Με δεδομένο ότι η φιληδονία αποτελεί κύρια αιτία τής πα­θολογικής χρήσης τής θυμοειδούς δύναμης [Σ.τ.μ.: Υπενθυ­μίζεται ότι οι όροι θυμός, θυμικό, θυμοειδής δύναμη και θυμοειδές θα χρησιμοποιούνται εναλλακτικά για τη δήλωση του τμήματος τούτου του παθητικού μέρους τής ψυχής. Το αντίστοιχο πάθος θ’ αναφέρεται ως οργή. Μόνο στα κείμενα των Πατέρων και των εκκλησιαστικών συγγραφέων θα δια­τηρείται ο όρος «θυμός» για το πάθος, αν βεβαίως προσδιο­ρίζεται έτσι], είναι προφανές ότι καταρχήν αυτή πρέπει να ξεριζώσουμε, αν θέλουμε να θεραπευτούμε από το πάθος της οργής [ΕΥΑΓΡΙΟΣ, Λόγος πρακτικός, ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΓΑΖΗΣ, Διδασκαλία. Το ζήτημα της θεραπευτικής τής οργής μελετήθηκε κατά ένα μέρος στο τέ­ταρτο τμήμα τού βιβλίου αυτού και στο δεύτερο κεφάλαιο (ενότητα τρία), μέ­σα από την προοπτική τής θεραπευτικής τής θυμοειδούς δύναμης, από την οποία προέρχεται άμεσα το πάθος τής οργής. Δείξαμε ειδικότερα, ότι η θερα­πευτική εντοπίζει ως αίτιο παθογενετικό παράγοντα την αναστροφή του θυμι­κού στοιχείου, η οποία συνίσταται στην απόκλιση από τον πλησίον και την προσαρμογή αποκλειστικά στον πονηρό, τους δαίμονες, τα πάθη και την αμαρτία. Στα πλαίσια της θεραπευτικής είναι δυνατό το πάθος – οργή να υπο­κατασταθεί από την ενάρετη οργή. Τώρα, δεν θα επανέλθουμε στο συγκεκρι­μένο θέμα. Θα αντιμετωπίσουμε όμως τη θεραπευτική τής οργής και τις αρε­τές που αντιτίθενται στο πάθος τούτο, υπό το πρίσμα τής σχέσης με τον πλη­σίον, μιας οπτικής γωνίας την οποία η προηγούμενη προσέγγιση δεν είχε λά­βει υπόψη]. Διαβάστε περισσότερα »

Το πάθος τής οργής προέρχεται από το θυμικό τής ψυχής και περιλαμβάνει όλες τις παθολογικές εκδηλώσεις τού θυμού. Έχουμε δει, ότι η θυμοειδής δύναμη [Σ.τ.μ.: Θα εναλλάσ­σουμε τον όρο με τη λέξη «θυμικό»] δόθηκε στον άνθρωπο από το Θεό κατά τη δημιουργία του, και αποτελεί μέρος τής ίδιας της φύσης του. Σύμφωνα με το σχέδιο του Δημιουργού, όφειλε να λειτουργεί έτσι ώστε να επιτρέπει στον άνθρωπο ν’ αγωνίζεται εναντίον των πειρασμών και του πειραστή, και ν’ αποφεύγει την αμαρτία, το κακό: εξαρχής λοιπόν είχαν καθο­ριστεί ο φυσικός σκοπός της και η φυσιολογική χρήση της. Όπως έχουμε δείξει, όμως, ο άνθρωπος, με το αμάρτημα, την εξέτρεψε από το σκοπό της και την έστρεψε κατά του πλησίον του, κάνοντας παρά φύση χρήση της, αντί να τη χρησιμοποιεί για να μάχεται τον Πονηρό. Το πάθος τής οργής σ’ όλες τις μορφές του συνιστά νόσο τής ψυχής, η οποία έγκειται συγκεκριμένα στην παρά φύση χρήση του θυμικού. Διαβάστε περισσότερα »