Συνέδριο

Το πρόβλημα της αθεΐας κατά τον άγιο Αθανάσιο τον Πάριο (Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών (+2019))

Η έρευνα της περιόδου του «Ελληνικού Διαφωτισμού» (1700-1821) έχει ήδη στραφεί στη μελέτη της «γλώσσας», του γλωσσικού κώδικα, των εκπροσώ­πων των αντιπάλων παρατάξεων, διότι η ωφέλεια που προκύπτει από τη διακρίβωση του εννοιολογικού περιεχομένου της χρησιμοποιουμένης εκατέρωθεν ορολο­γίας, τόσο της εισαγόμενης από τον ευρωπαϊκό χώρο, όσο και της ελληνικής, συμ­βάλλει στην ορθή κατανόηση και αξιολόγηση της αποφασιστικής για την πορεία του Ελληνισμού ιδεολογικής αυτής διαπάλης. Η μελέτη των πολεμικών κειμένων του αγίου Αθανασίου του Παρίου με έπεισε, ότι κάποιοι όροι, που αναδύονται συνεχώς στο λόγο του ως termini προσφέρονται σε μία παρόμοια ερμηνευτική διερεύνηση, διότι κατέχουν καθοριστική θέση στο πολεμικο-απολογητικό οπλοστάσιό του. Τέτοιοι είναι λ.χ. οι όροι αθεΐα, μακαριότης, ευδαιμονία, ελευθερία, φιλο­σοφία κ.α., που συνιστούν πραγματικά κλειδιά στην προσέγγιση της ιδεολογίας και ευρύτερα της σκέψεώς του. Με τον όρο «αθεΐα» και τα παράγωγά του, αλλά και τις χρηστικές προεκτάσεις και εφαρμογές του θα ασχοληθούμε στη συνέχεια.

Διαβάστε περισσότερα »

Η ψηφιακή τεχνολογία διακονεί ή εκτοπίζει τον Θεό από την Εκκλησία; (Αρχιμανδρίτης Ζαχαρίας Ζάχαρου, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας)

Εισήγηση του Αρχιμ. Ζαχαρία Ζάχαρου, στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών Μέσων και Ορθόδοξης Ποιμαντικής, που πραγματοποιήθηκε από τις 18 έως τις 21 Ιουνίου 2018 στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.

Διαβάστε περισσότερα »

Μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης: Ακρίβεια και πνευματική διάκριση σε θεολογικά, εκκλησιαστικά και κοινωνικά προβλήματα (Πρωτοπρ. Θωμάς Βαμβίνης)

Ὁμιλία στὸ Θ’ Θεολογικὸ Συνέδριο 2023 – «Ὁ Ναυπάκτιος π. Θεόκλητος Διονυσιάτης»

Στήν Ἐκκλησία ὅταν μιλᾶμε γιά ἀκρίβεια, συνήθως τήν ἐννοοῦμε μέσα στό πλαίσιο τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου, ὡς ἀκριβῆ τήρηση τῶν ἱερῶν κανόνων, καί τήν διαστέλλουμε ἀπό τήν οἰκονομία, δηλαδή τήν προσωρινή ἀπόκλιση ἀπό τό γράμμα τῶν ἱερῶν κανόνων, ἀποβλέποντας στήν θεραπεία τῶν μετανοούντων πιστῶν ἤ στήν εἰρήνη, ὁμόνοια καί συμψυχία τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.

Ἡ ἀκρίβεια ἡ ὁποία χαρακτήριζε τόν μακαριστό μοναχό Θεόκλητο Διονυσιάτη δέν ἀφοροῦσε μόνο τούς ἱερούς κανόνες, ἀλλά καί τούς ὅρους τῆς πίστεως· ἀφοροῦσε τό σύνολο τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς· τήν θεολογία, τήν εὐαγγελική ἄσκηση, τήν καθοδήγηση τοῦ λαοῦ μέ τήν ἀποστολική καί πατερική διδαχή, τήν γνώση τοῦ Θεοῦ καί τήν ἡσυχαστική μέθοδο τῆς θεραπείας τῶν γνωστικῶν ὀργάνων τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτό τήν ἀκρίβεια τοῦ π. Θεοκλήτου δέν τήν διαστέλλουμε ἀπό τήν οἰκονομία, ἀλλά τήν συνδέουμε μέ τήν πνευματική διάκριση, δηλαδή τήν διάκριση τῶν πνευμάτων «εἰ ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστι».

Στήν εἰσήγησή μας θά ἀναφερθοῦμε σέ «προβλήματα»· δέν θά ἀναφερθοῦμε σέ αὐτά πού πραγματικά ἀγαποῦσε ὁ π. Θεόκλητος, δηλαδή σέ ἀναβάσεις πνευματικές ἤ σέ φωτιστικές καταδύσεις στά καρδιακά βάθη τοῦ ἀνθρώπου. Τήν ἀκρίβεια καί τήν πνευματική διάκρισή του θά τίς δοῦμε σέ τρία, ἀπό τά πολλά, πεδία προβλημάτων μέ τά ὁποῖα ἀσχολήθηκε, ὡς γρηγοροῦσα ἐκκλησιαστική συνείδηση. Μέ χρονολογική σειρά θά τήν δοῦμε: (1) στήν κριτική του πρός αὐτούς πού ἐνέπλεκαν τήν Ἐκκλησία μέ τήν πολιτική μέ τήν ἵδρυση κόμματος, (2) στήν ἐπισήμανση τῶν θεολογικῶν ἀστοχιῶν τῶν λεγομένων Νεορθοδόξων καί (3) στίς παρεμβάσεις του σέ δύο ἐκκλησιολογικά προβλήματα.

Θά προσπαθήσουμε νά παρακάμψουμε τήν τοξικότητα τῶν γεγονότων, πού γέννησαν τά προβλήματα, ἐπικεντρώνοντας τήν προσοχή μας στόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο τά ἀντιμετώπισε ὁ π. Θεόκλητος.

Διαβάστε περισσότερα »

Πορίσματα του 1ου Συνεδρίου Βιοηθικής του Οικουμενικού Πατριαρχείου

Στόχος του Συνεδρίου ήταν η προσέγγιση κάποιων συγχρόνων βιοηθικών διλημμάτων και η συζήτηση αυτών με βάση το «δίπολο δικαίωμα-ευθύνη», η πρόταση λύσεων και διεξόδων και η ανάδειξη των θέσεων της Ορθοδόξου Θεολογίας και Ανθρωπολογίας εν σχέσει προς τη βαθειά κρίση αξιών της εποχής μας. Όπως άλλωστε διεκήρυξε στην Εγκύκλιό της η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης τον Ιούνιο του 2016, για το θέμα της Ορθοδόξου Βιοηθικής: «Εἰς μίαν ἐποχήν ἀλληλοσυγκρουομένων εἰκόνων περί τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὀρθόδοξος Βιοηθική προβάλλει, ἀπέναντι εἰς θύραθεν αὐτονόμους καί συρρικνωτικάς ἀνθρωπολογικάς θεωρήσεις, τήν κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσιν Θεοῦ δημιουργίαν τοῦ ἀνθρώπου καί τόν αἰώνιον προορισμόν αὐτοῦ. Συμβάλλει οὕτως εἰς τόν ἐμπλουτισμόν τῆς φιλοσοφικῆς καί ἐπιστημονικῆς συζητήσεως τῶν βιοηθικῶν θεμάτων διά τῆς βιβλικῆς ἀνθρωπολογίας καί τῆς πνευματικῆς ἐμπειρίας τῆς Ὀρθοδοξίας» (§ 12).

Εντός του ιδίου πλαισίου κινήθηκαν και οι Εισηγήσεις των εκλεκτών ομιλητών. Παρουσιάστηκαν οι θέσεις της Ορθόδοξης Ανθρωπολογίας στο θέμα της ταυτότητας του φύλου, οι κίνδυνοι που αναφύονται από τη μηχανιστική θεώρηση του ανθρώπου και επιχειρήθηκε η θεολογική αξιολόγηση των δεδομένων που κομίζουν οι επιστημονικές και πειραματικές έρευνες διαφόρων πτυχών της ανθρωπίνης συμπεριφοράς και των ηθικών προεκτάσεών τους.

Μετά τις εισηγήσεις και τον γόνιμο προβληματισμό εξήχθησαν και προτείνονται για περαιτέρω συζήτηση τα ακόλουθα πορίσματα:

Διαβάστε περισσότερα »

Η εξαφάνιση της παιδικότητας και το σύγχρονο σχολείο – Προτάσεις για τη διάσωση και τη διατήρησή της (π. Ευάγγελος Πριγκιπάκης, Δρ Θεολογίας – Δρ. Φιλοσοφίας)

Εισήγηση στο 38ο Παιδαγωγικό Συνέδριο της Χριστιανικής Εστίας Πατρών με θέμα «Αναζητώντας τη χαμένη Παιδικότητα στα σημερινά παιδιά», στις 4 και 5 Φεβρουαρίου 2023. Πρώτη τμηματική δημοσίευση στην εφημερίδα «Ο Εκκλησιολόγος»  803/ 25-02-2023. Διαβάστε περισσότερα »