Με μια μηχανική κίνηση πετάμε στην μαύρη σακούλα εκατομμύρια ευρώ, τόνους πετρελαίου, εκατοντάδες δέντρα και πολύτιμους φυσικούς πόρους. Για να σας αποδείξουμε του λόγου το αληθές, καταγράψαμε την ταυτότητα δέκα συνηθισμένων οικιακών απορριμμάτων.

Ένα κουτάκι αλουμινίου «καίει» 0,1 λίτρο πετρέλαιο Γι’ αυτό το ταπεινό κουτάκι, που ζυγίζει περίπου 15 γραμμάρια, χρειάστηκε βωξίτης βάρους 60 γραμμαρίων. Τα κοιτάσματα βω­ξίτη δεν είναι ανεξάντλητα. Μεγάλες ποσότητες από το υλικό αυτό βρίσκονται στα τροπικά δάση. Η εξόρυξή τους σημαίνει αποψί­λωση των πνευμόνων της Γης ή σκάψιμο των βουνών. Επιπλέον, για να παραχθεί το ένα κουτάκι ξοδεύτηκε ενέργεια, ικανή να λει­τουργήσει μια τηλεόραση για τρεις ώρες. Όλοι αυτοί οι πολύτιμοι φυσικοί πόροι πάνε χαμένοι εάν το κουτάκι πέσει στα κοινά σκου­πίδια, όπου θα μείνει για πολλά πολλά χρόνια πριν διαλυθεί. Αντίθετα, η ανακύκλωσή του έχει πολλά οφέλη. Για να παραχθεί ένα ολοκαίνουριο κουτάκι από ανακύκλωση απαιτείται μόλις το 5% της ενέργειας της κανονικής παραγωγής. Αποφεύγουμε έτσι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σχεδόν ίσες με το βάρος του. Για κάθε τόνο ανακυκλώσιμου αλουμινίου κερδίζουμε 4 τόνους βωξίτη, 37 βαρέλια πετρέλαιο, 500 κιλά σόδα και 100 κιλά ασβε­στόλιθο. Και όλα αυτά σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, αφού χρειάζονται μόλις 90 μέρες για να εμφανισθεί πάλι στα ράφια.

Ένα γυάλινο μπουκάλι θα… φώτιζε ένα δωμάτιο για 8 ώρες

Κατασκευάζεται από άμμο (που μας δίνει το πυρίτιο), ανθρακικό νάτριο και ασβεστόλιθο. Τα τρία αυτά υλικά συγχωνεύονται σε υψηλές θερ­μοκρασίες – και γι’ αυτό απαιτείται σημαντική ενέργεια. Υπολογίζεται ότι για την κατασκευή ενός μπουκαλιού καταναλώνεται ενέργεια ίση με αυτή που καίει ένας λαμπτήρας 100 W σε οκτώ ώρες. Γιατί να πετάμε στα σκουπίδια αυτόν τον πλούτο όταν η ανακύκλωση ενός γυάλινου μπουκαλιού μας δίνει το ίδιο προϊόν με 50% λιγότερη ενέργεια; Πόσω μάλλον, όταν υπολογίζεται ότι με την ανακύκλωση αποσοβούμε εκ­πομπές διοξειδίου του άνθρακα ίσες με το ένα τρίτο του βάρους του μπουκαλιού.

Μια μπαταρία μολύνει 400 κυβικά μέτρα νερού

100 εκατομμύρια μπαταρίες οικιακής χρήσης πωλούνται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Μεγάλο ποσοστό από τις μπαταρίες αυτού του τύπου (έως και 20%) περιέχουν υδράργυρο, ένα υλικό που προκαλεί νευρολογικές διαταραχές, θάνατο και τύφλωση. Αν και μικροσκοπικές, οι μπα­ταρίες μπορεί να προκαλέσουν ανυπολόγιστη καταστροφή, εάν πεταχτούν ανεξέλεγκτα, καθώς περιέχουν το εξαιρετικά επικίνδυνο κάδμιο (συνδέεται με καρκινογένεση, πνευμονοπάθειες, νεφρικές βλάβες κ.λπ.) και σειρά ακόμα τοξικών ουσιών. Σκεφτείτε ότι μια μπαταρία είναι αρκετή για να μολύνει ένα κυβικό μέτρο χώμα και 400 κυβικά μέτρα νερού! Αν και η ανακύκλωση μπαταριών δεν αποδίδει άμεσα οικονομικά, μας προστατεύει από τέτοιους κινδύνους.

5 μπουκάλια = 1 μπουφάν!

Εκτός από το ότι αυξάνουν τον όγκο των σκουπιδιών εάν δεν «τσαλακω­θούν» (έχει υπολογιστεί ότι ο όγκος που καταλαμ­βάνει κάθε ένα είναι 2,5 φορές το βά­ρος τους), θα χρειαστεί να περάσουν 400 – 500 χρόνια πριν αρχίσουν να αποσυντίθεται. Αντίθετα, ανακυκλώνοντας μισό κιλό ΡΕΤ πλαστικά μπουκάλια, εξοικονομεί κανείς ενέργεια αντίστοιχη με 12,000 ΒΤU. Η διαδικασία για την ανακύκλωσή τους είναι η εξής: χωρίζονται ανά είδος (ΡΕΤ, ΡVC, ΡΡ), πλένονται και κομματιάζονται. Από τις νιφάδες κατασκευά­ζονται διάφορα προϊόντα: από νέα πλαστικά μπουκάλια έως ύφασμα, επένδυση μαξιλαριών και μπουφάν. Έχει υπολογιστεί ότι πέντε πλαστικά μπουκάλια είναι αρκετά για την επέν­δυση ενός μπουφάν, 25 για ένα φλις παλτό ή 26 μπουκάλια για να φτιαχτεί ένα κοστούμι από πολυεστέρα.

Πάνα μιας χρήσης: 15 δέντρα ανά παιδί

Μπορεί να είναι πρακτική αλλά με πολύ υψηλό κόστος. Και δεν μιλάμε μόνο για το οικονομικό κόστος (που μπορεί να ξεπεράσει τα 2.000 ευρώ για κάθε παιδί), αλλά για το περιβαλ­λοντικό. Έχει υπολογισθεί ότι για κάθε παιδί χρειάζονται πάνω από 5.000 πάνες μιας χρήσης, ποσότητα που απαιτεί την θυσία 15 δέντρων! Ένα εκατομμύριο δέντρα κόβονται πα­γκοσμίως κάθε χρόνο μόνο για πάνες μιας χρήσης. Από την άλλη, είναι από τα σκουπίδια που «φουσκώνουν» τον συνολικό όγκο των απορριμμάτων, καθώς οι πάνες που χρησιμοποιεί ένα και μόνο παιδί στην ανάπτυξη του ξεπερνούν σε βάρος τον ένα τόνο!

Ένα σπίτι «παράγει» 7,7 κιλά τετραπάκ ετησίως

Οι συσκευασίες από τετραπάκ κα­τακτούν όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, καθώς είναι αρκετά εύ­χρηστες, τόσο για τις εταιρείες, όσο και για τους καταναλωτές. Υπολογί­ζεται ότι μια οικογένεια σε ένα χρόνο καταναλώνει 300 λίτρα γάλα και «παράγει» σκουπίδια τετραπάκ βά­ρους 7,7 κιλών. Αν και είναι ελαφρύ, μαλακό και ταυτόχρονα ανθεκτικό, το τετρα­πάκ αποτελεί πραγματικό εφιάλτη για οποιοδήποτε σύστημα ανακύ­κλωσης. Καθώς αποτελείται κατά 77% από χαρτί, 18% από πλαστικό, και 5% από αλουμίνιο, η ανακύκλωσή του απαιτεί τον διαχωρισμό των διαφορετικών υλικών, πράγμα που καθιστά ιδιαίτερα δαπανηρό το κόστος της. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ίδιες οι εταιρείες που παράγουν τη συσκευασία αναλαμβάνουν και την ανακύκλωση, φτιάχνοντας νέα συσκευασία.

300 εκατ. ευρώ το χρόνο γίνονται, ..σακούλες

Παράγωγο του πετρελαίου και σύμβολο της κοινωνίας μιας χρήσης, η πλαστική σακούλα έχει κατακλύσει τη ζωή μας. Πάνω από 60.000 τόνοι πλαστικού μιας χρήσης καταναλώνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Η παραγωγή τους υπολογί­ζεται ότι στοιχίζει περίπου 300 εκατ. ευρώ, δηλαδή 5 ευρώ το κιλό. Πολλαπλάσιο είναι το κόστος τους από τη στιγμή που θα πεταχτούν. Αυξάνουν τον όγκο των σκουπιδιών, η διαχείριση τους είναι δύσκολη, ενώ μια πλαστική σακούλα χρειάζε­ται από 100 έως 400 χρόνια για να διαλυθεί, αφού ταφεί. Επιπλέον, δυσκολεύει την αποσύνθεση και των απορριμμάτων οργανικής προέλευσης, που περιέχουν. Ειδικά όταν οι πλαστικές σακούλες πέφτουν στη θάλασσα είναι πολύ επικίνδυ­νες. Δεν είναι μόνο η ρύπανση – προκαλούν τον θάνατο χελωνών και ψαριών. Και μη νομίζετε ότι είναι δωρεάν: έρευνα του συνδέσμου των σούπερ μάρκετ αναφέρει ότι η αχρέωτη διανομή της πλα­στικής σακούλας επιβαρύνει 0,3% την τελική τιμή. Ο βασικός στόχος είναι η μεγάλη μείωση της χρήσης της. Από ‘κει και πέρα η εκ νέου χρησιμοποίηση, η ξεχωριστή συλλογή και η ανακύκλωση (παρ’ ότι κοστίζει αρκετά) αποτελούν καλύτερες επιλογές από το πέταγμα στο σωρό.

Για κάθε τόνο χαρτιού, γλιτώνεις 32.000 λίτρα νερό

Η έκρηξη των εντύπων κατακλύζει το σπίτι μας με χαρτί κάθε είδους. Μπορεί πολλά απ’ αυτά (ειδικά τα διαφημιστικά) να δίνονται δωρεάν, το πραγματικό κό­στος του χαρτιού όμως είναι πολύ μεγά­λο. Το πόσο, γίνεται κατανοητό όταν δούμε τι κερδίζουμε από την ανακύ­κλωσή του. Για κάθε τόνο χαρτιού που ανακυκλώνουμε, λοιπόν, σώζουμε 17 δέντρα, 32.000 λίτρα νερού, δύο βαρέ­λια πετρελαίου και 4.100 κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος, ικανού να καλύ­ψει τις ανάγκες ενός σπιτιού για πέντε μήνες. Σημαντική είναι και η εξοικονό­μηση αερίων του θερμοκηπίου (πάνω από 74%), καθώς και η μείωση του όγκου των απορριμμάτων. Ένας τόνος από υψηλής ποιότητας ανα­κυκλωμένο χαρτί μπορεί να αντικατα­στήσει τρεις τόνους ξύλο για χαρτί. Δυ­στυχώς, όμως, τα περισσότερα περιο­δικά που κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιούν ανακυκλω­μένο χαρτί. Ταυτόχρονα, στην προσπάθεια για ιλουστρασιόν εκτυπώσεις περνούν το χαρτί με επικάλυψη καολίνης, η οποία περιέχει άργιλο. Ο άργιλος όμως δυσκολεύει την ανακύκλωση, καθώς δημι­ουργεί σβόλους και δίνει κακής ποιότη­τας ανακυκλωμένο χαρτί.

5 λεπτά για να αδειάσει, 200 χρόνια για να λιώσει

Χρησιμοποιούμε ένα ποτηράκι για ένα λεπτό και αυτό κάνει 200 χρόνια να λιώ­σει! Μάλλον δεν συμφέρει… Αλλά καθώς το φαστ φουντ, το φαγητό «παραγγε­λία απ’ έξω» και το φαγητό στο πόδι επεκτείνονται, τα πλαστικά πιατάκια, ποτη­ράκια, μαχαιροπίρουνα και κάθε είδους σκεύη μιας χρήσης γίνονται πια συνώ­νυμα της καθημερινότητας. Φτιαγμένα συνήθως από πολυστυρένιο, αποτε­λούν μεγάλο μέρος του συνολικού όγκου των πλαστικών απορριμμάτων και εί­ναι εξίσου δύσκολο να διαλυθούν.

Το 1/3 των σκουπιδιών μας είναι κομπόστ

Φλούδες από φρούτα, λαχανικά και κάθε είδους υπολείμματα φαγητού πέφτουν «χύμα» στον σκουπιδοντενεκέ μας, φτάνοντας το 35% -50% του συνόλου των σκουπιδιών μας. Τα οργανικά σκουπίδια αποτελούν έτσι ένα μεγάλο μέρος του όγκου των αποβλήτων που κατευθύνονται για ταφή. Όπως ανακατεύονται με τα άλλα απορρίμματα, δυσκολεύουν την ανακύκλωση. Απεναντίας, εάν έπεφταν σε ξεχωριστό κάδο ή (ακόμα καλύτερα) εάν συλλέγονταν σε ειδικούς κά­δους κομποστοποίησης σε κάθε σπίτι, θα μπορούσαν να μας δώ­σουν πολύ καλό κομπόστ, κατάλληλο για επιχωματώσεις και καλλιέργειες.

(Πηγή: «Καθημερινή» 25/02/2007)

Σχετικός σύνδεσμος: Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης