Μήνυμα ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα

Εν πόνω και χαρά († Αρχ. Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι. Μ. Γρηγορίου Αγίου Όρους)

Η Κυριακή του Πάσχα (Lev Gillet, μοναχός της Ανατολικής Εκκλησίας)

«Αύτη η κλητή και αγία ημέρα, η μία των Σαββάτων, η βασιλίς και κυρία, εορτή εορτών και πανήγυρις εστί πανηγύρεων!…» ψάλλουμε στην ογδόη ωδή του πασχαλιάτικου Όρθρου.
Η Κυριακή του Πάσχα ονομάζεται «πανήγυρις πανηγύρεων». Θα ήταν θεολογικά ανακριβές να πούμε ότι το Πάσχα είναι, κατά τρόπο απόλυτο, η μεγαλύτερη από τις γιορτές της Χριστιανοσύνης.
Είναι βέβαια σπουδαιότερη από τα Χριστούγεννα ή τα Θεοφάνεια, δεν μπορούμε όμως να πούμε ότι η Πεντηκοστή είναι λιγότερο σημαντική από την Ανάσταση.
Ωστόσο οι Πασχάλιες πανηγύρεις -και εδώ πρέπει στην Κυριακή του Πάσχα να συνδέσουμε και τη Μεγάλη Πέμπτη και την Μεγάλη Παρασκευή- δίνουν στο Μυστήριο των Χριστουγέννων το πλήρωμα του περιεχομένου τους και αποτελούν το αναγκαίο προοίμιο της Πεντηκοστής.
Το Πάσχα είναι λοιπόν το κέντρο, η καρδιά και ο πυρήνας του εκκλησιαστικού έτους. Από την ημερομηνία αυτή εξαρτάται όλος ο λειτουργικός κύκλος, επειδή από αυτή καθορίζονται όλες οι κινητές γιορτές του ημερολογίου.
Η Ανάσταση του Χριστού διακηρύσσεται με κάθε επισημότητα κατά τον Όρθρο της Κυριακής του Πάσχα, μια ακολουθία που τελείται είτε την Κυριακή το πρωί πολύ νωρίς, είτε κατά τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου.
Μ. Σάββατο: Εις την Θεόσωμον Ταφήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού (Μέγας Φώτιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως)

Τίτλος της ομιλίας αυτής του Μεγάλου Φωτίου, πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, είναι: «ομιλία ρηθείσα εις την θεόσωμον ταφήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, τω αγίω Σαββάτω». Σώζονται πάρα πολλές προγενέστερες του Φωτίου ομιλίες, που εκφωνήθηκαν στις εκκλησίες το Μέγα Σάββατο, όπως του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Σεβήρου Αντιοχείας, του Γρηγορίου Αντιοχείας, του αγίου Γερμανού Α’ Κωνσταντινουπόλεως, του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού και άλλων, στους οποίους προστίθεται και ο ιερός Φώτιος με την ομιλία του αυτή, η οποία εκφωνήθηκε κατά πάσα πιθανότητα κατά τη δευτέρα πατριαρχεία του, και ίσως την 7η Απριλίου του 882, ημέρα του Μεγάλου Σαββάτου, στην οποία αναφέρεται στα αμοιβαία καθήκοντα των αρχόντων και αρχομένων, των ποιμένων και ποιμενομένων, χωρίς να κάνει κανένα λόγο για τα πράγματα εκείνου του καιρού. Στην αρχή απαριθμεί με συντομία τα προγεγενημένα θαύματα του Κυρίου, και προβάλλει το έργο της θεόσομης ταφής, με την οποία ο Δεσπότης αφάνισε με τα αγωνίσματά του την εξουσία του θανάτου επάνω σε όλους, και κλείνοντας αυτήν, μας καλεί να προσφέρομε σ’ αυτόν που έγινε για χάρη μας άνθρωπος και τάφηκε για μας και μας απάλλαξε από την τυραννίδα του άδη, τα επινίκια δώρα όπως αυτά περιγράφονται στην η’ παράγραφο…
Ε. Μερετάκη.
Μ. Παρασκευή: Για τον Σταυρό (Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός)

1. – Ὁλοκληρώθηκε λοιπόν ὁ ἀγώνας μας τῆς νηστείας καί τελείωσε στό Σταυρό. Καί ποῦ ἔπρεπε νά καταλήξει τό τέλος τῆς νίκης, ἄν ὄχι στό τρόπαιο τοῦ Χριστοῦ; Γιατί ὁ Σταυρός εἶναι τό τρόπαιο τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε βέβαια μιά φορά, ἀλλά τρέπει πάντοτε σέ φυγή τούς δαίμονες. Πράγματι, ποῦ εἶναι τά εἴδωλα καί οἱ μάταιοι φόνοι τῶν ζώων; Ποῦ εἶναι οἱ ναοί καί ἡ φωτιά τῆς δυσσέβειας; Σβήστηκαν ὅλα ἀπό ἕνα Ἅγιο Αἷμα καί γκρεμίστηκαν, καί μένει ὁ Σταυρός πολυδύναμη δύναμη, ἀόρατο βέλος, ἄυλο φάρμακο, παυσίπονο πλῆγμα, δόξα γεμάτη ὄνειδος. Διαβάστε περισσότερα »
Ομιλία στην Μεγάλη Πέμπτη († Αρχ. Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι. Μ. Γρηγορίου Αγίου Όρους)

Κατά την σημερινή ημέρα η Εκκλησία μας «ποιείται ανάμνησιν» του Μυστικού Δείπνου του Κυρίου, κατά τον οποίο έγινε και η παράδοση από τον Κύριο των φρικτών μυστηρίων της Θείας Ευχαριστίας, του Σώματος και του Αίματός Του, και εκπληρώθηκαν οι λόγοι Του: «λάβετε φάγετε· τούτο εστί το σώμα μου» και «πίετε εξ αυτού πάντες· τούτο γαρ εστί το αίμα μου το της καινής διαθήκης, το περί πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών» (Ματθ. 26:26-28).