Κρίση και διανόηση: Ένα διαχρονικό μας πρόβλημα (π. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός ομ. καθηγητής Θεολογικής Σχολής)

Εισήγηση από τον κύκλο διαλέξεων με τίτλο «πέραν της παρακμής», που διοργάνωσε τον χειμώνα του 2014-2015 η Εταιρεία Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού, στον χώρο πολιτικής και πολιτισμού «Ρήγας Βελεστινλής».

Νέος Λόγιος Ερμής

Διαβάστε περισσότερα »

Πρόοδος και συντήρηση (Σαράντος Καργάκος, Ιστορικός – Συγγραφέας)

Πολύ συχνὰ μὲ ἐρωτοῦν, ἄν εἶμαι μὲ τὴν πρόοδο ἤ μὲ τὴν συντήρηση. Παιδαγωγικὰ ἀπαντῶ: «Ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸν ὁρισμὸ». Καὶ μὲ αὐτὸ ἐννοῶ τὸ πῶς θὰ ὁρίσουμε τὶς δύο ἔννοιες. Γιατὶ, ἄν δοῦμε τὴν πρόοδο σὰν προοδοπληξία, τότε ἀσφαλῶς, μὲ τὴν ἔννοια αὐτὴ, ἡ θέση μας ἔναντι αὐτῆς εἶναι ἀπορρηπτική. Ἄν πάλι ταυτίσουμε τὴ συντήρηση μὲ τὴν ἀντίδραση πρὸς καθετὶ νέο καὶ μὲ τὴν προκατάληψη ἔναντι αὐτοῦ, μὲ ἄλλα λόγια ἄν τὴν ἐκλάβουμε ὡς ὀπισθοδρόμηση, τότε καὶ πάλι ἡ τοποθέτησή μας εἶναι ἀρνητική. Διαβάστε περισσότερα »

Έτοιμοι, μα τόσο ανέτοιμοι (αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος)

Έτοιμοι ν’ αρπαχτούμε. Να ξεσπάσουμε σε ανύπαρκτους εχθρούς που δημιουργεί το κενό της ζωής μας. Έτοιμοι να αναθεματίσουμε, να κατακρίνουμε, να μισήσουμε, να απορρίψουμε. Μόνοι μας γεννούμε λογισμούς, μόνοι μας πωρώνουμε την καρδιά μας με την κακία, τον φανατισμό, την εμπάθεια. Εχθρός αυτός που έχει πολιτική εξουσία. Εχθρός αυτός που έχει εκκλησιαστική θέση. Εχθρός αυτός που έχει χρήματα. Εχθρός αυτός που έχει δόξα. Εχθρός αυτός που έχει αυτά που δεν έχουμε. Εχθρός ο γείτονας, εχθρός ο συμμαθητής, εχθρός ο σύζυγος, εχθρός ο συνάδελφος, εχθρός ο Θεός. Έτοιμοι ν’αρπαχτούμε. Να ουρλιάξουμε για την αδικία που έχουμε υποστεί. Έτοιμοι ν’ αρπαχτούμε. Να φωνάξουμε για το μέλλον για το οποίο μόνο εμείς νοιαζόμαστε. Διαβάστε περισσότερα »

Παραμένουμε «εικόνα Θεού» (Σωτήρης Γουνελάς)

«Ουκ εστέ εαυτών, ηγοράσθητε γαρ τιμής· δοξάσατε δη τον Θεόν εν τω σώματι υμών» (Α’ Κορ. 6, 19)

Δοθέντος ότι «ευθανασία» είναι μια στάση του σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στο θάνατο και θέλοντας να δείξω τα πράγματα μέσα από τον ορίζοντα (παραδομένο και εσχατολογικό) της χριστιανικής παράδοσης, χρειάζεται να θυμίσω την κορυφαία ρήση του Παύλου «ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, ματαία η πίστις υμών» (Α’ Κορ. 15, 17) που σημαίνει ότι χωρίς Ανάσταση ούτε Πίστη υπάρχει ούτε Εκκλησία. Σε εποχές που οι άνθρωποι ήταν πραγματικά κοντά στο Θεό καταλάβαιναν και ένιωθαν την Ανάσταση ως καινούργια ζωή, ως ένωση με τον Πατέρα (διά του Υιού), ως σχέση με τον πλησίον («κοινωνία προσώπων»), ως νίκη καταπάνω στο θάνατο, αλλά και νίκη καταπάνω στην αμαρτία, ως καρδία πλημμυρισμένη φως. Διαβάστε περισσότερα »

Ο απανθρωπισμός του ανθρώπου (Philippe Sherrard)

Σκοπός αυτής της μελέτης είναι να δείξει με ποιο τρόπο, η αυξανόμενη επιρροή της σύγχρονης επιστημονικής νοοτροπίας και η μετάφρασή της σε κοινωνικές μορφές, βάδισαν χέρι – χέρι με τον απανθρωπισμό του ανθρώπου, και ταυτόχρονα της κοινωνίας. Μια τέτοια διαδικασία απανθρωπισμού δεν ήταν βέβαια συμπτωματική. Αντίθετα, είναι αναπόφευκτη από τη στιγμή που οι κανόνες της σύγχρονης επιστημονικής νοοτροπίας αρχίζουν να εφαρμόζονται στη σφαίρα των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων για τον απλό λόγο ότι, όπως θα διευκρινήσω παρακάτω, ακριβώς σ’ εκείνες τις προϋποθέσεις πάνω στις οποίες βασίζεται αυτή η νοοτροπία οικοδομείται μια απανθρωπία. Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι «σαφείς» και «διακεκριμένες» έννοιες που αποτελούν τη βάση της σύγχρονης επιστήμης δεν είναι σαφείς και διακεκριμένες από μόνες τους, αλλά μόνο μέσα στο πλαίσιο μιας κάποιας σειράς αρχών και αξιωμάτων. Άνθρωποι σαν το Γαλιλαίο και τον Καρτέσιο δεν ήταν μόνο αναγκασμένοι ν’ αντικαταστήσουν μια σειρά από θεωρίες, με άλλες καλύτερες. Έπρεπε να καταστρέψουν ένα κόσμο για να βάλουν στη θέση του έναν άλλο. Ήταν αναγκασμένοι να γκρεμίσουν ένα διανοητικό πλαίσιο και να το αντικαταστήσουν μ’ ένα άλλο. Διαβάστε περισσότερα »