Από τα εφηβικά μου χρόνια, οι συναντήσεις με τον π. Βασίλειο στην Σταυρονικήτα και στην Ιβήρων ήταν σταθμοί ανεξίτηλοι στη δική μου πορεία.

Ήμουν στα δεκαπέντε-δεκαέξι μου χρόνια που ακολουθώντας την εμμονή του Κυρ-Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, του πατερούλη της μητέρας πόλης τον οποίο και υπεραγαπούσα, που συνδέθηκα ανεπανάληπτα με το Αγιονόρος.

Ήταν σαν την ανακάλυψη μιας φλέβας χρυσού, στα τρίσβαθα του φυλλοκαρδιού μου. Σαν ν’ άναψε μια φλόγα αλλιώτικη, ανεξίτηλη, πανέμορφη στα βάθια της εφηβικής μου αναζήτησης. Κάτι απροσδιόριστο μα πανέμορφο με πλημμύριζε και έδιωχνε έγνοιες και ονείρατα και σκιρτήματα και μ’ ένωνε θαρρούσα με μια ρίζα βαθιά και πολύπλοκα φιλόκαλη και ευαίσθητη.

Πρωτογνώρισα τον π. Βασίλειο από ένα κείμενο του στον περιοδικό ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, που αναφερόταν και περιέγραφε απαράμιλλα ένα πραγματικό μοναχό, σκιαγραφώντας  τον γέροντα Παΐσιο. Αυτό το κείμενο ήταν σταθμός, πυξίδα ζωής, συνάντηση με το Όρος το Άγιο, το οικουμενικό… Την δροσιά του νά ‘χουμε…

Από τότε και μετά οι επισκέψεις πια έγιναν συναντήσεις, συναπαντήματα, πλημμυρίσματα χαράς και νηφάλιας μέθης. Η τελευταία επίσκεψη, η προπέρσινη ήταν η 61^η. Ο πυρήνας αυτός των συναντήσεων παρέμεινε ανεκτίμητα παρήγορος και ανεπανάληπτος. Αυτή η οικογενειακή θαλπωρή με χάραξε βαθιά όπως και πάρα πολλούς της γενιάς μας. Πού να πρωτο-σταθεί κανείς; Συζητήσεις, τα ασυζήτητα, τα σημαντικά και τα ασήμαντα, τα ενθάδε και τα επέκεινα… Μια ευρύτητα παρήγορη και μοναδικά ελκυστική… Η ζήση των αρρήτων ρημάτων της εκπληκτικά υπερευαίσθητης αγάπης…

Όταν τον ξανασυναντούσες ξανα-πίστευες στον όντως άνθρωπο, έξω από τις συνθλίψεις και τις παθιασμένες υπερβολές. Πιστοποιούσες πως αξίζει να ζεις, να κινείσαι, να σιωπάς, να ελπίζεις. Τι άλλο παρά η ζήση της παράδεισος στο αγιασμένο περιβόλι της…

Πρέπει να γραφτούν βιβλία, σχόλια, εντυπώσεις γι’ αυτόν που αθέλητά του και απολαυστικά ακούραστα μας έδειξε χωρίς ιδιαίτερη έμφαση τα ανείπωτα, την νίκη κόντρα στον θάνατο, την όντως ζωή…

Διαβάζοντας τα όσα γράφονται τελευταία μετά την κοίμησή του και όσα θα γραφτούν στην συνέχεια για δεκαετίες, σαν μικρή οφειλή σ’ αυτά που έζησα κοντά του, δηλαδή την βαθύτατη ταπείνωσή του και την αίσθηση της μηδαμινότητάς του που πρυτάνευε στα λόγια του και στη πολιτεία του, νιώθω βαθύτατα πως αποτελεί το μεγαλύτερο κεφάλαιο της ορθόδοξης εμπειρίας και πνευματικότητας του 21^ου αιώνα.

Εγώ εδώ τρεις κουβέντες μισο-άγνωστες θα σας υπενθυμίσω, σαν ταπεινός οφειλέτης στην μνήμη του…

Χρόνια τώρα, όταν συναντιόμασταν με χτυπούσε στην πλάτη, έντονα, δυνατά, καρδιακά, αδελφικά. Το χέρι του ήταν βαρύ και η απόλαυση ατέρμονη. Έμπαινε σαν χείμαρρος στην συζήτηση και σε καθήλωνε με εκείνο το βλέμμα το διαπεραστικό, τον συγχρόνως άγριο και ήμερο μαζί, δείγμα του κρητικού πού ‘χε στην καρδιά του.

Έλεγε κουβέντες ασήκωτες και πανάλαφρες, γεμάτες πάθος και φωτιά που ξεχείλιζε από μέσα του. Αναπόφευκτη αγάπη του ο Ισαάκ ο Σύρος, ο Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Καβάσιλας, ο π. Πορφύριος, ο π. Παΐσιος. Μα και όλοι οι άγνωστοι ταπεινοί αγιορείτες, οι ασήμαντοι, οι άγνωστοι, οι ανύπαρκτοι…

Πενήντα χρόνια αποτυπωμάτων συναναστροφής δύσκολα ταξινομούνται. Επιτρέψτε μου μόνο κάποια σημαντικά-ασήμαντα αποτυπώματα να μοιραστώ μαζί σας, φυλαγμένα στο φυλλοκάρδι του δικού μου υπογείου…

Ο π. Βασίλειος ήρθε 2-3 φορές στην Αμερική. Σταθμός του πάντα το Μόντρεαλ. Την πρώτη του φορά μου ζήτησε να επισκεφτεί κάποια σημαντικά αξιοθέατα της πόλης. Έτσι λοιπόν πήγαμε μαζί στο ινδιάνικο χωριό για επίσκεψη στον Ορθόδοξο φύλαρχο Βλαδίμηρο που μας υποδέχτηκε και μας ξενάγησε στην εκκλησία του χωριού, στο μουσείο, το σχολείο τους, στο ραδιοφωνικό σταθμό τους.  Στο τέλος επισκεφτήκαμε το τοπικό μαγαζί ινδιάνικης τέχνης στο οποίο με εξαιρετική προσοχή και ευαισθησία ο π. Βασίλειος διάλεξε δώρα για τον καθένα από τους μοναχούς του. Έβλεπε, έκρινε και αποφάσιζε. Εγώ παρέμεινα  άναυδος…

Άλλη μέρα πήγαμε σε μια εβραϊκή συναγωγή στην οποία ήθελε να μελετήσει τα λειτουργικά τους σκεύη που χρησιμοποιήσαν…

Σε άλλο ταξίδι, επισκέφτηκε την Νέα Υόρκη για μια ομιλία του, καλεσμένος από τον Έλληνα Αρχιεπίσκοπο Αμερικής. Η ομιλία του έγινε στα ελληνικά, αλλά οι παρευρισκόμενοι την παρακολούθησαν στα αγγλικά από το κείμενο που μας είχαν στείλει εκ των προτέρων στο Μόντρεαλ και το δίναμε στους ακροατές τυπωμένο στα αγγλικά.

Από την υπερβολική μου αγάπη στο πρόσωπό του και με την δική του άδεια και ευλογία μεταφράσαμε όλες τις δικές του ομιλίες που είχαν ήδη τυπωθεί στα ελληνικά στα αγγλικά και τις τυπώσαμε σε 25 μικρά βιβλιαράκια που κυκλοφόρησαν σε 5-10 εκδόσεις το καθένα στα αγγλικά και στη συνέχεια ένα τρίτομο όλων των ομιλιών μαζί. Μέχρι σήμερα έχουμε διαθέσει 200 χιλιάδες αντίτυπα αυτών των βιβλίων σε όλο τον κόσμο…

Ο λόγος του ρηξικέλευθος, μαγνήτιζε και μαγνητίζει. Πατερική Θεολογία του 21ου αιώνα. Η νίκη απέναντι στο θάνατο. Ο ταπεινότερος και γι’ αυτό σημαντικότερος ορθόδοξος θεολόγος της γενιάς μας…

Αυτό όμως που με σφράγισε ανεπανόρθωτα και θα παραμείνει η εμπειρία της ζωής μου ήταν ο … αποχαιρετισμός του …

Πριν μόλις μερικές βδομάδες ήρθα για μια μόνο βδομάδα στην Θεσσαλονίκη για μια επετειακή συνάντηση για τα 60 χρόνια της παιδικής χορωδίας ΧΜΟ Θεσσαλονίκης. Είχα την σκέψη να επισκεφτώ για μια ακόμα φορά, έστω και για δύο μέρες την Ι. Μ. Ιβήρων. Όμως το Άγιον Όρος ήρθε στη Θεσσαλονίκη. Ο π. Βασίλειος μεταφέρθηκε επειγόντως στην κλινική του Αγίου Λουκά στη Θεσσαλονίκη.

Είχα λοιπόν την μοναδική ευκαιρία να τον επισκεφτώ στην εντατική μονάδα της κλινικής.

Με πολλή προφύλαξη και την συνεισφορά του διευθυντού της κλινικής, η προϊσταμένη με 2-3 γιατρούς με συνόδευσε στο κρεβάτι του

Ο π. Βασίλειος είχε ανασηκωθεί και το βλέμμα του έβλεπε μακριά. Είχα φορέσει την νοσοκομειακή στολή για προφύλαξη και συγκράτησα την κουβέντα της προϊσταμένης που ήταν ξεκάθαρη…

– Μόνο 5 λεπτά. Ούτε λεπτό παραπάνω…

Δεν περίμενα να με αναγνωρίσει, με τη νοσοκομειακή μεταμφίεση που φορούσα… Και όμως…

Με αναγνώρισε αμέσως και τα δυο δυνατά του χέρια άρχισαν να με χτυπούν δυνατά…

Δεν μπορούσα να φανταστώ, που έβρισκε τούτη την δύναμη.

Και το έκανε ξανά και ξανά.

Είδα το βλέμμα του και τρόμαξα. Μια πύρινη φλόγα τον είχε αγκαλιάσει.

– Να γίνεται καλά… του ψιθύρισα

– Είμαι Καλά… απαντάει με έντονη φωνή

– Να γίνεται καλά… του ξαναλέω

– Μα σου είπα… Είμαι Καλά

Κάτι σιγοψιθύρισε και δεν το κατάλαβα. Μετά γύρισε το βλέμμα προς το ταβάνι και είπε

– Ο Θεός είναι αγάπη

Και δώστου και με βαρούσε με τα δυο χέρια δυνατά.

Η προϊσταμένη και οι γιατροί είπαν πως δεν τον ξαναείδαν έτσι δυνατό. Τόσος κόσμος πέρασε από δω, σε κανένα δεν έκανε έτσι…

Εγώ είχα βουρκώσει… Δεν ήξερα τι να πω… Λόγια δεν βγαίνανε…

Η προϊσταμένη μου έκανε νόημα πως είχαν περάσει ήδη 10 λεπτά…

Τον ξανακοίταξα…  Ένας γαλήνιος άρχοντας που ήταν ήδη μακριά… και παράλληλα τόσο κοντά μας…

Για μια ακόμα στιγμή τα χρειάστηκα…   Άναρθρα λόγια μου χωρίς συνοχή…

Με κοιτάει με εκείνο το ανέσπερο φως που τον έλουζε και μου λέει

– Είσαι τρελός

– Είμαι του λέω

– Είσαι τρελός που ήρθες από το Μόντρεαλ

– Είμαι …του απαντώ

– Καλά που το παραδέχεσαι…  μου απαντά

Τότε σκέφτηκα, σχεδόν μηχανικά να του φιλήσω το χέρι

Το τραβάει με δύναμη προς τα πίσω

Ξανα-προσπαθώ για δεύτερη φορά…

Πάλι το ίδιο… το ξανατραβάει επίμονα

Και γω επιμένω για τρίτη φορά…

Τότε το αφήνει στην παλάμη μου…

Θάταν το ωραιότερο φιλί της ζωής μου…

Σαν να φιλούσα το λείψανο ενός αγίου από τα παλιά…

Μάλλον όμως ήταν όλη η αιωνιότητα σε ένα φιλί…

Την ευχή σου νά ‘χουμε γέροντα.

Έφυγες και γι΄αυτό θα ζεις μαζί μας για πάντα!!!!

Λαβωμένος από το βόλι της αγάπης σου

ΓΙΑΝΝΗΣ  ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

Άγιο Μόντρεαλ  16/08/2025

(Πηγή: Περιοδικό “ΣΥΝΑΞΗ”)