Μέγας Φώτιος

Γιατί τόσο κακό και τόσοι κακοί γύρω μας; (Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως)

Γιατί; γιατί τόσος πόλεμος — κηρυγμένος κι ακήρυκτος — στη γη μας; Οι γενηές έρχονται και παρέρχονται, με την ελπίδα και το όραμα της ειρήνης· και φεύγουν από το προσκήνιο της ιστορίας με την πικρή γεύσι της απογοητεύσεως, διότι οι δυνάμεις του κακού μαίνονται και πολλές φορές πνίγουν την ανθρωπότητα στις αναθυμιάσεις του μίσους, στον ασίγαστο ορυμαγδό των πολέμων. Γιατί τόσο κακό γύρω μας και τόσοι κακοί;

Γιατί οι κακοί αφίνονται στην εξουσία τους, να ταλαιπωρούν την αγιότητα και την αλήθεια;
Επίκαιρη και συγκλονιστική μας έρχεται μια επιστολή από τον Θ´ αιώνα· δεν δίνει συνταγές για λύσι του προβλήματος: η αξία της έγκειται στο ότι είναι μια ανάγλυφη απεικόνιση του φαινομένου, που μας προβληματίζει με την επανάληψί του στα έθνη. Σύγκρουσις μεταξύ του κακού και του καλού.
Την γράφει ένας από τούς σημαντικώτερους ανθρώπους του κόσμου. Στον στίβο της Αληθείας πρωταθλητής και Μάρτυς, όσον οι λίγοι εκλεκτοί της Ανθρωπότητος. Ο κόσμος της σοφίας, της επιστήμης, της ιεραποστολής σ’ Ανατολή και Δύσι, τα Πανεπιστήμια, οι ιστορικοί, οι μελετητές, τον αναγνωρίζουν στην πρώτη γραμμή των κορυφαίων που χάραξαν ιστορία. Είναι ο Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης της Κωνσταντινουπόλεως, που διεφύλαξε (Θ´ αιών) την Αλήθεια στον κόσμο, απλή και ανόθευτη, όπως παρεδόθη από τον Θεάνθρωπο Λυτρωτή, στην αποκάλυψη της Αγίας Γραφής.

Πολλοί τον κρίνουν ως πολιτικό — και οι Δυτικοί τον κατέκριναν κατά κόρον — άλλοι τον βλέπουν ως εκκλησιαστικό ηγέτη και του φορτώνουν όλα τα δεινά που συνεκλόνισαν την εποχή του. Λίγοι γνωρίζουν ευρύτερα το ηθικόν του ύψος, το ηρωϊκό του μαρτύριο, στην δεινή πάλη που προκάλεσε στην Εκκλησία του Χριστού η Παπική Δύσις· με πρώτον και μέγα θύμα τον Άγιο Φώτιο, πρωταγωνιστή στην «μίαν, αγίαν, καθολικήν και αποστολικήν Εκκλησίαν» προκειμένου να διασωθή ο Θεόσδοτος υπερβατικός χαρακτήρας της.

Στην πάλη αυτή που σκηνοθέτησε «η Δυτική οφρύς», παρέσυρε και την Πολιτική του Βυζαντίου, η οποία προτίμησε — επί της εποχής του Βάρδα και του Βασιλείου Α´ του Μακεδώνος και Λέοντος ΣΤ´ του σοφού — να θυσιάση τον Αρχιερέα, άσχετα αν με την τακτική της αυτή, ναυάγησε και η ίδια εν πολλοίς — χάριν ατομικών συμφερόντων.

Στην επιστολή, που ακολουθεί, φαίνεται καθαρά η «έμψυχος εικών» του Φωτίου, ο οποίος «εκτραγωδεί περιπαθώς τα δεινά», εν τούτοις δεν «καταράται» τους διώκτας, ούτε «αθυροστομεί αδικούμενος, αλλά των καιρών δείξας το χαλεπόν… την εις Θεόν πίστιν και ελπίδα μόνην προβάλλεται, των κακών απαλλαγήν· και… παραινεί δια προσευχών εξευμενίσαι τον Πλάστην τω πλάσματι» (Ι. Ν. Βαλέττας). Διαβάστε περισσότερα »

Η φιλία (Άγιος Φώτιος ο Μέγας)

Νὰ μὴν εἶσαι γρήγορος στὴ σύναψη φιλίας· ὅταν ὅμως συνάψης δεσμό, νὰ τὸν διατηρῆς ἄλυτο μὲ κάθε τρόπο, σηκώνοντας ὅλο τὸ βάρος τοῦ συνανθρώπου, μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι δὲν ἐπιφέρει κίνδυνο στὴν ψυχή. Διότι οἱ διαστάσεις πρὸς τοὺς φίλους ἐκφαυλίζουν ὅλη τὴν προαίρεσι τῶν ἀνθρώπων καὶ ὑποβάλλουν ὄχι μόνο τὸν ὑπαίτιο ἀλλὰ καὶ τὸν ἀναίτιο στὴν ἴδια ὑπόνοια.

Διαβάστε περισσότερα »

Στη γέννηση της Υπεραγίας Δέσποινάς μας Θεοτόκου (Μέγας Φώτιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως)

ΟΜΙΛΙΑ ΕΝΑΤΗ
Διαβάστε περισσότερα »

Πώς το Γενέσιον της Θεοτόκου συνιστά την απαρχή της σωτηρίας μας (Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως)

Τι έκανε λοιπόν ο πλάστης και κηδεμόνας μας; Άφησε άραγε μέχρι το τέλος το πλάσμα του να ταλαιπωρείται, να μένει δούλος των παθών; Όχι βέβαια. Πώς δηλαδή θα ανεχόταν, αυτό που έπλασε από υπερβολική αγάπη, να το βλέπει μ’ ευχαρίστησή του να μένει αιχμάλωτο και να ζει στην πλάνη; Γι’ αυτό, αφού συνεδρίασε με τον εαυτό της, αν επιτρέπεται να το πω έτσι, η ενό­τητα της αγίας Τριάδας (είναι όμως θεμιτό να το πούμε για την ανάπλαση, επειδή και το, «ας δημιουργήσουμε άνθρωπο σύμφω­να με την εικόνα μας και όμοιο με μας» έχει λεχθεί για την αρχική πλάση) με την ενιαία θέλησή της διευθέτησε την ανάπλα­ση του πλάσματός του που είχε συντριβή.

Διαβάστε περισσότερα »