ερμηνεία

Κυριακή ΙΣΤ’ Ματθαίου: Η παραβολή των ταλάντων (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

(Ματθ. κε’ 14-30)

Ο Θεός δημιουργεί ανισότητες και οι άνθρωποι γογγύζουν γι’ αυτό. Είναι σοφότεροι από το Θεό οι άνθρωποι; Αφού ο Θεός δημιουργεί ανισότητες, σημαίνει πως η ανισότητα είναι σοφότερη και καλλίτερη από την ισότητα. Ο Θεός δημιουργεί την ανισότητα για το καλό του ανθρώπου, μα οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν το καλό στην ανισότητά τους. Ο Θεός δημιουργεί την ανισότητα λόγω του κάλλους της ανισότητας, οι άνθρωποι όμως δε βλέπουν κανένα κάλλος σ’ αυτήν. Ο Θεός δημιουργεί την ανισότητα από αγάπη, που αναπτύσσεται και συντηρείται από την ανισότητα, ο άνθρωπος όμως δε βλέπει καμιά αγάπη σ’ αυτήν. Αυτή είναι μια πρωτόγονη ανθρώπινη επανάσταση της τυφλότητας ενάντια στην ενόραση, της αφροσύνης ενάντια στη σοφία, του κακού ενάντια στο καλό, της ασχήμιας ενάντια στην ωραιότητα, του φθόνου ενάντια στην αγάπη. Η Εύα κι ο Αδάμ παραδόθηκαν στη δύναμη του σατανά, για να γίνουν ισόθεοι. Ο Κάιν σκότωσε τον αδερφό του Άβελ, επειδή οι θυσίες τους δε φάνηκαν εξίσου αρεστές στο Θεό. Από τότε ως σήμερα οι αμαρτωλοί έκαναν πολέμους λόγω της ανισότητας. Ο Θεός όμως είχε δημιουργήσει την ανισότητα πριν απ’ αυτούς κι αυτή εξακολουθεί να είναι μαζί μας. Και λέμε πριν απ’ αυτούς επειδή ο Θεός δημιούργησε και τους αγγέλους άνισους. Ήταν επιθυμία του Θεού να είναι άνισοι οι άνθρωποι σε όλα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά: στον πλούτο, στη δύναμη, στην κοινωνική θέση, στη σοφία κ.τ.ό. Δε θέλει όμως να υπάρχει κανένα είδος ανταγωνιστικότητας. «Μη κατακλιθής εις την πρωτοκλισίαν» (Λουκ. ιδ’ 8), δίδαξε ο Κύριος Ιησούς. Εκείνο που θέλει ο Θεός, είναι να υπάρχει ανταγωνιστικότητα στον πολλαπλασιασμό των αρετών: της πίστης, της αγάπης, της ταπείνωσης, της πραότητας και της υπακοής. Ο Θεός έδωσε εσωτερικά και εξωτερικά χαρίσματα, αν και θεωρεί τα εξωτερικά χαρίσματα κατώτερα και πιο ασήμαντα από τα εσωτερικά. Έδωσε τα εξωτερικά χαρίσματα τόσο στα ζώα όσο και στον άνθρωπο. Σκόρπισε τον πλούσιο θησαυρό των εσωτερικών χαρισμάτων όμως μόνο στις ψυχές των ανθρώπων. Ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους κάτι παραπάνω απ’ ό,τι έδωσε στα ζώα. Γι’ αυτό κι έχει περισσότερες απαιτήσεις από τους ανθρώπους. Κι αυτό το παραπάνω που έδωσε στους ανθρώπους, συνίσταται στις πνευματικές δωρεές. Ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους τα εξωτερικά χαρίσματα, για να υπηρετούν τα εσωτερικά. Όλα τα εξωτερικά χαρίσματα λειτουργούν ως μέσα στον εσωτερικό άνθρωπο. Όλα τα πρόσκαιρα είναι προγραμματισμένα να υπηρετούν τα αιώνια, όλα τα θνητά να υπηρετούν τα αθάνατα. Ο άνθρωπος που λειτουργεί αντίθετα, που δαπανά όλα τα πνευματικά του χαρίσματα αποκλειστικά για την απόκτηση εξωτερικών, πρόσκαιρων αγαθών, πλούτου, δύναμης, επίγειας δόξας κλπ. είναι σαν το γιο που κληρονομεί από τον πατέρα του μεγάλο πλούτο και τον ξοδεύει όλο για ν’ αγοράσει στάχτες. Για τους ανθρώπους που ένιωσαν μέσα τους τα χαρίσματα με τα οποία τους προίκισε ο Θεός, όλα τα εξωτερικά έχουν πολύ λίγη σημασία, όπως είναι το δημοτικό σχολείο σ’ εκείνον που προχώρησε σε υψηλότερα στάδια εκπαίδευσης. Εκείνοι που αγωνίζονται ν’ αποκτήσουν εξωτερικά χαρίσματα είναι οι άφρονες, όχι οι σοφοί. Οι σοφοί αποδύονται σε σκληρότερους μα πιο αποδοτικούς αγώνες, ώστε να πολλαπλασιάσουν τα εσωτερικά τους χαρίσματα. Για την εξωτερική ισότητα αγωνίζονται εκείνοι που δεν μπορούν ή δεν τολμούν να κοιτάξουν μέσα τους, που δεν βάζουν τον εαυτό τους ν’ αγωνιστεί στον εσωτερικό και σπουδαιότερο χώρο του ανθρωπισμού τους. Ο Θεός δεν εκτιμά τι είναι ή τι έχει ο άνθρωπος σ’ αύτόν τον κόσμο, πώς ντύνεται, πώς τρέφεται, πώς διδάσκεται ή πόσο τον εκτιμούν οι άλλοι. Ο Θεός κοιτάζει την καρδιά του ανθρώπου. Με άλλα λόγια, ο Θεός δεν προσέχει την εξωτερική θέση του ανθρώπου, αλλά την εσωτερική του πρόοδο, την ανάπτυξη και τον εμπλουτισμό του εν πνεύματι και αληθεία. Γι’ αυτά μας μιλάει το σημερινό ευαγγέλιο. Η παραβολή των ταλάντων, δηλαδή των πνευματικών χαρισμάτων που ο Θεός έδωσε στις ψυχές όλων των ανθρώπων, δείχνει τη μεγάλη εσωτερική ανισότητα των ανθρώπων στην ίδια τους τη φύση. Δείχνει όμως και πολύ περισσότερα. Στην υψιπετή πτήση της η παραβολή αυτή υψώνεται πάνω από την ιστορία της ανθρώπινης ψυχής, από την αρχή ως το τέλος της. Αν μπορούσε ο άνθρωπος να κατανοήσει στην πληρότητά της τη διδαχή της παραβολής αυτής και να την τηρήσει στη ζωή του, θα κέρδιζε την αιώνια σωτηρία του στη βασιλεία του Θεού. Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή ΙΕ΄Λουκά: Για τη συνάντηση του Ζακχαίου με τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό (Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας)

Αγίου Κυρίλλου, αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας, Εξήγησις υπομνηματική εις το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, κεφ. ιθ΄ (Λουκά 19, 1-10: Ο Ιησούς και ο Ζακχαίος) Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή ΙΑ’ Λουκά (Προπατόρων): Γαμήλια γιορτή († Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom)

(Λουκ. ιδ΄16-24)

Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος

Πόσο συχνὰ ἔχουμε ἀκούσει τὴν σημερινὴ παραβολὴ γιὰ κείνους ποὺ κλήθηκαν στὴ Γαμήλια Γιορτὴ τοῦ Βασιλιᾶ, καὶ ἀρνήθηκαν νὰ πᾶνε. Ὁ ἕνας εἶχε ἀποκτήσει ἕνα κομμάτι γῆς· νόμιζε ὅτι τοῦ ἀνῆκε· στὴν πραγματικότητα ἦταν τόσο δεμένος ποὺ δὲν μποροῦσε ν’ ἀποδεσμευτεῖ ἀπ’ αὐτὴν· ἦταν φυλακισμένος σ’ αὐτὸ ποὺ νόμιζε ὅτι τοῦ ἀνῆκε. Καὶ τὸ ἴδιο συμβαίνει μὲ ὅ,τι νομίζουμε ὅτι κατέχουμε· μᾶς ἀρκεῖ νὰ κρατᾶμε στὰ χέρια μας τὸ πιὸ ἀσήμαντο πράγμα – καὶ αὐτὸ τὸ χέρι γίνεται ξένο πρὸς ἐμᾶς· δὲν μποροῦμε πλέον νὰ τὸ χρησιμοποιήσουμε, δὲν μποροῦμε νὰ χρησιμοποιήσουμε τὸ μπράτσο μας, ὅλο τὸ σῶμα μας ἐξαρτᾶται ἀπὸ αὐτὸ ποὺ κατέχουμε ἤ φανταζόμαστε ὅτι κατέχουμε: εἴμαστε δέσμιοί του. Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή ΙΔ’ Λουκά: Περί του τυφλού (Θεοφύλακτος Αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας)

(Λουκ. ιη΄35-43)

Κεφάλαιον ιη΄

«Ὅταν πλησίαζε στὴν Ἱεριχώ, κάποιος τυφλὸς καθόταν στὸ δρόμο καὶ ζητιάνευε. Κι ὅταν ἄκουσε κόσμο νὰ περνᾶ, ρωτοῦσε τί σήμαινε αὐτό. Τοῦ εἶπαν ὅτι περνοῦσε ὁ Ἰησοῦς ὁ Ναζωραῖος. Τότε φώναξε δυνατά· Ἰησοῦ, Γιέ τοῦ Δαυΐδ σπλαχνίσου με. Στάθηκε ὁ Ἰησοῦς καὶ εἶπε νὰ τὸν φέρουν κοντά του. Τὸν ἔφεραν καὶ τὸν ρώτησε. Τί θέλεις νὰ τοῦ κάμω; Κι αὐτὸς εἶπε· Κύριε, νὰ ξαναδῶ. Κι ὁ Κύριος τοῦ εἶπε· ξαναδές· ἡ πίστη σου σ’ ἔσωσε. Βρῆκε ἀμέσως τὸ φῶς του καὶ τὸν ἀκολούθησε δοξάζοντας τὸ Θεό. Κι ὅλος ὁ κόσμος δοξολογοῦσε τὸ Θεό». Εἶναι ἕνα πάρεργο στὸ δρόμο του, τὸ θαῦμα τοῦ τυφλοῦ ποὺ κάνει ὁ Κύριος, γιὰ νὰ μὴν εἶναι καὶ τὸ πέρασμά του ἀκόμα διδασκαλία ἀνώφελη σ’ ἐμᾶς καὶ τοὺς μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ γιὰ νὰ εἴμαστε παντοῦ καὶ πάντα καὶ μὲ κάθε ἐκδήλωσή μας ὠφέλιμοι καὶ ποτὲ ἄχρηστοι. Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή ΙΓ’ Λουκά: Περί του επερωτήσαντος τον Ιησούν (Θεοφύλακτος Αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας)

(Λουκ. ιη, 18 – 27)

Κεφάλαιον ΙΗ΄

«Τὸν ρώτησε κάποιος ἀπὸ τοῦς ἄρχοντες· Δάσκαλε ἀγαθέ, μὲ τί πράξεις θὰ κληρονομήσω τὴν αἰώνια ζωή; Κι ὁ Ἰησοῦς τοῦ εἶπε: Δὲν εἶναι κανένας ἀγαθὸς παρὰ μόνο ὁ Θεός. Τίς ἐντολὲς τὶς γνωρίζεις. Μὴ μοιχέψης, μή φονεύσης, μήν κλέψης, μήν ψευδομαρτυρήσης. Νὰ τιμᾶς τὸν πατέρα καὶ τή μητέρα σου. Κι ἐκείνος εἶπε· αὐτὰ τὰ φύλαξα ἀπὸ τὴ νεότητά μου. Ὅταν τ’ ἄκουσε ὁ Ἰησοῦς τοῦ ἀπάντησε· Ἕνα σοῦ ἀπομένει μονάχα· πούλησε ὅσα ἔχεις καὶ μοίρασέ τα στοὺς φτωχοὺς· ἔτσι θ’ ἀποχτήσης θησαυρὸ στὸν οὐρανό. Κί ἔλα, ἀκολούθησέ με. Ἐκεῖνος ὕστερ’ ἀπ’αὐτὸ ἔπεσε σὲ λύπη, γιατὶ ἦταν πολύ πλούσιος». Μερικοὶ ἔχουν τή γνώμη ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἦταν πανοῦργος καὶ τάχα ζητοῦσε νὰ παγιδέψη μὲ τοὺς λόγους του τὸν Ἰησοῦ. Διαβάστε περισσότερα »