυγή πόνου για την αποδόμηση των ορίων της εν Χριστώ Ορθοδόξου αληθείας και ζωής «α έθεντο οι Αγιοι Πατέρες ημών». Οι απόψεις και οι χαλαρές εκκλησιολογικές τοποθετή­σεις τού Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας έρχο­νται σε μια εποχή που πιέζει αφόρητα όλους τους επί μέ­ρους ενδοκοσμικούς φορείς να επιδείξουν τις μέγιστες δυ­νατές συγκλίσεις για να επιτευχθεί το όραμα της «Νέας Εποχής» για μια ενοποιημένη παγκόσμια κοινωνία σ’ όλα τα επίπεδα ζωής. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν επέδειξε ποτέ ούτε θε­σμικά ούτε ατομικά τη διάθεση να ανακατέψει το σκοτάδι με το Φως, τη Ζωή με το θάνατο, τον Χριστό με το Βελίαρ. Η Ελληνική κοινωνία μας βαθειά ποτισμένη από την άκτιστη Χάρη του Ορθοδόξου πραγματικού Βαπτίσμα­τος και του Αγίου Χρίσματος γεννούσε πάντοτε ανθρώ­πους που βίωναν τη θεανθρώπινη καθολικότητα και συμπεριφέρονταν ανοιχτά και με αγάπη και προς τους ετεροδόξους και προς τους αλλοπίστους. Σπάνιες είναι οι εξαιρέ­σεις, κατά τις οποίες κάποιοι «υπερορθόδοξοι» επεδεί­κνυαν αήθη μη χριστιανική, μα αγαπητική συμπεριφορά προς τους μη ορθοδόξους. Ποτέ όμως ούτε οι μεν ούτε οι δε, επέτρεπαν σε κανένα να νοθεύσει τη μόνη αληθινή πί­στη προς την Παναγία Τριάδα, τον Κύριό μας Ιησού Χρι­στό, την Κυρία Θεοτόκο, τους Αγίους μας και όλους ανε­ξαιρέτως τους θεανθρώπινους θεσμούς που διαχρονικά έχει συνάψει η Εκκλησία μας στους κόλπους της. Ο όρος «πολυπολιτισμική κοινωνία» είναι πολύ φτω­χός για να εκφράσει την απέραντα μεγάλη αγκαλιά, τη θε­ανθρώπινη καθολικότητα, με την οποία πολιτευόταν πά­ντοτε το ευσεβές έθνος μας ανάμεσα σε όλα τα έθνη χωρίς όμως ποτέ να αλλοιώνει, να μειώνει ή να ανακατεύει τα άμικτα. Η συνείδηση των Ορθοδόξων βαπτισμένη, μυρω­μένη και κοινωνημένη με τα Αχραντα Μυστήρια είχε και έχει ακριβή και σαφή αναφορά προς το πρόσωπο του Θε­ανθρώπου Κυρίου μας Ιησού Χριστού, διαχωρίζοντας διακριτικά τις άλλες πίστεις, τα άλλα δόγματα, τις άλλες θρησκείες ως ουμανιστικά ή δαιμονικά κατασκευάσματα. Το βιβλίο του π. Ιωάννη Φωτόπουλου διακρίνεται για το σεβασμό προς το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου και για την ηπιότητα έκφρασης της όντως καλοπροαίρετης κριτικής του προς το βιβλίο του ως άνω Αρχιεπισκόπου. Τα δύο παραπάνω ορατά στοιχεία —σεβασμός και ηπιότητα— συνυφασμένα με την ειλικρινή διάθεση ορθό­δοξης ομολογίας οριοθετούν και το Ορθόδοξο ήθος μέσα στο οποίο κινείται η γραφίδα του συγγραφέα. Γι’ αυτό αφού διαβάσαμε προσεκτικά το βιβλίο του π. Ιωάννη, το συνιστούμε ευρύτατα στο χριστεπώνυμο κοι­νό, πιστεύοντας ότι ανοίγει τις φιλόχριστες διαθέσεις για αληθινό εν Εκκλησία διάλογο, για να μην ισοπεδωθούμε κάτω από τον πανθρησκειακό οδοστρωτήρα της Νέας Εποχής. Από τη μελέτη του ως άνω βιβλίου ο αναγνώστης δεν εγκλωβίζεται σε μια στείρα κινδυνολογία, αλλά εισάγεται στην απαραίτητη σωτηριολογική προβληματική, που εί­ναι απόλυτα σύμφωνη με τις σοβαρές θεανθρώπινες υπο­δείξεις των θεοφόρων Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας. Και οι δυο μας, τόσο ο προλογίσας όσο και ο συγγραφέ­ας, παρακαλούμε τους αγαπητούς αναγνώστες αλλά και όσους πληροφορηθούν την κριτική του βιβλίου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου «Παγκοσμιότητα και Ορθοδοξία» να μη σκανδαλισθούν γιατί α) Είναι καλοπροαίρετη χωρίς να υποκρύπτει καμία άλλη σκοπιμότητα β) Είναι γραμμένη με τον προσήκοντα σεβασμό προς το Αρχιερατικό του αξίωμα γ) Στηρίζεται στο δημοκρατικό φρόνημα της αγίας Ορθοδόξου Εκκλη­σίας μας, μέσα στην οποία ακόμα και το τελευταίο λαϊκό μέλος μπορεί να αρθρώσει το λόγο της εν Χριστώ αληθείας με τον ανάλογο σεβασμό και δ) Δεν θίγεται πουθενά η πολύπλευρη λοιπή κοινωνική και Ιεραποστολική δραστηριότητα του Μακαριωτάτου, η οποία απλώθηκε σε πολ­λούς τόπους και ιδιαίτερα τώρα στη γείτονα πεινώσα και διψώσα πνευματικά Αλβανία.

Αρχιμ. Σαράντης Σαράντος Εφημέριος Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, Αμαρουσίου 30 – 8 – 2002

_______________________________________________________

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΩΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ-Η ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Α) Ἡ θρησκευτικὴ ἐμπειρία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

ΠΡΟΣ ΜΙΑ «ΝΕΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ»
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ
ΕΠIΛΕΓΟΜΕΝΑ-ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
[Ψήφοι: 1 Βαθμολογία: 5]