«Ήρθα σ’ αυτόν τον κόσμο με μάτια
και φεύγω χωρίς αυτά» F. García Lorca

Ο παραμερισμός και η εγκατάλειψη των γέρων απ’ τους όχι ακόμη γέρους και η άρνηση των όχι πια νέων ν’ αναλάβουν την απολεσθείσα νεότητά τους συνιστούν δύο -όχι εξίσου- σοβαρά κοινωνικά φαινόμενα που απορρέουν από την ίδια, μοναδική πηγή: την απώθηση της συνειδητοποίησης της βραχύτητας και της επισφάλειας του βίου και του εφήμερου και ολίγου της χαράς, της αδυναμίας, της φθαρτότητας και της ευθραυστότητας του ανθρώπου, της οδύνης, του προσεχούς και της απειλής του θανάτου και, κυρίως, της ακατανοησίας του κόσμου και της Ύπαρξης. 
Διαβάστε περισσότερα »

Εμείς οι Έλληνες δεν είμαστε λαός που μπορεί να κλειστεί σ’ ένα παρόν εκατό ή διακοσίων χρόνων νεοελληνικού βίου. Ανήκουμε στους αρχαίους λαούς, όπως ανήκουν και οι Εβραίοι, οι Πέρσες, οι Ινδοί οι Κινέζοι και άλλοι. Δεν έχουμε ιστορία πεντακοσίων ή χιλίων χρόνων, ο λόγος ο ελληνικός χάνεται μέσα στο χρόνο και έρχεται να σμίξει με την μεγαλειώδη σύλληψη του Εφέσιου Ηράκλειτου για τον Λόγο που αρμονίζει το σύμπαν. Η ιουδαϊκή παράδοση από τη μία και η αρχαιοελληνική από την άλλη εκβάλλουν μέσα στη χριστιανική περιοχή, εκχριστιανίζονται, καθώς σφραγίζονται από το κορυφαίο γεγονός της Ενανθρώπησης. Σπουδαία ζητήματα για την ύπαρξη του Θεού και του ανθρώπου, για τη δημιουργία του κόσμου, για το νόημα της ζωής και του θανάτου, για τη σημασία του αποκαλυπτικού λόγου, για τη σχέση των δύο φύλων, για τη διασταύρωση ή τη σύγκρουση πολιτισμών και για τόσα άλλα που καθόρισαν και καθορίζουν την πορεία του κόσμου, ζυμώθηκαν, ερμηνεύτηκαν, αποσαφηνίστηκαν χάρη στην αλληλεπίδραση αυτών των παραδόσεων και την ιδιάζουσα σύνθεσή τους με το πνεύμα του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας.

Διαβάστε περισσότερα »

Οἱ εὐρωεκλογές καί οἱ αὐτοδιοικητικές ἐκλογές μονοπώλησαν τόν τελευταῖο καιρό τό ἐνδιαφέρον τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων πολιτῶν, ὄχι βέβαια μέ τήν θέρμη παλαιοτέρων ἐποχῶν. Ὡς συνήθως ἄνοιξαν τά τηλεοπτικά παράθυρα καί φιλοξένησαν ὑποψηφίους, πού διαφήμισαν τίς ἀπόψεις τους προκειμένου νά προσελκύσουν ψηφοφόρους.
Ἀκούστηκαν πολλά. Ἀπό τά πολλά ἐπιλέγουμε νά σχολιάσουμε μιά παρατήρηση, ἡ ὁποία ἐκφραζόταν συχνά, ἄλλοτε μέ εἰλικρίνεια καί ἄλλοτε ὡς ὑπεκφυγή, διότι μέσα ἀπό αὐτήν μποροῦμε νά μιλήσουμε γιά μερικά οὐσιώδη θέματα πού σχετίζονται μέ τήν πίστη τῶν Εὐρωπαίων, ἡ ὁποία, δυστυχῶς, σταδιακά γίνεται καί πίστη τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων.
Συχνά ἀκουγόταν ἡ παρατήρηση: Ἔχουμε εὐρωεκλογές καί δέν ἀσχολούμαστε μέ εὐρωπαϊκά θέματα. Δέν μιλᾶμε γιά τό ποιά Εὐρώπη θέλουμε. Δέν μιλοῦμε γιά τό πῶς εἶναι τώρα ἡ Εὐρώπη καί σέ τί πρέπει νά ἀλλάξη. Αὐτή ἦταν μιά πολύ σωστή παρατήρηση, ἡ ὁποία ὅμως ἐξαντλοῦσε συνήθως πολύ γρήγορα ὅλη τήν ἔντασή της μόνο στά οἰκονομικά θέματα, στόν «μερκελισμό», τήν «Εὐρώπη τῶν τραπεζιτῶν», χωρίς νά περνᾶ στίς πνευματικές ἀφετηρίες τῶν σύγχρονων προβλημάτων, χωρίς νά ἀκουμπᾶ τά νιτσεϊκά θεμέλια τῆς «γερμανικῆς Εὐρώπης» ἤ τά προτεσταντικά καί οὐμανιστικά θεμέλια τοῦ εὐρωπαϊκοῦ Φιλελευθερισμοῦ, τοῦ ὁποίου μιά πτυχή μόνον ἀποτελεῖ ὁ οἰκονομικός Φιλελευθερισμός.
Φεύγοντας ἔξω ἀπό τήν συνήθη τηλεοπτική θεματολογία, πρέπει νά ποῦμε ὅτι ἕνα σημαντικό ἐρώτημα, μέ πνευματικό περιεχόμενο καί κοινωνικές ἐπιπτώσεις, εἶναι τό ποιά ἄποψη ἐπικρατεῖ σήμερα στήν Εὐρώπη γιά τόν ἄνθρωπο, τήν κοινωνία του καί τόν Θεό; Τό ἐρώτημα αὐτό, οὐσιῶδες μέ πολλά κεφάλαια καί ὑποκεφάλαια, ἀκούγεται στούς πολλούς ὡς ἕνα μεταφυσικό ἐρώτημα, ἄσχετο μέ τήν ἁπτή ὑλική πραγματικότητα, ἡ συζήτηση τοῦ ὁποίου θεωρεῖται ὅτι δέν ἔχει νά προσφέρη τίποτε τό οὐσιαστικό στήν ἐπίλυση τῶν πιεστικῶν βιοτικῶν προβλημάτων.

Διαβάστε περισσότερα »

Σκληρό να πρέπει κανείς να σηκώνει ασήκωτα βάρη, χειρότερο όμως να μην έχει κανέναν για να του πει τι κρατάνε οι πλάτες του. Η χωρίς κλαψουρίσματα διήγηση των βασάνων λειτουργούσε κάποτε στην Ελλάδα σαν φάρμακο και μαζί μάθημα για τους αρχάριους. Στη συνέχεια το φάρμακο απεσύρθη, το μάθημα διακόπηκε. Τις συνέπειες της αλλαγής τις βλέπουμε σήμερα ολοκάθαρα πάνω στα πρόσωπα των νεότερων. Εχουν μείνει εμβρόντητοι, παραλυμένοι από το πλήγμα της κρίσης που ήρθε για να διαψεύσει βάναυσα τις βεβαιότητες με τις οποίες τους τάιζαν οι γονείς τους. Ηταν όμως πράγματι τόσο βέβαιοι οι γονείς ότι τα πράγματα θα κυλούσαν συνεχώς ομαλά; Ή μήπως έκρυβαν τις λιγότερο αισιόδοξες σκέψεις τους για να μην ανησυχήσουν τα λεπτεπίλεπτα παιδιά τους;

Διαβάστε περισσότερα »

Γνωρίζουμε πως οι αποδεκτές πνευματικές βάσεις της Ευρώπης είναι τρεις: ο αρχαίος ελληνικός στοχασμός, το ρωμαϊκό Δίκαιο και ο Χριστιανισμός. Και το μεν ρωμαϊκό Δίκαιο εξελίχθηκε και απομένει ως σημείο αναφοράς για την νομική σκέψη, ο αρχαίος ελληνικός στοχασμός – αποσυσχετισμένος, δυστυχώς, αρκετά από τη γλώσσα – απομένει μια ολιγοσύχναστη περιοχή μελέτης και σοφίας ως όργανο φωτισμού του ανθρώπου. Και ο χριστιανισμός λειτούργησε, ιδίως από την εποχή του Καρλομάγνου και μετά, όχι μόνο ως όργανο φωτισμού και αληθείας της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και ως θεμέλιο δόμησης και λειτουργίας των ευρωπαϊκών κρατών, διότι αυτός ουσιαστικά εγέννησε, εγαλούχησε και άνδρωσε τον Ανθρωπισμό – που υπήρξε η μεγάλη, ανεπανάληπτη πρόταση της Ευρώπης προς την Ανθρωπότητα, όχι μόνο ως τρόπος διαλογισμού αλλά ζωής. Η πρόταση αυτή κατέληγε πάντα σε μια συγκλονιστική κατάφαση, την κατάφαση του θανάτου, δηλαδή της εξόδου μας από τον κόσμο αυτό. Για τούτο και ο αυθεντικός ανθρωπισμός υπολόγισε πάντα στον θεμελιακό ορισμό του Πλάτωνος πως η φιλοσοφία – η αυθεντική – είναι σπουδή θανάτου.
Διαβάστε περισσότερα »