«Η αρχή της Σοφίας του Θεού είναι η επιείκεια και η πραότητα που γίνεται σε μεγάλη ψυχή και βαστάζει τις ανθρώπινες αδυναμίες»
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
«Η αρχή της Σοφίας του Θεού είναι η επιείκεια και η πραότητα που γίνεται σε μεγάλη ψυχή και βαστάζει τις ανθρώπινες αδυναμίες»
Άγιος Ισαάκ ο Σύρος
Ακούσατε, Άρχοντες, διδαχήν και παραίνεσιν, ακούσατε λόγον Θεού να εύγη η λύπη από την καρδίαν σας∙ διότι πολλαίς φοραίς ο λόγος παρηγορεί πόνον, και η διδαχή η καλή αφανίζει λύπην∙ πολλούς, αδελφοί μου, εβλέπαμεν εχθές ζωντανούς, οπού ωμιλούσαν και εσυγχαίροντο με ημάς, και τώρα δεν είναι, αλλά ή επήγαν προς τον καλέσαντα αυτούς Δεσπότην, ή κείτονται εις την στρώσιν, και απαντεχαίνουσι και αυτοί τον θάνατον∙ διά τούτο και πολύν θρήνον τώρα βλέπω, πολλήν σύγχυσιν εις την Εκκλησίαν, άμετρα κλαύματα εις το ασπήτιον, και σχήματα εις τον Ναόν τού Θεού. Πολλαίς φοραίς επαρακάλεσα την αφεντίαν σας, διά τούτο και αναθύμησά το, ότι με υπομονήν και με ευχαριστίαν να υπομένωμεν των αποθνησκόντων την κοίμησιν, και να μη κάμνετε έτσι άτακτα και άπρεπα, μηδέ ωσάν χαμένους να έχετε τους εν Χριστώ αποθανόντας, και να κλαίετε άπρεπα. Του λόγου μας, ευλογημένοι Χριστιανοί, ας κλαύσωμεν, τους κολασμένους ας θρηνήσωμεν∙ εάν δεν σωφρονισθούμεν από τον θάνατον του αδελφού μας, πότε να μετανοήσωμεν; εάν οφθαλμοφανώς βλέπωμεν πώς γινόμεσθεν, και δεν επιστρέφωμεν, πότε να διορθώσωμεν τον εαυτόν μας; διά τούτο ας λυπηθούμεν τού λόγου μας, παρακαλώ σας, και μη φανταζώμεσθεν ως αθάνατοι, διότι μία είναι η στράτα τού θανάτου, και πλέον άλλη δεν είναι∙ εις όλους είναι η απόφασις του Θεού δοσμένη ίσια∙ ο θάνατος βασιλέα δεν φοβάται, αρχιερέα δεν τιμά. γέροντα δεν λυπείται, ευμορφίαν δεν ζηλεύει, μονογενή δεν σπλαγχνίζεται. μηδέ δάκρυα βλέπει, άρχοντας δεν τρέμει, αφεντάδες δεν τους βάνει εις τον νουν του, πρόσωπον δεν κοιτάζει, αλλά εις όλους έρχεται∙ διά τούτο βλέπομεν όσους ήτον σήμερον εις την γην, αύριον εις τον ουρανόν, εάν έκαμαν καλόν διά την ψυχήν τους∙ σήμερον είναι εις παλάτια, και αύριον εις τάφον∙ σήμερον άρχων και μέγας, αύριον βρώμα και δυσωδία, σκωλήκων γεμάτος∙ σήμερον υπερήφανος και ακατάδεκτος, και αύριον ταπεινός και ασύντυχος∙ σήμερον χαίρεται και ευφραίνεται, και αύριον μυρίζει από πάσαν βρώμαν περισσότερον∙ πολλαίς φοραίς ερωτούμεν ένας τον άλλον, πού ο δείνας άρχων; πού ο βασιλεύς ο μέγας; πού ο δυνάστης και υπερήφανος; πού ο άρπαξ και άδικος; πού ο συκοφάντης και καταδότης; υπάγουσιν εις τόπον φοβερόν και παράδοξον∙ πού; όπου είναι ο Κριτής των κριτών∙ όπου είναι ο φοβερώτερος των φοβερών, ο Βασιλεύς των βασιλέων∙ εκεί οπού όλοι ίσια στέκονται σκλάβοι, δούλοι, ελεύθεροι, ευγενείς, άτιμοι, αμαρτωλοί, δίκαιοι, οι μεν δίκαιοι στεφανωμένοι, οι δε αμαρτωλοί καταδικασμένοι.
Είναι εξάρτηση βαριά να δίνεις στη μηχανή την αξόδευτη αγάπη, ολισθηρή απόδραση από τα «στενά» της ζωής, ακόμη και αν περισσεύει γύρω η μοναξιά. Είναι λίγο έως πολύ το συμπέρασμα σχετικά πρόσφατης έρευνας για το συναισθηματικό δέσιμο των ανθρώπων με τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης. Την έρευνα διενήργησαν το MIT Media Lab και η OpenAI, η «μητέρα» του τρίχρονου ChatGPT, που επιχειρεί να βελτιώσει τη συμπεριφορά του «παιδιού» της προς χρήστες οι οποίοι εκδηλώνουν αυτοκαταστροφικές τάσεις (1,2 εκατ. άτομα την εβδομάδα, όπως η ίδια δημοσιοποίησε προ ημερών), μετά τη διευκόλυνση που αυτό παρείχε στον 16χρονο Ανταμ Ρέιν από την Καλιφόρνια να αυτοκτονήσει. Διότι το chatbot δεν έχει συνείδηση, ούτε των λεγομένων του ευθύνη. Δεν κατανοεί τα ανθρώπινα, δεν γνωρίζει τι πάει να πει άγχος, άλγος, τραύμα, δεν έχει εσωτερική ζωή, και αν ξέρει πολύ καλά τι ακριβώς λέει, είναι διότι έχει εξασκηθεί –σε όγκους δεδομένων– να προβλέπει την επόμενη λέξη. Γράφει ή μιλάει όχι κατόπιν σκέψης, αλλά στατιστικά επεξεργασμένων εικασιών περί του λεξιλογικού στοιχείου που είναι πιθανόν να ακολουθήσει.
Ὁ χριστιανὸς ἐργάζεται ἀφ’ ἑνὸς γιὰ τὸ βιοπορισμό του, δηλαδὴ τὴν ἀπόκτηση τῶν ἀναγκαίων ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ ἀφ’ ἑτέρου γιὰ τὸν ἐξαγνισμό του μὲ τὴν ἀπόκτηση τῶν πνευματικῶν ἀγαθῶν. Συνήθως οἱ ἄνθρωποι ἐπιλέγουν τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ ἀδιαφοροῦν γιὰ τὰ πνευματικά, πολλοὶ μάλιστα δὲν κατανοοῦν τί εἶναι αὐτὰ καὶ τί χρειάζονται στὴ ζωή. Ὑπάρχει ἐπίσης καὶ ἡ κατηγορία τῶν ἀνθρώπων, ποὺ χωρὶς κόπο καὶ ἐργασία, θέλουν νὰ ἀπολαμβάνουν τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ πολὺ σπάνια καὶ τὰ πνευματικά!
(Λουκά 10, 25-37)
Η παραβολή του καλού Σαμαρείτου
– Το μεγάλο βάρος των αμαρτημάτων του ανθρώπου και η ευσπλαγχνία και το έλεος του Θεού μετά την μετάνοιά μας.
– Ακόμα κι αν η μετάνοια δεν είναι αυτοπροαίρετη, αλλά αναγκασμένη και βεβιασμένη (π.χ. από κάποια ασθένεια ή άλλη απειλή) και τότε η μετάνοια ισχύει. Ουδεμία αμαρτία νικά την ευσπλαγχνία του Θεού.
– Απέραντα είναι της ευσπλαγχνίας του Θεού τα όρια. Μια φωνή του ληστή στο σταυρό ήταν αρκετή για να λάβει την συγχώρηση από τον Κύριο.
– Ο Θεός είναι δίκαιος και εύσπλαγχνος. Ενεργεί η ευσπλαγχνία χωρίς να βλάπτεται η δικαιοσύνη Του.
– Πώς ενώ πέφτουμε στα ίδια αμαρτήματα, μπορούμε να ελπίζουμε στου δικαιοτάτου κριτού την συγχώρεση;
– Αυθάδης αυτός που περιμένει να μετανοήσει στο τέλος της ζωής του.
– Πώς συμβιβάζεται η δικαιοσύνη του Θεού με το γεγονός ότι μας συγχωρεί πολλές φορές την ίδια αμαρτία;
– Σε όλα τα παραδείγματα της Αγίας Γραφής θα συναντήσει κανείς την δικαιοσύνη του Θεού συμπεπλεγμένη με την ευσπλαγχνία Του. Ας μην καταχραζόμαστε την ευσπλαγχνία του Θεού γιατί θα βρεθούμε εμπρός στην δικαιοσύνη Του!
– Παράλογος και ισχυρογνώμων αυτός που απελπίζεται.
– Ο ευσεβής φοβάται περισσότερο την ευσπλαγχνία του Θεού παρά την δικαιοσύνη Του, γιατί γνωρίζει ότι αν παροργίσει την δικαιοσύνη καταφεύγει στην ευσπλαγχνία, εάν δε παροργίσει την ευσπλαχνία δεν θα έχει άλλο καταφύγιο!