Η φωνή των Πατέρων

Ιωνάς και Νινευίτες (Όσιος Εφραίμ ο Σύρος)

«…ένας συγκλονιστικός λόγος τού κατανυκτικότατου οσίου Εφραίμ του Σύρου. Ένας λόγος με καυτή επικαιρότητα, μια και ολόκληρη η ανθρωπότητα ζει σήμερα στην κατάσταση της Νινευή: Σε κατάσταση ανταρσίας απέναντι στο Θεό και το νόμο Του… Ας ξυπνήσουμε όλοι οι σύγχρονοι Νινευΐτες από την πνευματική μας νάρκη και ας ετοιμαστούμε». Διαβάστε περισσότερα »

Το ποτήρι των θλίψεων (Αγ. Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ)

Μια χάρη ζήτησαν από τον Χριστό δύο αγαπημένοι μαθητές Του, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, λίγο πριν το Πάθος Του.
-Διδάσκαλε, του είπαν, θέλουμε αυτό που θα σου ζητήσουμε να μας το κάνεις. -Τί θέλετε να κάνω για σας; ρώτησε Εκείνος. -Όταν θα εγκαταστήσεις την ένδοξη βασιλεία Σου, του αποκρίθηκαν, βάλε μας να καθίσουμε ο ένας στα δεξιά Σου και ο άλλος στα αριστερά Σου. -Δεν ξέρετε τί ζητάτε, τους είπε τότε ο Ιησούς. Μπορείτε να πιείτε το ποτήρι των παθημάτων που θα πιω εγώ και να βαπτιστείτε με το βάπτισμα με το οποίο θα βαπτιστώ εγώ; -Μπορούμε, του λένε.
Και ο Ιησούς τους απάντησε:
– Το ποτήρι που θα πιω εγώ θα το πιείτε, και με το βάπτισμα των παθημάτων μου θα βαπτιστείτε. το να καθίσετε όμως στα δεξιά μου και στα αριστερά μου δεν μπορώ να σας το δώσω εγώ, αλλά θα δοθεί σ’ αυτούς για τους οποίους έχει ετοιμαστεί. (Βλ. Μάρκ. 10: 35-40)

Διαβάστε περισσότερα »

Η ανάσταση των νεκρών (Αγ. Κύριλλος Ιεροσολύμων)

Ακράδαντη πίστη της Εκκλησίας είναι η ανάσταση των νεκρών, που θα γίνει συγχρόνως με τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Στο Σύμβολο της Πίστεως ομολογούμε: «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών και ζωήν του μέλλοντος αιώνος».
Λέγοντας ανάσταση των νεκρών, εννοούμε την ανάσταση των σωμάτων, αφού οι ψυχές είναι αθάνατες. Κάθε ψυχή, δηλαδή, θα εισέλθει πάλι στο νεκρό σώμα της, που θα ζωοποιηθεί, κι έτσι θα ξανασυγκροτηθεί ολόκληρος ο άνθρωπος.
Πολλές είναι οι αγιογραφικές μαρτυρίες για την ανάσταση των σωμάτων. Ενδεικτικά θ’ αναφέρουμε μερικές. Ο προφήτης Ησαΐας προαναγγέλλει: «Οι νεκροί θ’ αναστηθούν και θα εγερθούν όλοι όσοι βρίσκονται στα μνήματα» (26:19). Ο προφήτης Ιεζεκιήλ είδε σε όραμα μια θαυματουργική ανάσταση σωμάτων: Μ’ ένα λόγο του Θεού, πλήθος ξερά οστά, που βρίσκονταν σκόρπια σε μια πεδιάδα, συναρμολογήθηκαν, απέκτησαν νεύρα, σάρκες και δέρμα κι έγιναν τέλεια σώματα- και μ’ άλλον ένα λόγο Του, απέκτησαν ψυχή και αναστήθηκαν και στάθηκαν στα πόδια τους (37:1-10). Το εκπληκτικό όραμα του Προφήτη δείχνει πώς θα γίνει η ανάσταση των νεκρών στη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. Αυτή την ανάσταση, άλλωστε, βεβαιώνουν και προσομοιάζουν οι τρεις αναστάσεις που έκανε ο Ιησούς, δηλαδή της κόρης του Ιαείρου, του γιου της χήρας της Ναΐν και του φίλου Του Λαζάρου, καθώς και η δική Του ανάσταση, με την οποία νίκησε το κράτος του θανάτου. Ο Απόστολος Παύλος κάνει πολλές φορές λόγο για την ανάσταση των σωμάτων στις επιστολές του. Στους Θεσσαλονικείς, λ. χ., γράφει: «Ο ίδιος ο Κύριος με πρόσταγμα, με φωνή αρχαγγέλου και με σάλπιγγα Θεού θα κατεβεί από τον ουρανό και θ’ αναστηθούν πρώτα αυτοί που πέθαναν πιστοί στο Χριστό» (Α’ Θεσ. 4:16). Μετά την ανάστασή τους τα σώματα θα είναι πνευματικά, άφθαρτα, αθάνατα, αναλλοίωτα, απαλλαγμένα από τις ανάγκες τροφής και ύπνου. Μόνο που τα σώματα των δικαίων θα είναι φωτεινά, καθαρά και δοξασμένα, ενώ των αμαρτωλών ζοφερά, ακάθαρτα και στερημένα από τη θεία δόξα. Όπως είναι φυσικό, βέβαια, την ανάσταση των νεκρών, την οποία θ’ ακολουθήσει η τελική Κρίση, αμφισβητούν ή αρνούνται πολλοί. Στους αρνητές της απαντούν, με ομιλίες και πραγματείες τους, οι θεοφόροι πατέρες. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, ο οποίος, στη ΙΗ’ «Κατήχηση Φωτιζομένων» (κεφ. α’ – κ’), που ακολουθεί σε νεοελληνική απόδοση, με στερεή λογική και με πλήθος παραδειγμάτων από τη ζωή, τη φύση και τη Γραφή, ενισχύει την πίστη μας στην ανάσταση των νεκρών και μας καλεί σε πνευματική προετοιμασία και εγρήγορση.
Ιερά Μονή Παρακλήτου

Διαβάστε περισσότερα »

Η προσευχή (Όσιος Νείλος ο ασκητής)

Γνωρίζουμε, άραγε, οι σημερινοί Χριστιανοί, τι είναι η αληθινή προσευχή, ποια τα χαρακτηριστικά της και ποιοι οι καρποί της;
Οι ‘Άγιοι της Εκκλησίας μας, που υπήρξαν οι κατεξοχήν προσευχόμενοι άνθρωποι, μας έχουν παραδώσει την ιερή τους εμπειρία με τρόπο εκφραστικό και κατηγορηματικό. Η προσευχή, μας λένε, είναι ανύψωση του νου στον Θεό και συνομιλία μαζί Του. Η προσευχή είναι ένωση τού ανθρώπου με τον Θεό· έργο των αγγέλων κλειδί τού Παραδείσου· φωτισμός της ψυχής· συγχώρηση των αμαρτημάτων μητέρα των αρετών. Η προσευχή είναι όπλο ακαταμάχητο· θησαυρός αδαπάνητος· γέφυρα που σώζει από τους πειρασμούς· τείχος που προστατεύει από τις θλίψεις. Η προσευχή είναι καθρέφτης της πνευματικής ζωής τού ανθρώπου και εργασία που ποτέ δεν τελειώνει.
Εύκολα, λοιπόν, αντιλαμβάνεται κανείς, πώς η προσευχή δεν αποτελεί ένα απλό «θρησκευτικό καθήκον» ή μια «συναισθηματική εκτόνωση». Είναι η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία ζει η ψυχή. Είναι η ολοκληρωτική στροφή και προσφορά τού ανθρώπου στον Θεό. Μια προσφορά, που, όταν συνοδεύεται από τον αγώνα για την τήρηση των εντολών τού Χριστού, ελκύει τη θεία χάρη. Κι αυτή με τη σειρά της καθαρίζει την καρδιά, φωτίζει το νου, μεταμορφώνει τον όλο άνθρωπο και τον χριστοποιεί.
Γι’ αυτό, χριστιανός που δεν προσεύχεται, δεν είναι αληθινός χριστιανός. Και άνθρωπος που δεν ξέρει να προσευχηθεί, δεν είναι ολοκληρωμένος άνθρωπος.
«Όπως το σώμα», λέει ο ιερός Χρυσόστομος, «χωρίς την ψυχή, είναι νεκρό, έτσι και η ψυχή, χωρίς την προσευχή, είναι νεκρή».
Στις επόμενες σελίδες προσφέρεται επιλεκτικά, σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση, ένα κλασικό έργο της πατερικής γραμματείας, ο «Λόγος περί προσευχής», που βρίσκεται καταχωρισμένος στη Φιλοκαλία και αποδίδεται στον Σιναΐτη άγιο Νείλο τον ασκητή (5ος αι. ).
Ολόκληρο το έργο αποτελείται από 153 μικρά μα περιεκτικά κεφάλαια, που χειραγωγούν με ασφάλεια στην οδό της πνευματικής προσευχής όποιον θελήσει όχι να τα διαβάσει βιαστικά, μα να τα μελετήσει προσεκτικά και να τ’ αφομοιώσει. Γιατί είναι αλήθεια, πως για τον σημερινό άνθρωπο ο λόγος του αγίου Νείλου είναι τροφή στέρεη. Είναι ισχυρό αντίδοτο στον πνευματικό λιμό της εποχής μας, όπου το «μυστήριον της ανομίας» ενεργείται με ταχύτατους ρυθμούς.
Στις επερχόμενες δοκιμασίες θα μας θρέψει και θα μας στηρίξει μόνο η «εν πνεύματι και αληθεία» κοινωνία με τον όντως Όντα Θεό, τον Παντοκράτορα Κύριο. Ο δικός Του αιώνιος λόγος ακούγεται σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, αφυπνιστικός και σωτήριος: «Βλέπετε, αγρυπνείτε και προσεύχεσθε… ίνα καταξιωθήτε εκφυγείν πάντα τα μέλλοντα γίνεσθαι και σταθήναι έμπροσθεν τού Υιού του ανθρώπου» (Μάρκ. 13:33 και Λουκ. 21:36).

Διαβάστε περισσότερα »

Η Νηστεία (Μέγας Βασίλειος)

«…αληθής νηστεία η των κακών αλλοτρίωσις, εγκράτεια γλώσσης, θυμού αποχή, επιθυμιών χωρισμός, καταλαλιάς, ψεύδους και επιορκίας…»

Η νηστεία είναι θεσμός πανάρχαιος και θεόσδοτος. Τη νομοθέτησε ήδη στον παράδεισο ο Θεός, αμέσως μετά την πλάση του ανθρώπου, όταν απαγόρευσε στους πρωτοπλάστους να φάνε «από το δέντρο της γνώσεως του κάλου και του κάκου» (Γεν. 2:17). Την όρισε στη συνέχεια ο Μωσαϊκός Νόμος. Την επικύρωσε ο Θεάνθρωπος Ιησούς τόσο με το λόγο Του όσο και με το παράδειγμά Του, ό­ταν νήστεψε «σαράντα μέρες και σαράντα νύχτες» (Ματθ. 4:2). Την τήρησαν οι απόστολοι και οι πρώ­τοι χριστιανοί. Τη θεσμοθέτησε η Εκκλησία: «Αν κάποιος επίσκοπος ή πρεσβύτερος ή διάκονος ή υποδιάκονος ή αναγνώστης ή ψάλτης δεν νηστεύει την Αγία Τεσσαρακοστή, την Τετάρτη και την Πα­ρασκευή, να καθαιρείται. Αν είναι λαϊκός αυτός που δεν νηστεύει, να αφορίζεται. Εκτός, βέβαια, αν εμποδίζεται να νηστέψει από σωματική ασθένεια» (Καν. ξθ’ Αγίων Αποστόλων). Διαβάστε περισσότερα »