Μοναστηριακά και Ενοριακά πράγματα – αντιορθόδοξες νοοτροπίες

Α. Στη ζωή της Ελλαδικής Εκκλησίας υπάρχουν τις τε­λευταίες δεκαετίες, αυτά τα συμπτώματα, αυτές οι νοο­τροπίες. Και στην πόλη των Πατρών τον τελευταίο καιρό έχουμε έξαρση τούτων των νοοτροπιών και συμπτωμά­των. Ό,τι γράφω, με πόνο το γράφω. Δεν θέλω να θίξω ού­τε άγαμους ούτε έγγαμους κληρικούς. Απλώς με ό,τι γράφω προσπαθώ να εκθέσω την αληθινή παράδοση της Εκκλησίας μας, ώστε η Μο­νή και η Ενορία να ξανα­βρούν τα πρωταρχικά και πραγματικά όριά τους.
Πι­στεύω ότι οι μοναχοί είναι το φως των ανθρώπων και οι Άγγελοι φως των Μοναχών, κατά τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος. Η Ιερωσύνη η σταυρωμένη που διακονεί το μυστήριο της Εκκλησίας δεν χωρίζεται σε «άγαμη» και «έγγαμη». Η Ιερωσύνη είναι η σταυρωμένη που ποιμαίνει και διακονεί το μυστήριο της Εκκλησίας δεν χωρίζεται σε «άγαμη» και «έγγαμη». Η Ιε­ρωσύνη είναι αδιάτμητη και μία, αγγέλων φύσεως υπερ­τέρα! «Δεν θα μας κρίνει ο Θεός αν διαλέξουμε τούτον ή εκείνον τον δρόμο, αλλά πό­σον ασκηθήκαμε να τον βα­δίσουμε. Η έκπτωση του Μοναχισμού σε αγαμία, είναι ο θάνατός του. Είναι μεγάλο το σκάνδαλο, όταν η αγαμία α­ντικαθιστά την αγιάζουσα άσκηση με την νεκρή δραστη­ριότητα που εκλαμβάνεται ως ένα τυπικό προσόν για την περισυλλογή εκκλησιαστικών αξιωμάτων.
«Η απεριόριστη τοποθέτηση μοναχών (Ιερο­μόναχων, Αρχιμανδριτών) στις ενορίες που αναλαμβά­νουν σε νεαρότατη ηλικία και με τόση άνεση τον ρόλο του Αββά, αποτελεί εκφυλισμό του Μοναχισμού και βάζει σε περιπέτεια ή αχρηστεύει την παράδοση και την κανονική τάξη της Εκκλησίας». Άλλω­στε το έργο, ο πόθος του μοναχού και ο στόχος του δεν είναι η Ιερωσύνη, αλλά το πένθος. Η παρέμβαση των μοναχών στα έργα των ιερέ­ων στις ενορίες συνιστά ταραχή και αταξία στην Εκ­κλησία.
Οι άγαμοι κληρικοί που ζουν στις ενορίες πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν μας διδάσκουν με τον λό­γο και τα έργα τους αλλά με το πένθος και την άσκηση στο μοναστήρι τους. Αυτοί, οι άγαμοι κληρικοί, πρέπει να είναι στα μοναστήρια τους, ι­κέτες του κόσμου προς τον Θεό. Αυτό είναι το έργο τους!!! Το να ενδύεται ένας σε νεαρή (!) ηλικία το μοναχικό σχήμα με γοητευτική προχειρότητα και να περι­βάλλεται τον ψιλό και άνευ περιεχομένου τίτλο του αρχιμανδρίτου και μένοντας στον κόσμο χωρίς πρώτα να έχει ξεπλύνει τους μολυσμούς των παθών του με τα δάκρυα και την άσκηση τότε μπορεί να γίνει, κατά τον Άγιο Νείλον σκόπελος αντί λιμάνι και τά­φος ασβεστωμένος αντί ναός.
Το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τους έγγαμους κληρικούς, οι οποίοι εισέρχονται στην Ιε­ρωσύνη με ασύγγνωστη προ­χειρότητα. Γι’ αυτό οι Ενο­ρίες και τα μοναστήρια πρέ­πει να στελεχώνονται με με­γάλη προσοχή και βαριά συ­ναίσθηση ευθύνης. Καλύτερα έρημα, ενορίες και μοναστή­ρια, παρά τόποι ασέβειας και ακολασίας.
Εδώ πρέπει να τονισθεί η ευθύνη του Επι­σκόπου, ο οποίος δεν αντι­καθιστά τον Χριστό, ούτε Τον αντιπροσωπεύει, αλλά Τον ει­κονίζει και Τον καθιστά πα­ρόντα, Τον «αοράτως ημίν συνόντα Χριστόν». Ο Επί­σκοπος «τύπος ων του Χρι­στού έργον εκείνου πληροί», γράφει ο Ισίδωρος Πηλασιώτης. Η οργάνωση της Εκ­κλησίας και η εξουσία των Επισκόπων είναι ΠΝΕΥ­ΜΑΤΙΚΗ και όχι εξουσια­στική! Αυτό όμως φαίνεται να έχει χαθεί σήμερα. Ο κάθε ε­πίσκοπος πρέπει να παραπέ­μπει τους εφιεμένους την α­γαμία ή την ενορία να φοι­τούν για ένα διάστημα στο Πανεπιστήμιο που ονομάζε­ται μοναστήρι. Τα μοναστή­ρια πρέπει να λειτουργούν ως ΣΧΟΛΕΙΑ κ’ ΘΕΡΑΠΕΥ­ΤΗΡΙΑ των κληρικών (αγά­μων και εγγάμων) και των πιστών. Γι’ αυτό οι Βαυαροί με τόση μανία εστράφησαν κατά των Μοναστηριών. Ή­ξεραν τι έκαναν…
Ο έγγαμος και ο άγαμος βίος είναι τρό­ποι και δρόμοι ασκήσεως!!! Πιο πολύ ο άγαμος πρέπει να ζει ανυστάκτως και να εί­ναι νήφων και εκζητών το έλεος Κυρίου. Πώς θα ζει έτσι, όταν είναι έξω από την μάνδρα της Μονής του;

Β. Διάκρισις ενοριακών και μοναστηριακών πραγμάτων. Από την εμφάνιση της Μο­νής (δ’ αι.) υπήρξε σαφής δια­χωρισμός και διάκριση μετα­ξύ ενοριακών και μοναστη­ριακών πραγμάτων και αρ­μοδιοτήτων.

α) Ο Βαλσαμών σχολιάζοντας την Συνοδικήν διάταξη του Πατριάρχου Κων/πόλως Μιχαήλ Γ’ «Πε­ρί καταργήσεως του υπεισαχθέντος έθους υπηρετείν τους μοναχούς έξω του μοναστη­ρίου…», γράφει ότι οι μονα­χοί οφείλουν να διαμένουν στα μοναστήρια τους και τας πνευματικάς και εκκλησια­στικάς διακονίας πρέπει να επιτελούν μόνο οι λαϊκοί ιε­ρείς.

β) Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Πηγάς, κατά την Σύνοδο της Κων/πό­λεως (Μάιος 1593) συνέταξε δώδεκα κανόνες, εκ των ο­ποίων ο ενδέκατος ορίζει με­ταξύ άλλων ότι πρέπει να α­πέχουν οι μοναχοί από των κοσμικών ενοριών, διότι το αντίθετο πολλά άτοπα επροξένησε και ότι εάν δεν πει­σθούν να αναχωρήσουν να καθαιρούνται και να γυμνώ­νονται από την Ιερωσύνη. Εί­ναι δε αξιοσημείωτον ότι αυτόν τον Συνοδικόν τόμον υ­πέγραψαν εκτός του Μελετί­ου και ο Κων/πόλεως Ιερεμίας, ο Εφέσσου Σωφρόνιος, ο Θεσσαλονίκης Γαβριήλ, ο Χαλκηδόνος Τιμόθεος, ο Α­θηνών Θεοφάνης και άλλοι 37 αρχιερείς!!!

γ) Σε Πατριαρχικό γράμμα (Απρ. 1668) επί της Πατριαρχείας του Οικουμ. Πατριάρχου Μεθοδίου Γ’ προς τον Μητροπολίτην Α­θηνών, γράφονται βαρύτατοι χαρακτηρισμοί για τους ιε­ρομόναχους που αφήνουν το μοναστήριον της μετάνοιάς των, αθετώντας συνθήκες και κανονικές διατάξεις. Αυτοί χαρακτηρίζονται ως «ριψάσπιδες», «λιποτάκται», ανταλλάσσοντες τα καλύτερα με τα χειρότερα, γενόμενοι έτσι «πρόσκομμα» και «κακό πα­ράδειγμα». Δίδεται δε εντο­λή στον Μητροπολίτη Αθη­νών να μη δίδει ενορίες στους ιερομόναχους που εγκαταλεί­πουν το μοναστήρι τους, που είναι το πνευματικό στάδιο και το αθλητήριον.

δ) Η αντικανονική συμπεριφορά ορισμένων ιε­ραρχών να χειροτονούν αγάμους και να τους τοποθετούν σε κανονικές εφημεριακές θέ­σεις, προκάλεσε εγκύκλιο επί Αθηνών Θεοφίλου το 1872. Η εγκύκλιος ονομάζει την χειροτονίαν αγάμων κληρικών σε ενορίες «κακήν» συ­νήθεια και «αντικανονική». Τους ούτω δε χειροτονημέ­νους κληρικούς τους θεωρεί «ως απαράδεκτους» και δια­τάσσονται οι ιεράρχες των Ιονίων νήσων μηδέποτε να χειροτονήσουν ή να προτεί­νουν τοιούτους. Διατάσσονται δε οι τοιούτοι ιερομό­ναχοι να επιστρέψουν στο μο­ναστήρι τους και να περνούν εκεί την ζωή τους.
Εκ των α­νωτέρω καταφαίνεται ότι στη ζωή και την παράδοση της Εκκλησίας γίνεται οξεία και σαφέστατη διάκρισις εγγά­μων και αγάμων κληρικών, ε­νοριακών και μοναστηρια­κών πραγμάτων. Σήμερα στην Ελλαδική Εκκλησία και στην Πάτρα δυστυχώς τα έ­χουμε μπλέξει επικίνδυνα.

ε) Με το βασιλικό διάταγμα 15/27 Μαρτίου του 1833 α­παγορεύεται στους ιερομόνα­χους να ανακηρύσσονται υ­ποψήφιοι εφημέριοι Ενο­ριών, και οι υπάρχοντες ιε­ρομόναχοι θα παραμένουν σε αυτές μέχρι να πληρωθεί η θέσις υπό εγγάμου κληρικού. Και αν υπάρχουν ιερομόνα­χοι σε ενορίες να περιορίζο­νται μόνο στα πνευματικά τους καθήκοντα (κήρυγμα, εξομολόγησις, κατήχησις), «ά­νευ οιασδήποτε αναμίξεως εις τα καθήκοντα και δικαι­ώματα των εφημερίων». Τι γίνεται σήμερα; Όλοι, και ε­μείς οι λαϊκοί το γνωρίζου­με…

στ) Με εγκύκλιο της Ι. Συνόδου το 1903 επί Αθηνών Θεοκλήτου, απαγορεύεται σε ιεροκήρυκας να α­ναμειγνύονται σε εφημεριακά καθήκοντα.

ζ) Σε εγκύκλιο της Ι. Συνόδου το έτος 1864 επί Αθηνών Θεοφίλου σχετικώς με ιεροκήρυκες-ιερομόναχους γράφονται τα πιο κάτω με­ταξύ των άλλων: «…αλλά επιλήσμονες της εαυτών απο­στολής γινόμενοι αναλαμβάνουσι έργα εφημεριακά. Ε­πειδή δε το τοιούτον είναι ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΝ προς την εμπιστευθείσαν αυτοίς αποστολήν, ήτις δεν είναι βέ­βαιος το εξασκείν έργα εφημέριον…».

Τι γίνεται σήμερα; Κατακλύ­ζονται οι ενορίες κυρίως των πόλεων από άγαμους κληρι­κούς. Και είναι το γεγονός αυτό ένα από τα φοβερότε­ρα συμπτώματα της σημερι­νής παθολογίας της Εκκλη­σίας. «Αυτή η πλημμυρίδα των Ενοριών από νεαρούς, κυρίως άγαμους κληρικούς, τους οποίους οι Επίσκοποι ε­ξοπλίζουν μάλιστα με τιμητι­κές διακρίσεις και αξιώματα, «Η διάκριση που γίνεται εις βάρος των έγγαμων Κληρι­κών εκ μέρους αρκετών α­γάμων, ανεξαρτήτως βαθμού, είναι αντίθετη προς το πνεύ­μα και το γράμμα της Αγίας Γραφής και είναι δογματικώς επιλήψιμος. Ο καλύτερος ιε­ρεύς δεν είναι ο ιερομόναχος επειδή είναι άγαμος, ούτε ο έγγαμος επειδή είναι έγγαμος». Είναι καλύτερος αυτός που είναι «νήφων», «ανύστακτος» και ο οποίος αξιώνεται, όχι από τον εαυτό του, αλλά από την Χάρη τον Θεού να ιερουργεί τα Μυστήρια. Η διαίρεση του Ιε­ρατικού Σώματος με κριτή­ρια τον γάμο ή την αγαμίαν των Κληρικών, με εξωεκκλησιαστικό, αντικανονικό, στερονομίστικο και ευσεβιστικό πνεύμα, είναι από τις σύγ­χρονες «εσωτερικές αιρέσεις» που εξαρθρώνουν, αποδυναμώνουν και μαστίζουν το Σώμα της σημερινής ελληνικής εκκλησίας. Η ενότητα της ε­νοριακής εκκλησιαστικής κοινότητας διασπάται από την διείσδυση μέσα στην ε­νοριακή μάνδρα των ιερομονάχων που προέρχονται από την μοναστηριακή μάνδρα. Αυτοί οι ιερομόναχοι δεν ε­ντάσσονται στο ενοριακό έρ­γο από τον κανονικό εφημέριον, ο οποίος είναι και ο φυ­σικός προϊστάμενος της Ενο­ρίας, αλλά δημιουργούν δικό τους «καπεταναίοι» και ο­μαδοποιούν τους πιστούς». Αυτές οι ομαδοποιήσεις αποτελούν τον καταστροφέα του συνοδικού πνεύματος της Ενορίας και δημιουργούν νοοτροπία εξωεκκλησιαστικήν, με μεθόδους δράσεως και τρόπους σκέψεως καθαρώς κοσμικού χαρακτήρα.
Πρέπει και είναι ΑΝΑΓΚΗ να επα­νέλθει η ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΤΑΞΗ στην πράξη και την ζωή της Ενορίας, ώστε οι άγαμοι (ιεροκήρυκες ή μη), που φέ­ρουν το υψηλόν τίτλον του Αρχιμανδρίτου, να διακονούν όπου οι ενορίες τους έχουν ανάγκη, κατά την κρίσιν πά­ντοτε του οικείου Επισκόπου, ως βοηθοί του ΚΑΝΟΝΙΚΟΥ ΕΦΗΜΕΡΙΟΥ και να έπονται αυτού. Η παρουσία ιε­ρομονάχων στις Ενορίες έχει καθαρώς βοηθητικό, συμβου­λευτικό και διακονικό χαρα­κτήρα, όχι όμως και ΠΟΤΕ διοικητικό και αξιωματικό. Το προβάδισμα ανήκει στους κανονικούς εφημέριους, που είναι και ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΙ της Ενορίας. Αυτή είναι η Παράδο­ση της Εκκλησίας, η άφθαρ­τη και αμετακίνητη!!! Σ’ αυ­τήν πρέπει, άγαμοι ή έγγα­μοι κληρικοί να επιστρέψου­με με γρήγορο νου, με νηφάλιον νου και με νηπτικό πένθος. Τα ενοριακά και μο­ναστηριακά πράγματα δεν πρέπει να συγχέονται, αλλά να αλληλοπεριχωρούνται! Ε­παναλαμβάνω δε πως στόχος και σκοπός των αγάμων κληρικών είναι όχι η Ιερωσύνη και τα «έργα», αλλά το πέν­θος, η άσκηση και η ικεσία…
Όταν εμείς οι λαϊκοί τα βλέ­πουμε αυτά επάνω στους α­γάμους κληρικούς, τότε ΔΙΔΑΣΚΟΜΕΘΑ και μόνον τότε!!! Με πόνο και προσευ­χή έγραψα τα πιο πάνω. Εί­θε να επανέλθουμε στην ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΤΑΞΗ, ώστε να βγαίνουν μέσα από τα Μοναστήρια και τις Ενορίες ΕΡ­ΓΑΤΕΣ του Αμπελώνος του Κυρίου, που θα τρέφουν τον λαό του Θεού!!!

(Πηγή: ‘Η Γνώμη’ 18-1-2004)