Κυριακή Προσευχή

Ερμηνεία της Κυριακής Προσευχής (Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας)

«Καὶ ἐγένετο ἐν τῷ εἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχόμενον, ὡς ἐπαύσατο, εἶπέ τις τῶν μαθητῶν αὐτοῦ πρὸς αὐτόν· Κύριε, δίδαξον ἡμᾶς προσεύχεσθαι, καθὼς καὶ Ἰωάννης ἐδίδαξε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ (: κάποτε ο Ιησούς προσευχόταν σ’ ένα τόπο, κι όταν τελείωσε, κάποιος από τους μαθητές Του Τού είπε: “Κύριε, δίδαξέ μας και μάθε μας να προσευχόμαστε σωστά και θεάρεστα, όπως κι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής δίδαξε τους μαθητές του”)» [Λουκ. 11, 1].

Προσευχότανεἶναι αὐτὸν ἐν τόπῳ τινὶ προσευχόμενον»], αν και είναι Θεός αληθινός και Υιός του Θεού των όλων και διανέμει ο Ίδιος στην κτίση τα πάντα, με τα οποία βρίσκεται σε καλή κατάσταση και διατηρείται στη ζωή, ενώ Αυτός δεν έχει ανάγκη από τίποτα απολύτως, γιατί λέει: «Τί μοι πλῆθος τῶν θυσιῶν ὑμῶν; λέγει Κύριος· πλήρης εἰμὶ ὁλοκαυτωμάτων κριῶν, καὶ στέαρ ἀρνῶν καὶ αἷμα ταύρων καὶ τράγων οὐ βούλομαι (: ο Κύριος λέγει· “Τι να το κάνω εγώ το πλήθος των θυσιών σας; Είμαι γεμάτος και χόρτασα από θυσίες ολοκαυτωμάτων κριών, που μου προσφέρετε. Δεν θέλω πλέον ούτε το λίπος των αμνών, ούτε το αίμα των ταύρων και των τράγων)» [Ησ. 1, 11].

Ποιου δηλαδή πράγματος θα μπορούσε κάποιος να πει ότι έχει ανάγκη Αυτός, αφού έχει από την φύση Του όλα όσα έχει ο Πατέρας; Γιατί είπε καθαρά: «Πάντα ὅσα ἔχει ὁ πατὴρ ἐμά ἐστι· διὰ τοῦτο εἶπον ὅτι ἐκ τοῦ ἐμοῦ λήψεται καὶ ἀναγγελεῖ ὑμῖν (: προηγουμένως σας είπα ότι ο Παράκλητος θα σας πει όσα θα ακούσει από τον Πατέρα μου. Όλα όμως όσα έχει ο Πατέρας μου είναι δικά μου. Γι’ αυτό σας είπα στη συνέχεια ότι ο Παράκλητος θα πάρει από τη δική μου γνώση και σοφία και θα την αποκαλύψει σε σας)» [Ιω. 16, 15] και ο Πατέρας έχει το να είναι γεμάτος από κάθε αγαθό και αξιώματα που ταιριάζουν στον Θεό. Και αυτό είναι και του Υιού.

Και αυτό επίσης γνωρίζοντάς το οι άγιοι λένε: «Καὶ ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάβομεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος (: από τον ανεξάντλητο πλούτο της τελειότητος και των δωρεών Του πήραμε όλοι εμείς. Πήραμε τη μία χάρη πάνω στην άλλη. Μετά τη χάρη της αφέσεως των αμαρτιών μας, λάβαμε και τη χάρη της υιοθεσίας και της μακαρίας ζωής. Και ολοένα δεχόμαστε νέα υπεράφθονη χάρη πάνω σ’ εκείνη που προηγουμένως λάβαμε)» [Ιω. 1,16]. «Γιατί λοιπόν προσεύχεται», αναρωτιέται ίσως κάποιος, «εφόσον είναι πλήρης και δεν έχει ανάγκη απολύτως κανένα από αυτά που ανήκουν στον Πατέρα;». Σ’ αυτό απαντούμε, ότι ο τρόπος της ενσαρκωμένης οικονομίας Του δίνει βέβαια σ’ Αυτόν τη δυνατότητα, αν θέλει, να εκπληρώνει τα ανθρώπινα, όταν ο καιρός Τον καλεί σε αυτό. Γιατί εάν βρίσκεται να έφαγε και να ήπιε και να κοιμήθηκε, τότε ποιο είναι το παράλογο, και αν κατεβαίνοντας στα δικά μας μέτρα και εφαρμόζοντας την ανθρώπινη ορθή ζωή, έκανε όχι προσποιητή προσευχή, για να μας διδάξει να είμαστε οκνηροί ως προς αυτό, αλλά να προσφεύγουμε μάλλον στις προσευχές, όχι με το να στηνόμαστε στη μέση των πλατειών (γιατί αυτό το έκαναν κάποιοι Ιουδαίοι που ήταν Γραμματείς και Φαρισαίοι, κάνοντας την προσευχή αφορμή φιλοδοξίας), αλλά μάλλον απομονωμένοι σε ησυχία και απομακρυσμένοι, και μιλώντας κατά κάποιο τρόπο μόνο στον Θεό με καθαρό και απερίσπαστο νου; Γιατί έπρεπε αρχή κάθε καλού και επωφελέστατου πράγματος και διδάσκαλος να μην είναι σε εμάς κάποιος άλλος, αλλά μάλλον Αυτός που είναι πρώτος σε όλα και δέχεται προσευχές από όλους.

  «Ὃταν προσεύχησθε, λέγετε· Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς· ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς (: Όταν προσεύχεστε, να λέτε: “Πατέρα μας, που βρίσκεσαι παντού, αλλά δείχνεις την παρουσία Σου κυρίως στους ουρανούς, ας αναγνωρισθεί η αγιότητά Σου, ώστε να δοξάζεται και να λατρεύεται άξια το όνομά Σου. Ας έλθει η βασιλεία Σου με την πρόθυμη και ελεύθερη υποταγή όλων των ανθρώπων σε Σένα˙ ώστε οι άνθρωποι, υπακούοντας στα προστάγματά Σου, να γίνουν πραγματικοί και ολοκληρωτικά αφοσιωμένοι πολίτες της βασιλείας Σου. Ας γίνει το θέλημά Σου και πάνω στη γη από τους ανθρώπους, όπως αυτό γίνεται στον ουρανό από τους αγγέλους και τους αγίους)» [Λουκ. 11, 2].

Διαβάστε περισσότερα »

Ερμηνεία της Κυριακής Προσευχής (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)

(από το Υπόμνημα του αγίου πατέρα της Εκκλησίας μας Ιωάννου του Χρυσοστόμου, στο Κατά Ματθαίον ευαγγέλιο) Διαβάστε περισσότερα »

“Πάτερ ημών…”: Ερμηνεία στην Κυριακή Προσευχή (Αρχιμ. Βασίλειος Γοντικάκης, Προηγούμενος Ι. Μ. Ιβήρων Αγίου Όρους)

Διάλεξα ἕνα κομμάτι ἀπό τό Εὐαγγέλιο, ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, καί ἰδιαίτερα τό «Πάτερ ἡμῶν», γιατί νομίζω εἶναι ἡ πιό χαρακτηριστική προσευχή, ἐφ᾿ ὅσον εἶναι «Κυριακή» προσευχή, ἡ προσευχή ποὺ μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος.

Καί νομίζω ὅτι ὁ Κύριος μᾶς δίδαξε τήν προσευχή πού Ἐκεῖνος ἔκανε, μᾶς ἔδωσε τή ζωή πού Ἐκεῖνος ἔζησε καί μᾶς δίδαξε τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτόν Του· κι αὐτό εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί ὅπως μᾶς εἶπε ἄλλη φορά «Ἐγώ εἰμί ἡ ἄμπελος, ὑμεῖς τά κλήματα» (Ἰω. ιε´ 5)· ὅπως ἡ σχέση τοῦ κλήματος καί τῆς ἀμπέλου εἶναι μιά σχέση ὀργανική καί ἀθόρυβα προχωρᾶ ὁ χυμός τῆς ἀμπέλου πρός τά κλήματα, ἔτσι καί ὁ Κύριος μᾶς ἔδωσε ὅλη τήν ὕπαρξή Του, ὁπότε, μέσα στήν προσευχή αὐτή – ἄν τήν κάνουμε συνειδητά καί ἄν τήν ζοῦμε – νομίζω ὅτι ζοῦμε ἐν Χριστῶ Ἰησοῦ.

Ἀλλά ἂς ἀρχίσουμε νά διαβάζουμε τήν προσευχή αὐτή καί νά τήν παρακολουθοῦμε φράση πρός φράση. Διαβάστε περισσότερα »

”Πάτερ ημών” κατά τους Πατέρες

Το “Πάτερ ημών” δόθηκε και για τους τέλειους και για τους αμαρτωλούς. Ώστε οι τέλειοι, γνωρίζοντας Τίνος είναι υιοί, να φροντίσουν να μην χάσουν την υιότητα. Και οι αμαρτωλοί, αποκαλώντας αναξίως Πατέρα Εκείνον που πολλές φορές έχουν λυπήσει, να ντραπούν και να έλθουν σε μετάνοια“. (Αββάς Βαρσανούφιος)

Εκδ. «Ετοιμασία»

Περιεχόμενα:

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: Ερμηνεία στο “Πάτερ ημών”

ΑΓΙΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΝΟΤΑΡΑ: Ερμηνεία του “Πάτερ ημών”

ΑΓΙΟΥ ΑΜΒΡΟΣΙΟΥ ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ: Ερμηνεία του “Πάτερ ημών”

ΑΒΒΑ ΚΑΣΣΙΑΝΟΥ: Η Κυριακή Προσευχή Διαβάστε περισσότερα »

Η Κυριακή προσευχή (Αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης, Καθηγούμενος Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους)

(Έκδοσις της Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους – Άθω)

Τα νοήματα του Ευαγγελικού λόγου είναι εν Αγίω Πνεύματι διατυπωμένα, για αυτό έχουν διαχρονική αξία και αιώνια προοπτική.

Κάθε διδασκαλία, παραβολή, διήγησις, περιγραφή, κάθε λέξις, κάθε “κεραία” που περιέχεται στο Ευαγγέλιο του Χριστού έχει μέγιστο βάθος και σημασία. Δεν εξαντλούνται μόνο σε μία επιφανειακή ερμηνεία που τα ιδικά μας πτωχά πνευματικά μέτρα μπορούν να συλλάβουν. Αυτά ισχύουν και για την θεοπαράδοτη προσευχή, το γνωστό μας “Πάτερ ημών”, την οποία ο ίδιος ο Κύριος παρέδωσε στην Εκκλησία Του ως παράδειγμα προσευχής για όλους μας. Οι Άγιοι Πατέρες μας εβίωσαν το Ευαγγέλιο του Χριστού. Ετήρησαν τις άγιες εντολές Του. Η ζωή τους, ο λόγος τους, έγιναν προέκτασις του Ευαγγελίου και η εν Πνεύματι Θεού εμπειρία τους πλουτίζει την αγία Παράδοσι της Εκκλησίας. Φανερώνουν το μέγα βάθος των σωτηρίων λόγων του Δεσπότου Χριστού και αποδεικνύουν ότι οι εντολές Του “βαρείαι ουκ εισι” αλλά μπορούν να τις εφαρμόζουν οι Χριστιανοί κάθε εποχής, ελέγχοντας έτσι την ολιγοπιστία, αμέλεια και φυγοπονία μας. Έχοντας τους παλαιούς και νέους Αγίους Πατέρας ως ερμηνευτάς της Κυριακής Προσευχής ερευνούμε και ψηλαφούμε το βάθος της αναπέμποντάς την προς τον Κύριο. Ικετεύουμε τον Σωτήρα Χριστό να δίδη και σε μας, τους συγχρόνους Χριστιανούς, την Χάρι Του, ώστε η εν Χριστώ ζωή μας να θεμελιούται στην προσευχή – ως κοινωνία μετά του ζώντος Θεού. Αλλά και αντιστρόφως η προσευχή μας να είναι έκφρασις της ζωντανής παρουσίας του Θεού στη ζωή μας και να πηγάζη απ’ αυτήν. Με άλλα λόγια, προσευχή να είναι η ίδια η ζωή μας, η οποία πάλι θα βαθαίνη και θα εμπνέη και τους λόγους που θα απευθύνουμε στον Άγιο Θεό.

(Μάρτιος 1997) Διαβάστε περισσότερα »