τόκος

Ασκητές μέσα στον κόσμο: «Λύτρον ψυχής ανδρός ο ίδιος πλούτος» (Παρ. ιγ’, 8).

Ο Χρήστος Μ, γνωστός με το παρωνύμιο «παππούς Τάκας», υπήρξε ο μεγαλύτερος Αυριώτης ευεργέτης. Από νέος ξενητεύθηκε στην Αμερική, όπου με την εργατικότητα και την εξυπνάδα του άνοιξε δικό του κατάστημα με μεγάλη κίνηση. Είχε ως συνεταίρο έναν έμπιστο ιταλό, τον Δομήνικο, και για υπάλληλους έπαιρνε φτωχά παιδιά από το χωριό. Γύρισε στην γενέτειρα του με πολλά χρήματα. Αλλά τον πλούτο δεν τον κράτησε για να περνά άνετα αυτός, σαν τον πλούσιο του Ευαγγελίου. Ο μπάρμπα-Χρήστος αναδείχθηκε καλός οικονόμος. Απέδειξε έμπρακτα ότι «αγαθός ο πλούτος, ω ουκ έστιν αμαρτία» (Σοφία Σειράχ ιγ’, 24). Δάνειζε σε όλους τους χωρικούς άτοκα χρήματα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έρχονταν να δανειστούν, πάντα χωρίς τόκο, και από τα γύρω χωριά, από πολλά μέρη της Θεσσαλίας ακόμη και από την Ήπειρο. Διαβάστε περισσότερα »

Μέγας Βασίλειος: περί τόκων και δανείων (Νατσιός Δημήτρης, δάσκαλος)

«Πλούσιος ει; Μη δανείζου. Πένης ει; Μη δανείζου»

Mέγας Βασίλειος

Μπορεί στα άχρηστα «περιοδικά ποικίλης ύλης», τα κατ’ ευφημισμόν βιβλία γλώσσας του Δημοτικού, ο Μέγας Βασίλειος «να απλώνει τη μπουγάδα του και να κρεμά το μακρύ του σώβρακο» (Γλώσσα Δ΄ δημοτικού, β΄ τεύχος, σελ. 52) ή, σύμφωνα, με το κρανιοκενούς εμπνεύσεως εύρημα του «περιοδικού» της Ε΄ Δημοτικού, να επιδίδεται σε μαγικά πράγματα, όπως, για παράδειγμα, να συγκεντρώνει, εν είδει χαλκομανίας, έλατα στο κόκκινο παλτό του. (Γλώσσα Ε΄ Δημοτικού, β΄ τεύχος, σελ. 30-31), όμως στα βιβλία των ιερών γραμμάτων της Εκκλησίας μας, διαβάζουμε γιατί είναι, ο Βασίλειος ο Μέγας, φωστήρ της Οικουμένης.

Διαβάστε περισσότερα »

Κατά των τοκιζόντων (Αγιος Γρηγόριος επίσκοπος Νύσσης)

«Εκκλινον από του κακού και ποίησον αγαθόν» (Ψαλμ. 36, 27)

Των φιλαρέτων ανθρώπων που προαιρούνται να ζουν σύμφωνα με τον θείο Λόγο (πρβλ. Ιωάν. 1, 1) ο βίος τους έχει κανονισθεί με νόμους αγαθούς και προστάγματα, στα οποία φαίνεται καθαρά η γνώμη του νομοθέτη, που αποτείνεται γενικώς σε δύο σκοπούς: ο ένας μεν που απαγορεύει αυτά που δεν πρέπει να γίνονται, ο άλλος δε που επιβάλλει την ενέργεια των καλών. Διότι δεν είναι δυνατό διαφορετικά να κατορθωθεί βίος με καλή πολιτεία και φρόνιμος, παρά μόνον αν αποφύγει με όλη του την δύναμη την κακία και επιδιώξει την αρετή, όπως ο υιός την μητέρα του. Αφού συναχθήκαμε λοιπόν και σήμερα για να α­κούσουμε τα προστάγματα του Θεού, ακούσαμε τον προφήτη να φονεύει τα κακά παιδιά των δανεισμάτων, τους τόκους (Ιεζ. 22, 12), και να εξαίρει στην ζωή την χρήση των χρημάτων για εργασία. Ας δε­χθούμε προθύμως το παράγγελμα, για να μη γίνουμε η πέτρα εκείνη στην οποία κατέπεσε ο σπόρος και έμεινε ξηρός και άγονος (Λουκ. 8, 13), ούτε να λεχθούν σ’ εμάς αυτά που κάποτε ελέχθησαν στον απείθαρχο Ισραήλ: «Θα ακούσετε με τα αυτιά σας και δεν θα καταλάβετε, θα ιδείτε με τα μάτια σας και δεν θα ιδείτε» (Ησ. 6, 9). Παρακαλώ δε αυτούς που θα με ακούσουν να μη με κατακρίνουν καθό­λου για θρασύτητα ή ανοησία΄ αν και άνδρας εκλε­κτός και ονομαστός για την φιλοσοφία του, που και ασκήθηκε σε κάθε είδος παιδείας (υπαινίσσεται εδώ τον αδελφό του Μ. Βασίλειο. Εδώ φαίνεται η μεγάλη του ταπείνωση), και έχοντας καλή φήμη σ’ αυτήν την υπόθεση και μας άφησε τον λόγο του κατά των τοκιστών κτήμα για την ζωή, και εγώ προς την ίδια άμιλλα κατέβηκα, αφού εχρησιμοποίησα άρμα όνων ή βοδιών δίπλα σε ά­λογα στεφανωμένα. Διότι εμφανίζονται πάντοτε τα μικρά κοντά στα μεγάλα: η σελήνη, που λάμπει ό­ταν φωτίζει ο ήλιος΄ και όταν το μυριόφορτο (δηλ. πλοίο που φέρει φορτίο άνω των 10 χιλ. μέ­τρων) πλοίο πλέει και σπρώχνεται με την σφοδρότητα των ανέμων, επακολουθεί η μικρή βαρκούλα, που διαβαίνει τα ίδια βάθη΄ και ενώ πάλιν αγωνίζονται οι άνδρες με τους αθλητικούς νόμους, μετέχουν στον αγώνα στο ίδιο μέρος και τα παιδιά. Αυτή λοιπόν ας είναι η αίτηση της συγγνώμης. Διαβάστε περισσότερα »

Ομιλία εις μέρος του 14ου ψαλμού και κατά των τοκιζόντων (Μ. Βασιλείου, Ομιλία 3η)

1. Χθες, όταν σας εξηγούσαμε τον 14ο ψαλμό, δεν επετράπη από την ώρα να φθάσουμε στο τέλος του λόγου. Τώρα δε ήλθαμε σαν ευγνώμονες οφει­λέτες για να εξοφλήσουμε τους υπόλοιπους στίχους του ψαλμού. Και αυτό που παραλείψαμε είναι μι­κρό βέβαια στο να το ακούσουμε, ώστε να φανεί έ­τσι δα, και πιθανώς στους πολλούς ακόμη θα διέφυ­γε της προσευχής, ώστε να νομισθεί ότι τίποτε δεν έχει παραλειφθεί από τον ψαλμό. Επειδή όμως κατανοήσαμε καλώς ότι η μικρή αυτή φράση έχει με­γάλη σημασία για τα βιοτικά πράγματα, ενομίσαμε ότι πρέπει να παρουσιάσουμε το χρήσιμο από την εξέταση. Διαβάστε περισσότερα »