Πρόλογος
ΣΤΗ ΖΩΗ μας οἱ δοκιμασίες ἐναλλάσσονται μέ τίς χαρές. Ὁ ἄνθρωπος κυοφορεῖται μέ πόνους καί γεννιέται μέ ὠδίνες. Τό κλάμα εἶναι ἡ πρώτη ἐγκόσμια ἐκδήλωση τοῦ νεογνοῦ, πού συνεχίζει τήν ἐπίγεια πορεία του μέ ἱκανοποιήσεις ἀλλά καί μέ ἀπογοητεύσεις, μέ πανηγυρισμούς ἀλλά καί μέ πένθη, μέ ἠρεμία ἀλλά καί μέ ἀναστατώσεις, μέ χορτασμό ἀλλά καί μέ πείνα, μέ εὐτυχία ἀλλά καί μέ δυστυχία. Ἔτσι κυλᾶ ὅλος ὁ ἀνθρώπινος βίος, γιά νά τελειώσει μέ τήν ἀρρώστια, τά γηρατειά καί τόν θάνατο.
Ὁ ἄπιστος ἄνθρωπος καταβάλλεται ἀπό τίς δοκιμασίες. Ἄν, μάλιστα, αὐτές εἶναι πολύ μεγάλες, ἀπελπίζεται καί καμιά φορά φτάνει ὥς τήν αὐτοχειρία. Ὁ πιστός, ὅμως, γνωρίζοντας τήν αἰτία τῶν δοκιμασιῶν ἀλλά καί τήν ὠφέλειά τους −τήν ψυχική καλλιέργεια μέσω τῆς ὑπομονῆς καί τήν κληρονομιά τῆς οὐράνιας βασιλείας−, τίς ἀντιμετωπίζει σωστά καί τίς ἐκμεταλλεύεται σωτήρια, σύμφωνα μέ τίς παραινέσεις τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Ἰακώβου: «Νά χαίρεστε, ἀδελφοί μου, ὅταν δοκιμάζεστε ἀπό ποικίλους πειρασμούς· γιατί πρέπει νά ξέρετε ὅτι μέσα ἀπό τή δοκιμασία τῆς πίστεώς σας γεννιέται ἡ ὑπομονή» (Ἰακ. 1:2-3). Καί εἶναι «μακάριος ὁ ἄνθρωπος πού δέχεται μέ ὑπομονή τίς δοκιμασίες, καθώς, ἄν τίς ὑποστεῖ μέ ἐπιτυχία, θά κερδίσει τό στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς» (Ἰακ. 1:12).
Ὁ Κύριος, ἄλλωστε, μᾶς διαβεβαίωσε: «Μέ τήν ὑπομονή σας θά σώσετε τίς ψυχές σας» (Λουκ. 21:19). «Ὅποιος ὑπομένει ὥς τό τέλος, αὐτός θά σωθεῖ» (Ματθ. 10:22). Ὁ Ἴδιος, μάλιστα, μᾶς ἔδωσε κορυφαῖο παράδειγμα ὑπομονῆς καί μακροθυμίας: «Τίς λοιδορίες δέν τίς ἀνταπέδιδε καί, ὅταν ἔπασχε, δέν ἀπειλοῦσε· ἐμπιστευόταν τόν δίκαιο Κριτή» (Α΄ Πέτρ. 2:23). Γι’ αὐτό ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς προτρέπει νά Τόν μιμηθοῦμε: «Ἀναλογιστεῖτε Αὐτόν πού ὑπέμεινε τόση ἐχθρότητα ἐναντίον Του ἀπό μέρους τῶν ἁμαρτωλῶν, γιά νά μήν ἀποκάμετε καί χάσετε τό θάρρος σας» (Ἑβρ. 12:3). «Νά ὑπομένετε ὅπως ὁ Χριστός» (Β΄ Θεσ. 3:5). «Ἄν ὑπομένουμε, μαζί Του καί θά βασιλεύσουμε» (Β΄ Τιμ. 2:12).
Εὔλογα, λοιπόν, ἀποφαίνεται ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὅτι «τίποτα δέν εἶναι ἰσάξιο τῆς ὑπομονῆς. Αὐτή εἶναι ἡ βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, τό θεμέλιο τῶν κατορθωμάτων, τό γαλήνιο λιμάνι, ἡ εἰρήνη μέσα στούς πολέμους, ἡ γαλήνη μέσα στή φουρτούνα, ἡ ἀσφάλεια μέσα στίς ἐπιβουλές, ἡ δύναμη πού κάνει τόν ἄνθρωπο πιό στέρεο κι ἀπό διαμάντι».
Ὁ “Χρυσόστομος τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας”, ὁ ἅγιος Τύχων ὁ Θαυματουργός (1724-1783), ἀρχιεπίσκοπος Βορονέζ καί Ζαντόνσκ, μᾶς διδάσκει μέσ’ ἀπό τίς ἑπόμενες σελίδες ποιά εἶναι ἡ ἀληθινή ὑπομονή, πῶς ἀποκτᾶται καί πῶς ἑδραιώνεται στήν ψυχή, ποιά εἶναι ἡ δύναμή της καί ποιοί οἱ καρποί της, μέ ποιά μέσα ἐνισχύεται καί ἀναπτύσσεται. Πιστεύουμε ὅτι οἱ νουθεσίες του θά ὠφελήσουν κάθε φιλόθεο ἀναγνώστη, πού θέλει ν’ ἀκούσει κάποτε τόν Κύριο νά τοῦ λέει: «Ἐπειδή τήρησες τόν λόγο μου κι ἔδειξες ὑπομονή, γι’ αὐτό κι ἐγώ θά σέ διαφυλάξω, ὅταν θά ἔρθει ἡ ὥρα τοῦ τελικοῦ πειρασμοῦ, πού θ’ ἀποτελέσει τή μεγάλη δοκιμασία γιά τόν κόσμο, γιά ὅλους τούς κατοίκους τῆς γῆς» (Ἀπ. 3:10).
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ