Η παιδαγωγία αποτελεί περίπλοκο πνευματικό σύστημα, το οποίον εμπλέκει τη νοημοσύνη, ∙το συναίσθημα, τις ηγετικές ικανότητες, τις δεξιότητες και την ιεράρχηση αρχών και αξιών. Επιπλέον, αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα της συνέχειας μεταξύ των γενεών. Από την παιδαγωγία των νέων εξαρτάται το τι θα αντέξει στο χρόνο, το κατά πόσον η αλήθεια όλων των πεδίων της ανθρώπινης δραστηριότητας θα παραμείνει αναλλοίωτη αλλά και το κατά πόσον η κάθε επόμενη γενιά θα αποκτήσει τις δυνατότητες, ψυχικές και νοητικές, ώστε να αλλάξει τα κακώς κείμενα. 

Πέραν όμως όλων αυτών, κέντρο της παιδαγωγικής παραμένει μία σχέση. Σχέση ανάμεσα στον διδάσκοντα και στον διδασκόμενο. Κανένα παιδαγωγικό σύστημα και καμία παιδαγωγική δομή ή νομοθεσία δεν κατάφερε -και όλα δείχνουν πως δεν θα καταφέρει ποτέ- να υποκαταστήσει τον ψυχικό δεσμό ανάμεσα στον δάσκαλο και τον μαθητή, δεσμό που, αν λειτουργήσει σωστά, είναι σε θέση να σφραγίσει μία ολόκληρη ζωή ενώ, αν δεν λειτουργήσει σωστά, οδηγεί σε μαρασμό την ψυχή του μαθητή και τέλος τέλος στην απαξίωση του ίδιου του γνωστικού αντικειμένου. Με άλλα λόγια, η αγάπη προς την κάθε είδους επιστήμη ξεκίνα από την αγάπη του μαθητή προς το δάσκαλο.

Ακριβώς για τον λόγο αυτό, ο όρος «δάσκαλος» δεν δηλώνει ιδιότητα αλλά ποιότητα προσώπου και σχέσεως. Αποτελεί τίτλο τιμής, κερδισμένο από μόχθο επιστημονικής συγκρότησης, από καλλιέργεια του χαρίσματος της επικοινωνίας, από καρποφορία της αρετής της συμπόνιας και, κυρίως, από ανάπτυξη μιας ελεύθερης από την δίψα για αναγνώριση αγάπης που  επιτρέπει στον δάσκαλο να θέτει αλλά και να τηρεί όρια.

Ο Κώστας Γανωτής, ο πράος, ο μειλίχιος, ο ταπεινός αλλά και ικανός να σφραγίζει ψυχές με τρόπο ανεξίτηλο κέρδισε τον τίτλο «δάσκαλος», επιτυγχάνοντας μία μεγαλειώδη αρμονία όλων των παραπάνω και, επιπλέον, εμπλουτίζοντας τον όρο αυτό με τους καρπούς του υπέροχο δέντρου του εκχριστιανισμένου  Ελληνικού πολιτισμού, δηλαδή της Ρωμιοσύνης. Διαβάστε περισσότερα »

Γέροντα, μερικές φορές οι δυσκολίες των εκπαιδευτικών στο σχολείο προέρχονται πιο πολύ από τους συναδέλφους.

– Θέλει πολλή διάκριση και φωτισμό στην εποχή μας, για να κινηθή σωστά ο καθένας ανάμεσα στους συναδέλφους του. Για την κάθε περίπτωση χρειάζεται πολλή σύνεση και θείος φωτισμός. Διαβάστε περισσότερα »

Δεν είναι λίγοι από εμάς – θέλουμε να πιστεύουμε – είτε πρόκειται για γονείς, μαθητές ή δασκάλους, που να μην έχουμε αναρωτηθεί έστω και για μια φορά στη ζωή μας, τι θα συνέβαινε άραγε σε κείνο το σχολείο, στο οποίο οι δάσκαλοι θα άφηναν τους μαθητές τους να κάνουν ότι θέλουν χωρίς να επεμβαίνουν, οτιδήποτε και αν αυτοί έκαναν; Διαβάστε περισσότερα »

«Ἐσὺ ποὺ πῆρες τὴν ἀπόφαση νὰ γίνεις δάσκαλος, ἔτσι κι ἔτσι ἔχεις δώσει, ὢς τώρα, πολλὲς ἐξετάσεις. Θυμήσου, προτοῦ ν’ ἀρχίσεις τὴν δουλειά σου, νὰ κάμεις καὶ μία τελευταία ἐξέταση, ὄχι μπροστὰ σὲ ἐπιτροπὲς καὶ καθηγητές, παρὰ μονάχος, ὁλομόναχος μὲτὸν ἑαυτό σου. Ρίξε μία ματιὰ στὴν ψυχή σου καὶ κοίταξε: Καίει ἐκεῖ μέσα ἄσβηστη κι ἀσάλευτη ἡ λαχτάρα γιὰ τὸν ἄνθρωπο; Τότε πάει καλὰ κι εὐλογημένη ἡ ἀπόφασή σου. Ἂν ὅμως βρεῖς πὼς ὅλος ὁ πόθος σου εἶναι πότε νὰ ἐλευθερωθεῖς ἀπ’ αὐτὸν καὶ συλλογίζεσαι μόνον πῶς καὶ πότε θὰ πλουτίσεις, τότε ἄλλαξε τὸ ταχύτερο ἀπόφαση, ἐν ὅσῳ εἶσαι ἀκόμη νέος, γιατί βρίσκεσαι σὲ στραβὸ δρόμο. Ὅ,τι ἐλπίζεις, δὲν θὰ σοῦ τὸ φέρει τὸ ἐπάγγελμά σου. Κι ὁ ἴδιος τὸ βλέπεις, ἡ Πολιτεία δὲν εἶναι γενναία στοὺς μισθούς της… Ἂν ὅμως ἡ ψυχή σου μοιάζει κάπως μὲ τὴν ψυχὴ τῆς Μάνας, ποὺ κι ὅταν τὸ γεννήσει τὸ παιδὶ ἐξακολουθεῖ, μὲ τὴν ἀδιάκοπη τρεμούλα καὶ λαχτάρα, ὁλοένα νὰτὸ δημιουργεῖ καὶ νὰ τὸ φτιάχνει, τότε νὰ εἶσαι βέβαιος, πὼς δὲν θὰ γκρεμισθεῖς ἀπὸ τὰ ὕψη, ποὺ ἀνέβασες τὸν ἑαυτό σου μὲ τὴν ἀπόφασή σου νὰ γίνεις δάσκαλος καὶ τὴ ζωή σου θὰ περάσεις ἀνθρωπινά… Σὰν τὴν ψυχὴ τῆς Μάνας πρέπει κι ἡ δική σου ψυχὴ νὰ εἶναι ὑπὸ ἀδιάκοπη λαχτάρα φλογισμένη. Τότε πήγαινε μὲ θάρρος μπροστά, ἀλλιῶς γύρισε πίσω, ἐπειδὴ ἡ ζωή σου θὰ εἶναι πάντα δυστυχισμένη». Τὸ ὡραῖο καὶ ρομαντικὸ αὐτὸ κείμενο ἀνήκει στὸν φιλόλογο καὶ κριτικὸ Γιάννη Ἀποστολάκη καὶ γράφτηκε πρὶν ἀπὸ 80 περίπου χρόνια.
Πανελλήνιες ἐξετάσεις σὲ λίγες ἡμέρες. Ὁ Γολγοθὰς τῶν παιδιῶν καὶ τῶν οἰκογενειῶν τους τελειώνει. Συζητοῦσα πρόσφατα μὲ ἕναν ὑποψήφιο, κατασταλαγμένο παιδί, ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ ἀκολουθήσει τὸ διδασκαλικὸ ἐπάγγελμα. Τοῦ εἶπα ὅσα τόσα χρόνια ἔμαθα καὶ διδάχτηκα. Διαβάστε περισσότερα »

«Ουδέν καινόν όλα κενά» Μ. Χάκκας

Ως γνωστόν κάθε νέος υπουργός Παιδείας μας απειλεί, έχει δυστυχώς και ένα «νέο όραμα» για την Παιδεία. Και υποστυλώνει το «όραμα» του με μια εμβληματική λέξη, μια λέξη – σύνθημα, που σαν αφηρημένο αναφορικό υποκατάστατο σημαίνει δυνητικά τα πάντα, χωρίς στην πραγματικότητα να περιέχει τίποτε. Διαβάστε περισσότερα »