«Άνευ της πίστεως εις την Ανάστασιν, πάσα δοκιμασία αποβαίνει σχεδόν παράλογος, εστερημένη νοήματος»
Άγιος Σωφρόνιος (Σαχάρωφ)
† Κυριακή ΣΤ’ Λουκά (Θεραπεία του δαιμονιζομένου των Γαδαρηνών)
Δημοσιεύθηκε στις 24 Οκτωβρίου, 2025
Ομιλία περί της θεραπείας του δαιμονιζομένου των Γαδαρινών (Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς)
Περί του Λεγεώνος (Θεοφύλακτος Αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας)
Σχετικά με τη θεραπεία των δαιμονιζομένων των Γεργεσηνών (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)
Για τη θεραπεία του δαιμονιζομένου των Γαδαρηνών (Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας)
Η αρνητική στάση μιας πόλεως (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Το θαύμα αυτό το περιγράφει και ο Ματθαίος:
Κυριακή ΣΤ΄Λουκά: Το φαινόμενο του δαιμονισμού (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)
Δημοσιεύθηκε στις 24 Οκτωβρίου, 2025
[Λουκά 8, 26-39]
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 20-10-1996
Μας καταλαμβάνει φόβος, αγαπητοί μου, κάθε φορά που έχομε ευαγγελική περικοπή, που αναφέρεται εις τους δαίμονες και τους δαιμονισμένους ανθρώπους, δηλαδή θύματα των δαιμόνων.
Βιβλιοκριτική στο βιβλίο ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ του μακαριστού Γέροντος Βασιλείου (Γοντικάκη), Προηγουμένου της Μονής των Ιβήρων
Δημοσιεύθηκε στις 23 Οκτωβρίου, 2025
Ἀμνημοσύνης ἀλεξιτήριον καὶ εὐγνωμοσύνης ἀνάθημα στὸν ἀοίδιμο Γέροντα, ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ τῆς συμπληρώσεως τεσσαράκοντα ἡμερῶν ἀπὸ τὴν κοίμησή του.
Ἡ ἀπόπειρα νὰ ψηλαφίσω τὰ «Ἀποτυπώματα» τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Βασιλείου, Προηγουμένου τῆς Μονῆς τῶν Ἰβήρων, στὸ μικρὸ ὁμώνυμο τελευταῖο βιβλίο του ἀποδείχτηκε, μᾶλλον, δύσκολη ἤ, γιὰ νὰ εἶμαι ἀκριβὴς καὶ εἰλικρινής, θὰ ἔλεγα ἐπίπονη… Καὶ λέγω ἐπίπονη, διότι γιὰ ν᾽ ἀκολουθήσεις, ἐν τέλει, τὰ χνάρια Ἐκείνου, τ᾽ Ἀποτυπώματά Του, πρέπει νὰ σηκώσεις στοὺς ὤμους σου τὸν Σταυρό του, «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μρ. 8, 34), καὶ ὁ Σταυρὸς εἶναι πάντα πόνος, ζωογόνος μέν, διότι ὁδηγεῖ στὴν Ἀνάσταση, ἀλλ᾽ ἐξάπαντος πόνος.
Μαθητεύοντας στην σχέση μας με τον Θεό (Αρχιμανδρίτης Ζαχαρίας Ζάχαρου, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας)
Δημοσιεύθηκε στις 23 Οκτωβρίου, 2025
Ο ησυχασμός είναι πνευματικό φαινόμενο, η πεμπτουσία της ασκητικής παραδόσεως στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Με την άσκηση της ησυχίας, η ψυχή του ανθρώπου «παχύνεται» με τη χάρη του Θεού, λαμβάνει υπόσταση. Οι μάρτυρες προσφέρουν τη ζωή τους στον Θεό και εισέρχονται στον Παράδεισο σε μια στιγμή. Ενώ στον ησυχασμό, ο άνθρωπος προσπαθεί να ελευθερώσει τον εαυτό του από κάθε μέριμνα του κόσμου τούτου για να ζει συνεχώς στην παρουσία του Θεού, να «παχαίνει» την ψυχή του καθ’ εκάστην με την ενέργεια του Θεού. Με την άσκηση της μονολόγιστης ευχής του Ιησού σε ησυχία, βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με την ενέργεια του Θεού, όπως εξηγεί ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς.
Δεν χρειάζεται να γίνουμε όλοι ερημίτες και αναχωρητές, αλλά όλοι οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε σωφρόνως τον χρόνο που μας έχει δοθεί από τον Θεό. Ο Γέροντας Σωφρόνιος πάντα μας μιλούσε για αυτή την αρχή στην ασκητική ζωή: αν ο άνθρωπος περιορίσει τον εαυτό του στο απολύτως απαραίτητο, τότε ο Θεός του δίνει τη θαυμάσια πολυτέλεια να έχει άφθονο χρόνο για πνευματική εργασία. Θα είναι ικανός να αφιερώσει σχεδόν όλο το χρόνο εργαζόμενος πάνω στη σχέση του με τον Θεό, επιτελώντας αγιωσύνη εν φόβω Του έως ότου φθάσει στον δοξασμένο και γαλήνιο λιμένα της άμωμης αγάπης του Χριστού που αφθαρτίζει τον άνθρωπο.
Όλοι έχουμε καθήκοντα στις μονές μας και μπορεί κάποτε να είναι πολύ απαιτητικά. Μπορεί να εργαζόμαστε και για δώδεκα ώρες κάθε μέρα, αλλά όταν αυτό γίνεται κατά την ανάγκη της ζωής, είναι ευλογημένο. Αν χρησιμοποιούμε σωστά τον χρόνο μας για ο, τι χρειάζεται, ο Θεός θα μας δώσει ακόμη περισσότερο, και θα έχουμε χρόνο για ὅ,τι έχουμε ανάγκη για τη σωτηρία μας. Στον ησυχασμό, αγωνιζόμαστε να παρασταθούμε αδιαλείπτως στην παρουσία του Θεού επικαλούμενοι το άγιο Όνομά Του με τον νου στην καρδιά, και αν βάλουμε όλη την εμπιστοσύνη μας στην πρόνοια του Θεού, μας δίνεται η ευλογία αυτή να παραμένουμε στην παρουσία Του όπου και να είμαστε, ο, τι και να κάνουμε.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε αυτό που μας είπε ο Γέροντας Σωφρόνιος: «Μη νομίζετε ότι αν αποκτήσετε αδιάλειπτη προσευχή, έχετε γίνει τέλειοι και άγιοι. Η αδιάλειπτη προσευχή είναι μόνο η αρχή, όχι η τελειότητα της πνευματικής ζωής». Έπειτα σκεφτόμενος τα λόγια του συνειδητοποίησα ότι, πράγματι, η αδειάλειπτη προσευχή είναι μόνο η αρχή, αφού με το να επικαλούμαστε συνεχώς το Όνομα του Θεού, απλώς ομολογούμε ότι χωρίς Αυτόν δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε. Αποκτούμε δηλαδή το βασικό χάρισμα της πνευματκής πτωχείας, που είναι το πρώτο σκαλί στην κλίμακα της θείας τελειότητας όπως απεικονίζεται στους Μακαρισμούς: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών εστιν η βασιλεία των ουρανών»1.
Κύριε, αποκαλύψου σε μένα (Lev Gillet, μοναχός της Ανατολικής Εκκλησίας)
Δημοσιεύθηκε στις 22 Οκτωβρίου, 2025
Ο άνθρωπος που δίνεται ολοκληρωτικά σ’ ένα έργο (είτε για ν’ αφομοιώσει ή ν’ αναπτύξει το έργο ενός άλλου είτε για να φτιάξει κάτι δικό του), περιορίζεται, απλοποιείται, ενοποιείται. Κατά κάποιον τρόπο κλείνεται μέσα στο έργο αυτό. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τον άνθρωπο που θέλει να γνωρίσει τον Ιησού… Να κλεισθούμε εμείς οι ίδιοι μέσα στον Ιησού. Να περικλείσουμε σ’ αυτόν όλους τους άλλους και όλα τα άλλα. Τότε κατά κάποιον ανέκφραστο τρόπο η γνώση μας θα ακτινοβολήσει στον κόσμο σαν χάρη.
Η απο-ιεροποίηση του αγαθού της τροφής
Δημοσιεύθηκε στις 21 Οκτωβρίου, 2025
Από την παράδοση στην παράβαση, και από την χρήση στην κατάχρηση
Η “La Tomatina”, πίσω από την εικόνα της εορτής, αποτελεί υπενθύμιση του ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε, ώστε να σεβόμαστε πραγματικά το αγαθό της τροφής και τους ανθρώπους, που το στερούνται.
Οι κοντινοί πρόγονοί μας, που είχαν περάσει παγκοσμίους, εντοπίους ή εμφυλίους πολέμους, και είχαν ζήσει με πολλές δυσκολίες και στερήσεις, ακόμη και αυτού του ίδιου του φαγητού, συνήθιζαν, μετά το τέλος των γευμάτων τους, να περισυλλέγουν όχι μόνον τα περισσεύματα των πιάτων, αλλ’ ακόμη και αυτά τα ψίχουλα του ψωμιού, που παρέμεναν στο φτωχικό τους τραπέζι, «ἵνα μή τι ἀπόληται».
Αυτή βεβαίως η πράξη τους, που κατέληξε ως μια «καλή συνήθεια» για τις δύσκολες εποχές των παππούδων μας, χάνοντας έτσι το βαθύτερο νόημά της, γινόταν προηγουμένως επί αιώνες από τους χριστιανούς, οι οποίοι, ακόμη και σε περιόδους ανέσεως και αυτάρκειας, ήθελαν να ακολουθούν τις εντολές του Θεού, που μεταξύ άλλων λέγουν: «Ὁ ἐλεῶν πτωχὸν αὐτὸς διατραφήσεται, τῶν γὰρ ἑαυτοῦ ἄρτων ἔδωκε τῷ πτωχῷ» (Παροιμ. 22, 9), «Διάθρυπτε [=θρυμμάτιζε] πεινῶντι τὸν ἄρτον σου» (Ἡσ. 58, 7), «Τοὺς πτωχοὺς χορτάσω ἄρτων» (Ψαλμ. 132, 15), «Ἄρτος ἐπιδεομένων ζωὴ πτωχῶν, ὁ ἀποστερῶν αὐτὴν ἄνθρωπος αἱμάτων» (Σοφ. Σειρ. 34, 21), κτλ.
Επίσης, ήθελαν μιμηθούν το παράδειγμα του Χριστού, ο Οποίος, μετά το θαύμα του πολλαπλασιασμού «τῶν πέντε ἄρτων» και τον χορτασμό «τῶν πεντακισχιλίων ἀνδρῶν», είπε: «Συναγάγετε τὰ περισσεύσαντα κλάσματα, ἵνα μή τι ἀπόληται». Και τότε οι μαθητές Του «συνήγαγον καὶ ἐγέμισαν δώδεκα κοφίνους κλασμάτων ἐκ τῶν πέντε ἄρτων» (Ἰω. 6, 12-13).
Σήμερα, όμως, μέσα στην κοινωνία της υπερ-αφθονίας και της υπερ-καταναλώσεως, που χαρακτηρίζει τις ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες, έχουν αλλάξει οι διατροφικές μας συνήθειες και οι αντιλήψεις μας απέναντι στο αγαθό, που λέγεται τροφή. Έχουμε συνηθίσει να μη θεωρούμε την τροφή ως κάτι «ιερό», που μας δίδεται «άνωθεν» για λόγους της αναγκαίας επιβιώσεώς μας και μόνο (πρβλ. Ματθ. 6, 11), αλλά μας φαίνεται ως κάποια «δόσις» αυτονόητη και χαριστική— γι’ αυτό και τόσο εύκολα την «προσβάλλουμε» και ασυνείδητα την σπαταλούμε, φθάνοντας συχνά σε ακραίες μορφές.
