«Ουδέν καινόν όλα κενά» Μ. Χάκκας

Ως γνωστόν κάθε νέος υπουργός Παιδείας μας απειλεί, έχει δυστυχώς και ένα «νέο όραμα» για την Παιδεία. Και υποστυλώνει το «όραμα» του με μια εμβληματική λέξη, μια λέξη – σύνθημα, που σαν αφηρημένο αναφορικό υποκατάστατο σημαίνει δυνητικά τα πάντα, χωρίς στην πραγματικότητα να περιέχει τίποτε. Διαβάστε περισσότερα »

Ἡ ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, ἔχει θεσπισθεῖ ἤδη ἀπό τό ἀκαδημαϊκό ἔτος 1843/44 ἀπό τή Σύγκλητο τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ἀθήνας ὡς ἡ ἑορτή τῆς παιδείας. Ἡ καθιέρωση αὐτή ὀφείλεται  στό γεγονός ὅτι οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες ἐπεχείρησαν καί ἐπέτυχαν τή σύζευξη τοῦ χριστιανικοῦ σωτηριολογικοῦ μηνύματος μέ τήν ἑλληνική παιδεία, τή χριστιανική Πίστη μέ τόν ἑλληνικό Λόγο. Οἰ ἑλληνομαθεῖς χριστιανοί Πατέρες ἔδωσαν καινές, χριστιανικοῦ περιεχομένου, ἀπαντήσεις στά ἐρωτήματα – θεολογικά, ὀντολογικά, κοσμολογικά, γνωσιοθεωρητικά, ἠθικά καί ἀνθρωπολογικά – πού ἀπασχολοῦσαν τήν ἑλληνική ἀπορητική διανόηση. Κυριολεκτικῶς εἰπεῖν ἀποδόμησαν ἕνα παλαιό, γερασμένο καί θνήσκοντα κόσμο καί δόμησαν ἕνα καινούργιο κόσμο μέ καινούργιες θέσεις σέ παμπάλαια, πανανθρώπινα ἐρωτήματα. Δύο κόσμοι, ὁ ἑλληνικός καί ὁ χριστιανικός, δύο στάσεις, δύο νοοτροπίες, δύο ὡς τότε ἀσύμπτωτα καί ὡς ἕνα βαθμό ἀντιμαχόμενα πολιτισμικά μεγέθη συναντήθηκαν, ἀλληλοδιαποτίστηκαν καί παρήχθη ἕνα νέο πολιτισμικό κατόρθωμα πού ἐπρόκειτο νά ἀποτελέσει τόν πυρήνα τοῦ Μεσαίωνα καί τό γονιμοποιό σπέρμα τῆς νεώτερης Εὐρωπαϊκῆς νεωτερικότητας. Ἡ συνάντηση καί ἀλληλοδιαπλοκή τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τόν Χριστιανισμό ὑπῆρξε τό μέγιστον πολιτισμικό γεγονός στήν πνευματική ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπως ἔχει γραφεῖ «ἡ ἰστορική συνάντηση τοῦ Χριστιανισμοῦ μέ τόν Ἑλληνισμό ὑπῆρξε χωρία ἀμφιβολίαν τό μεγαλύτερο κοσμοϊστορικῆς σημασίας γεγονός πού ἐπήγαγε τήν βαθύτερη καί ριζικώτερη τομή στήν καθόλου ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος» (Μιχ. Φ. Δημητρακοπούλου, Μελέτες κριτικῆς φιλοσοφίας καί μεταφυσικῆς, Ἀθῆναι 2005, σελ. 288). Καί αὐτή τήν κοσμοϊστορικῆς σημασίας συνάντηση ἐπέτυχαν κυρίως οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες (καί ὁ Γρηγόριος Νύσσης βεβαίως).

Μέ τό παρόν σημείωμά μου θέλω νά ὑπογραμμίσω ὁρισμένες (ἐλάχιστο δεῖγμα) παιδαγωγικές θέσεις τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν πού διατηροῦν τήν ἐπικαιρότητά τους στή σύγχρονη ἐποχή. Διαβάστε περισσότερα »

Εν πρώτοις μία φράση που ειπώθηκε από τον ιστορικό και λογοτέχνη των Αθηνών, τον σπουδαίο Δημ. Καμπούρογλου: «Όλα τα έθνη για να προοδεύσουν πρέπει να βαδίσουν εμπρός, πλην του ελληνικού που πρέπει να στραφεί πίσω». Είναι βέβαιο ότι ο σοφός αθηναιογράφος, όπως ονομάστηκε, εννοούσε την παράδοσή μας, που δεν είναι κάτι το νεκρό, αλλά η ζωντανή φωνή των κεκοιμημένων. Μόνο οι νεκροί λαοί έχουν παράδοση νεκρή. «Εμείς θα γινόταν να ζήσουμε χωρίς τους νεκρούς;» αναρωτιέται ο ποιητής. Υπακούοντας, λοιπόν, στην προτροπή του συγγραφέα, θα στρέψουμε το βλέμμα μας πίσω, για να δούμε, εν συντομία, και να καμαρώσουμε τον δάσκαλό, όπως μας τον προβάλλει η έξοχη παράδοσή μας. Και θα κλείσουμε με τα λόγια, του αγίου Γέροντα Παϊσίου. Κατ’ αρχάς, τι σημαίνει η λέξη δάσκαλος; «αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις». Διαβάστε περισσότερα »

Διαβάστε περισσότερα »

Διαβάστε περισσότερα »