Από τον βίο της αγίας Μελάνης

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

31 Δεκεμβρίου

Από τον Ευεργετινό

Η αγία Μελάνη μαζί με τον άντρα της Απελλιανό, αφού απαρνήθηκαν προ πολλού τον κόσμο και σκόρπισαν τον πλούτο τους, που ήταν αμέτρητος, σε όλη σχεδόν την οικουμένη, πήγαν και στην Αίγυπτο, επειδή ήθελαν να δουν και αυτής της χώρας τους αγίους ανθρώπους, και συγχρόνως να προσφέρουν την καλοσύνη τους και στους εκεί φτωχούς. Καθώς λοιπόν επισκέπτονταν τους ασκητές, έφτασαν σε μια καλύβα, όπου έμενε ένας κορυφαίος στην πνευματική φιλοσοφία που τον έλεγαν Ηφαιστίωνα. Τον παρακαλούσαν λοιπόν και αυτόν να πάρει ό,τι έδιναν και στους άλλους, αυτός όμως δεν δεχόταν. Διαβάστε περισσότερα »

Νέο έτος (Απόστολος Παπαδημητρίου)

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ο άνθρωπος ζει ελπίζοντας διαρκώς σε ένα καλύτερο αύριο. Η ελπίδα αποτελεί αχώριστο σύντροφο των ανθρώπων που δεν έχουν παραιτηθεί από τον αγώνα πάλης με τις αντιξοότητες του βίου. Εκείνο που δεν συνειδητοποιούμε ολοένα και περισσότεροι είναι το θεμέλιο επάνω στο οποία η ελπίδα του καθενός μας εδράζεται. Βέβαια διαχρονικά πολλές ελπίδες υπήρξαν αθεμελίωτες γι’ αυτό και προέκυψε ο όρος φρούδες ελπίδες. Οι ελπίδες αυτές υπήρξαν κατ’ εξοχήν ενδοκοσμικές, θεμελιώνονταν δηλαδή και εξακολουθούν να θεμελιώνονται στις ανθρώπινες δυνάμεις και ικανότητες, των ελπιζόντων προσώπων ή των ηγετών, οι οποίοι διαχειρίζονταν και διαχειρίζονται τα κοινά. Όταν παρατηρούνται οι άνθρωποι που παραμυθιάζεται με ενδοκοσμικού τύπου ελπίδες κατά κανόνα απαντούν: Είναι κακό να ελπίζει ο άνθρωπος; Ασφαλώς και δεν είναι κακός σύντροφος η ελπίδα υπό όρον όμως: Να είναι θεμελιωμένη. Η αθεμελίωτη ελπίδα παρασύρει τον άνθρωπο να βιώνει εκτός πραγματικότητας.
Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή προ των Φώτων: Ερμηνεία Αποστολικού αναγνώσματος (Συμεών Κούτσας, Μητροπολίτης Ν. Σμύρνης)

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

(Β΄ προς Τιμόθεον 4, 5-8)

«Τέκνον Τιμόθεε, νήφε εν πάσι, κακοπάθησον, έργον ποίησον ευαγγελιστού, την διακονίαν σου πληροφόρησον. Εγώ γαρ ήδη σπένδομαι, και ο καιρός της εμής αναλύσεως εφέστηκε. Τον αγώνα τον καλόν ηγώνισμαι, τον δρόμον τετέλεκα, την πίστιν τετήρηκα· λοιπόν απόκειταί μοι ο της δικαιοσύνης στέφανος, όν αποδώσει μοι ο Κύριος εν εκείνη τη ημέρα, ο δίκαιος κριτής, ου μόνον δε εμοί, αλλά και πάσι τοις ηγαπηκόσι την επιφάνειαν αυτού».

«Παιδί μου Τιμόθεε, πρόσεχε άγρυπνα σε όλα. Κακοπάθησε, κάνε έργο ευαγγελιστή, εκπλήρωσε τη διακονία που σου ανατέθηκε. Όσο για μένα, ήρθε η ώρα να χύσω το αίμα μου σπονδή στον Θεό, κι έφτασε ο καιρός ν’ αναχωρήσω από τον κόσμο. Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, διέτρεξα τον δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη. Τώρα πια απομένει για μένα το στεφάνι της δικαιοσύνης, που ο Κύριος, ο δίκαιος κριτής, θα μου αποδώσει εκείνη την ημέρα. Και όχι μόνο σ’ εμένα, αλλά και σ’ όλους εκείνους που θα έχουν αγαπήσει την επιφάνειά του».

Μια από τις αρχαίες ονομασίες της εορτής των Φώτων είναι και το όνομα Επιφάνεια. Ο τίτλος αυτός αποδόθηκε στη βάπτιση του Κυρίου διότι, όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «φτάνοντας στον Ιορδάνη έδειξε σε όλους τους ανθρώπους τη συγκατάβαση της ευσπλαχνίας του. Την ώρα εκείνη ήρθε και φωνή του Πατέρα από τον ουρανό…. Αλλά και το Πνεύμα ήρθε κι έμεινε επάνω του, και έτσι επεφάνη η ομοούσια Τριάδα». Και σε άλλη ομιλία του ο ίδιος Πατήρ επανέρχεται στο θέμα και λέει: «Τίνος ένεκεν ουχί η ημέρα καθ’ ήν ετέχθη, αλλ’ η ημέρα καθ’ ην εβαπτίσθη επιφάνεια λέγεται;… Επειδή ουχ ότε ετέχθη, τότε πάσιν εγένετο κατάδηλος, αλλ’ ότε εβαπτισάτο ». Δηλαδή: «Για ποιο λόγο ονομάζεται επιφάνεια όχι η ημέρα κατά την οποία γεννήθηκε, αλλά η ημέρα κατά την οποία βαπτίσθηκε;… Επειδή δεν έγινε σε όλους εντελώς φανερός όταν γεννήθηκε, αλλά όταν βαπτίσθηκε».

Η σημερινή Κυριακή ονομάζεται «πρό των Φώτων» επειδή προηγείται από τη μεγάλη Δεσποτική εορτή. Είναι φυσικό, λοιπόν, και τα αναγνώσματά της να έχουν κάποια σχέση με το θέμα της εορτής. Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας έχει ληφθεί από την Β΄ προς Τιμόθεον επιστολή του Παύλου. Διαβάζοντας το μας δίνει την εντύπωση πως είναι άσχετο με το περιεχόμενο της εορτής. Ωστόσο, φτάνοντας στο τέλος του ιερού κειμένου, βλέπουμε να περιέχεται η λέξη «επιφάνεια». Η ύπαρξη ακριβώς αυτής της λέξης, που εκφράζει το νόημα της εορτής της βαπτίσεως και απετέλεσε ένα από τα αρχαία ονόματά της, φαίνεται πως συνετέλεσε, ώστε η εν λόγω περικοπή να επιλεγεί ως αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής των Φώτων. Διαβάστε περισσότερα »

Γιατί προσευχόμαστε στραμμένοι προς ανατολάς; (Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός)

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Α. Ἐπειδὴ ἔχουμε διπλὴ φύσι, προσφέρουμε διπλὴ προσκύνησι

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός (1) μᾶς διδάσκει, ὅτι δὲν προσκυνοῦμε πρὸς ἀνατολὰς ἁπλῶς καὶ ὡς ἔτυχε, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἡ φύσις μας εἶναι σύνθετος, δηλαδὴ ὁρατὴ καὶ ἀόρατος, νοητὴ καὶ αἰσθητή, προσφέρουμε στὸν Δημιουργὸ διπλὴ καὶ τὴν προσκύνησι: ἡ ψυχὴ εἶναι στραμμένη νοερὰ πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ταυτόχρονα τὸ σῶμα προσκυνεῖ πρὸς ἀνατολάς. Διαβάστε περισσότερα »

Πίστη σε όλες τις άγιες εντολές (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός, που είναι γνήσιος Υιός του Θεού και Πατέρα, ομοούσιος και ομοφυής και ομόδοξος, σύνθρονος και ομόθρονος, που μένει ενωμένος με τον Πατέρα, αλλά και ο Πατέρας μένει ενωμένος με τον Υιό, αφού έριξε το βλέμμα του στη δική μας ταλαιπωρία και κακοπάθεια, αλλά και στην ίδια τη δουλεία μας, που υποστήκαμε εξαιτίας της αμαρτίας και υπηρετήσαμε τον εχθρό (διάβολο), που μας εξαπάτησε, και αφού μας ελέησε με την ανέκφραστη φιλανθρωπία του και θέλησε να μας ελευθερώσει από τη δουλεία και από την αισχρότατη πλάνη μας, κατέβηκε από τον ουρανό, χωρίς διόλου να εγκαταλείψει τις πατρικές αγκάλες, όπως ο ίδιος γνωρίζει, και αφού ήρθε στη γη, περπάτησε ανάμεσά μας, και συναναστράφηκε μ’ εμάς τους ανθρώπους, αν και ήμασταν αμαρτωλοί, και αφού έδωσε σωτήρια προστάγματα στους αγίους μαθητές του και αποστόλους, ανέβηκε πάλι στον Πατέρα του με δόξα, παραγγέλλοντας σ’ αυτούς και λέγοντας: «Να πάτε και να κηρύξετε το Ευαγγέλιο σε όλη την κτίση, διδάσκοντας όλους τους ανθρώπους να τηρούν», όχι αυτό ή εκείνο, αλλά «όλα όσα σας παρήγγειλα» (Ματθ. 28:20). Και λέγοντας «όλα», δεν άφησε τίποτε, που δεν παρήγγειλε να φυλάξουν. Στη συνέχεια, τι λέει; «Αυτός, που θα πιστέψει και θα βαπτισθεί, θα σωθεί· εκείνος όμως που δεν θα πιστέψει, θα κατακριθεί» (Μαρκ. 16:15-16).

Άραγε λοιπόν, αγαπητοί αδελφοί, καταλάβατε τι σημαίνει αυτό που λέει, «Αυτός, που θα πιστέψει και θα βαπτισθεί», και στη συνέχεια πάλι τι σημαίνει, «Αυτός, που δεν θα πιστέψει»; Ή μήπως χρειάζεται να μιλήσω και γι’ αυτό στην αγάπη σας; Διότι ο λόγος φαίνεται να είναι κατανοητός και απλός, αλλά έχει κρυμμένα μέσα στο βάθος του τα νοήματα. Διαβάστε περισσότερα »

Powered by WordPress and ShopThemes