Μέσα στον κόσμο, αλλ’ όχι μέσα μας ο κόσμος (Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος)

Στὴ Βιβλικὴ καὶ θεολογικὴ ὁρολογία, φίλοι, ἡ λέξη «κόσμος» ἔχει δύο ἔννοιες. Ἡ μία ἀναφέρεται στὸ σύνολο τῆς δημιουργίας, δηλαδὴ στὸ σύμπαν. Ἡ ἄλλη ἀναφέρεται στὶς ἐγκόσμιες δυνάμεις τοῦ κακοῦ, ποὺ ἐχθρεύονται καὶ πολεμοῦν τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ.

* * *

Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης γράφοντας γιὰ τὸν Θεὸ Λόγο (=τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ) ἀναφέρει: «ν τ κόσμ ν, κα κόσμος δι ατο γένετο κα κόσμος ατν οκ γνω» (Ἰωαν. α΄, 10). Δηλαδὴ ὁ Χριστὸς ἦταν ἀνέκαθεν καὶ ἀπ’ τὴν ἀρχὴ στὸν κόσμο καὶ προνοοῦσε καὶ κυβερνοῦσε τὸν κόσμο, ὅλα δὲ τὰ κτίσματα ἀπ’ τὰ ὁποῖα ἀποτελεῖται ἔγιναν δι’ αὐτοῦ. Ὅταν ὅμως ἔλαβε σάρκα κι ἔγινε ἄνθρωπος, ὁ διεφθαρμένος κόσμος τῶν ἀνθρώπων δὲν Τὸν ἀνεγνώρισε ὡς δημιουργό Του.

Ὁ Ἅγ. Ἰω. Χρυσόστομος σχολιάζοντας τὸ σημεῖο αὐτὸ ἀναφέρει: «δ κόσμο νομάζει τ διεφθαρμένο κα προσκολλημένο στ γήινα γαθ πλθος, τν χυδαο κα ταραχώδη κι νόητο λαό».

Στὴν παραβολὴ τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὸν ἄσωτο, βλέπουμε τὸ νεώτερο γιὸ φεύγοντας ἀπ’ τὸν πατέρα του νὰ μὴ πηγαίνει σὲ μιὰ γειτονικὴ χώρα, γιὰ νὰ βρίσκεται κοντά του, ἀλλὰ σὲ χώρα μακρινὴ (βλ. «ἀπεδήμησεν εἰς χώραν μακρὰν») ἀκριβῶς γιὰ νὰ μὴ ἔχει καμμία σχέση μαζί του! Αὐτὴ ἡ ἀπομάκρυνση φανερώνει ὅτι ὁ ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος ὄχι μόνο ἀποστατεῖ ἀπ’ τὸν Θεό, ἀλλὰ καὶ διακόπτει ὁποιαδήποτε σχέση μαζί Του. Ἡ διακοπή δὲ αὐτὴ τῆς σχέσης τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Θεὸ εἶναι ἡ οὐσία τῆς ἁμαρτίας.

 

λλ ποι εναι ατ μακριν χώρα, στν ποία καταφεύγει νθρωπος, πού πομακρύνεται π τν Θεό; Δν εναι λλη π τν κόσμο! Δηλαδ κοινωνία τν μακρι π τν Θε ερισκόμενων νθρώπων, δια μαρτωλ ζωή. Εναι μι χώρα τελείως ξεκομμένη π’ τν Θεό, μι χώρα πο Θες τν ποστρέφεται, τν βδελύσσεται κα τν πορρίπτει.

Ἄρχοντας τῆς χώρας αὐτῆς καὶ τοῦ κόσμου τούτου, δὲν εἶναι ἄλλος ἀπ’ τὸν ἴδιο τὸν διάβολο, ὅπως τὸν κατονομάζει ὁ Χριστὸς μιλώντας γιὰ τὴ σταυρική Του θυσία λέγοντας: «Κα ρχων το κόσμου τούτου κβληθήσεται ξω» (Ἰωαν. ιβ΄, 31). Δηλαδὴ μὲ τὴν θυσία Του αὐτὴ ὁ ἄρχοντας τοῦ κόσμου αὐτοῦ, ὁ διάβολος, θὰ πεταχτεῖ ἔξω ἀπὸ τὸ κράτος του καὶ θὰ χάσει τὴν ἐξουσία του· καὶ ὁ Εὐαγγ. Ἰωάννης γράφει: «Γνωρίζουμε πολ καλ τι καταγόμαστε π’ τν Θεό, λλ’ κόσμος λόκληρος βρίσκεται π τν ξουσία το πονηρο» (Α´ Ἰωαν. ε´, 19).

Μὲ ἄλλα λόγια, «κόσμος» δὲν εἶναι τίποτ’ ἄλλο παρὰ ἡ ἐπίγεια ἔκφραση τῆς ἀνταρσίας τοῦ διαβόλου κατὰ τοῦ Θεοῦ, ποὺ συνέβη κάποτε στὸν πνευματικὸ κόσμο τῶν Ἀγγέλων.

Ὁ Χριστὸς διαχωρίζοντας τὴ θέση Του ἀπ’ τὸν κόσμο αὐτό, εἶπε στοὺς Φαρισαίους: «μες κ το κόσμου τούτου στέ, γ οκ εμ κ το κόσμου τούτου» (Ἰωαν. κ΄, 23).

* * *

Ἀλλὰ γιατί οἱ ἄνθρωποι προτιμοῦν νὰ πορευθοῦν καὶ νὰ μείνουν στὸν ἁμαρτωλὸ καὶ ξεκομμένο ἀπ’ τὸν Θεὸ αὐτὸ κόσμο καὶ ὄχι κοντά Του; Γιατί, ἁπλούστατα, ἔχουν τὴν ἐντύπωση πὼς θὰ ζήσουν ἐκεῖ καλύτερα! Μὲ ἀνέσεις, μὲ γλέντια, μὲ διασκεδάσεις κάθε εἴδους, μὲ ἐλευθερία στὰ πάντα, μὲ ἀπολαύσεις καὶ ἡδονὲς κάθε λογῆς. Δέστε, πάλι, τὴν παραβολὴ τοῦ ἀσώτου…

Στὸ τέλος, βέβαια, δὲν ἀπολαμβάνουν τίποτ’ ἄλλο, παρὰ τὰ ξυλο- κέρατα τῆς ἁμαρτίας. Τὰ ξυλοκέρατα ἔχουν στὴ γεύση κάποια γλυκύτητα. Ὅμως δὲν εἶναι στὸ τέλος τίποτ’ ἄλλο, παρὰ μιὰ ξυλώδης οὐσία τελείως ἀκατάλληλη, γιὰ νὰ θρέψει τὸν ἄνθρωπο. Τὸ ἴδιο ἀποτελοῦν τά φθαρτὰ καὶ ὑλικὰ πράγματα τοῦ κόσμου, ποὺ ὄχι μόνο δὲν χορταίνουν τὶς ἀναζητήσεις τῆς ψυχῆς μας, ἀλλὰ μεγαλώνουν πιὸ πολὺ τὴν πεί- να καὶ τὴ δίψα μας. Καὶ στὸ τέλος ὁδηγοῦν στὸν θάνατο ἀπὸ πνευματικὸ λιμό! Ὁ Ἅγ. Ἰω. Χρυσόστομος λέει πὼς «οἱ χαρὲς ποὺ δίνει ὁ κόσμος, ἀρχίζουν ἀπ’ τὴ γλυκύτητα καὶ τελειώνουν στὴν πίκρα»!

 

π’ ατόν, λοιπόν, τν κόσμο θέλει ν διαχωρίσουμε τ θέση μας Χριστός. Ν τν πομακρύνουμε π κοντά μας, ν τν πορρίψουμε. Λένε πολὺ σωστὰ πὼς «ὅσο περισσότερο ζητοῦμε τὸν κόσμο, τόσο λιγότερο θὰ λάβουμε τὸν οὐρανό». Ἢ πὼς «ἡ μεγαλύτερη ἀδυναμία μας ὀφείλεται στὸ ὅτι δὲν χωριζόμαστε ἀπ’ τὸν κόσμο».

Ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος γράφει στὴν ἐπιστολή του πὼς να π’ τ οσιωδέστερα γνωρίσματα τς θρησκείας τς καθαρς κα μόλυντης νώπιον το Θεο εναι ν τηρε κανες τν αυτ του λεύθερο π κάθε μολυσμ, πο μπορε ν το προκαλέσει μακράν Του ερισκόμενος κόσμος. Καὶ συγκεκριμένα: «Θρησκεία καθαρ κα μίαντος παρ τ Θε κα Πατρ ατη στίν… σπιλον αυτν τηρεν π το κόσμου» (α΄, 27).

 

Ν ρχ τς ζως μας, πέρτατος στόχος μας, πηγ τν ξιν μας. Ατ τ «σπιλον αυτν τηρεν π το κόσμου»! Ὑπόψη τούτη ἡ ἐπισήμανση τοῦ Μ. Βασιλείου: «Οἱ θεῖες Γραφὲς εἶναι γιὰ μᾶς πλήρεις διδαγμάτων περὶ τοῦ ὅτι δν εναι δυνατν ν διακρινόμαστε κα στ δύο πράγματα συγχρόνως, δηλαδ κα στς κοσμικς ποθέσεις κα στν κατ Θεν ζω»

* * *

 

Ατς τώρα πο πορεύεται στν κόσμο κα στς πολαύσεις του, κενο πο μέσως δείχνει εναι πς δν χει γάπη στν Θεό. Γρά- φει ὁ Εὐαγγ. Ἰωάννης: «Ν μ γαπτε τν κόσμο, οτε τ πράγματα, πο εναι στν κόσμο. Ἐὰν γαπ κανες τν κόσμο, δν πάρχει γάπη γι τν Πατέρα μέσα του» (Α´ Ἰωαν. β΄, 15). Ὁ Ἀπ. Ἰάκωβος ἀναφέρει πὼς ὁ φίλος τοῦ κόσμου γίνεται καὶ ἐχθρός τοῦ Θεοῦ. Καὶ συγκεκριμένα: «Μοιχο κα μοιχαλίδες, δν ξέρετε τι φιλία το κόσμου εναι χθρα πρς τν Θεό; ποιος θελήσει ν εναι φίλος το κόσμου, γίνεται χθρός το Θεο» (Ἰάκ. δ΄, 4).

 

Εναι πόμενο πλέον, ατς πο μένει κοντ στν πατρικ γκαλι ν περιμένει π’ τος νθρώπους το κόσμου τς ερωνεες, τν χθρα, τ μίσος κα τν θάνατο κόμη. διάβολος κάνει τ πάντα, γι ν τος ποσπάσει στν περίοπτη θέση, πο βρίσκονται, γι ν τος δηγήσει στν κατάντια το κόσμου του.

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὰ ἐπ’ αὐτοῦ τά λόγια τοῦ Χριστοῦ μας: «Ἐὰν κόσμος σς μισε, ν ξέρετε τι πρν π σς χει μισήσει μένα. Ἐὰν εσαστε π τν κόσμο, κόσμος θ σς γαποσε σν δικούς του. πειδ μως δν εστε π’ τν κόσμο, λλ’ γ σς διάλεξα π’ τν κόσμο κα σς ξεχώρισα π’ ατόν, γι’ ατ σς μισε κόσμος. Ν θυμάστε τν λόγο πο σς επα. “Δεν πάρχει δολος νώτερος π’ τν κύριό του”. Ἐὰν μένα κατεδίωξαν, θ καταδιώξουν κι σς…».

 

Κι ατ τ εδαμε τόσο πολ στν στορία, πως γι παράδειγμα μ τος διωγμος τν Χριστιανν. Τὸ βλέπουμε καὶ σήμερα, ὅταν μᾶς λένε τόσα καὶ τόσα τότε ποὺ ἐκκλησιαζόμαστε, τότε ποὺ ἐξομολογούμαστε, τότε ποὺ δὲν τοὺς ἀκολουθοῦμε στ’ ἁμαρτωλὰ ξεδόματα καὶ τὰ ξενύχτια, τότε ποὺ εἴμαστε μιὰ χρυσὴ παραφωνία δίπλα τους!

Λένε πὼς «δὲν μπορεῖς ν’ ἀκολουθεῖς σωστὰ τὸν Χριστὸ χωρὶς ν’ ἀπορριφθεῖς ἀπὸ τὸν κόσμο ποὺ Τὸν σταύρωσε». Σοφότατο!

Ἀλλὰ μήπως πρέπει νὰ φύγουμε ἀπ’ τὸν κόσμο, γιὰ νὰ σωθοῦμε καὶ γιὰ νὰ ἀποδείξουμε πώς ἀγαπᾶμε τὸν Θεό; Ὄχι! Δὲν μᾶς ζητᾶ αὐτὸ ὁ Θεός, ἐκτὸς ἀπὸ ἐκείνους ποὺ ἰδιαίτερα καλεῖ, ὅπως εἶναι οἱ μοναχοί. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς προσευχόμενος στὸν Πατέρα του γιὰ τοὺς μαθητὲς Του λέγει: «Οκ ρωτ να ρης ατο κ το κόσμου, λλ’ να τηρήσης ατος κ το πονηρο» (Ἰωαν. ιζ΄, 15). Δηλαδή, δὲν σὲ παρακαλῶ νὰ τοὺς πάρεις ἀπὸ τὸν κόσμο, ἀλλὰ νὰ τοὺς προφυλάξεις ἀπ’ τὸν πονηρὸ, ποὺ κυριαρχεῖ στὸν κόσμο.

 

Συνεπς, λοιπόν, θ ζομε μέσα στν κόσμο κα τν κοινωνία τν νθρώπων, θ εμαστε μως ξω κα μακρι π’ τ νοοτροπία το κόσμου, το κόσμου κείνου πο προσδιορίσαμε. Θ ζομε «ν τ κόσμ», λλ δν θ παρασυρόμαστε π τν «γοητεία το κόσμου».

 

Παρατηρε πέροχα . Χρυσόστομος: « Χριστς μετ τ θαμα το χορτασμο τν πέντε χιλιάδων, νάγκασε τος μαθητές Του ν ναχωρήσουν, στε ν διαλυθε τ πλθος, διος δ θελε ν’ νεβε στ ρος. Κι ατ τ κανε, γι ν μς διδάξει ν μ ναμειγνυόμαστε συνεχς μ τν κόσμο, οτε πάλι ν τν ποφεύγουμε πάντοτε, λλ κα τ δύο ν τ κάνουμε πρς φέλεια, τ να μετ τ λλο, νάλογα πρς τν κάστοτε νάγκη».

 

Κα δν εναι μόνο ατ πο θέλει π μς Χριστός. πιπλέον πιθυμε ν εμαστε τ φς το κόσμου, πο θ τν φωτίζει, γι ν μ χαθε στ σκοτάδια τς καταστροφς κα γι ν μπορε ν πιστρέψει κοντά Του, καθς κα λάτι, πο κα θ τν νοστιμίζει σο γίνεται κα θ τν συντηρε π’ τν σήψη τς μαρτίας!

 

Θυμηθετε τί γινε μ τν Λώτ. σο ατς κα οκογένειά του βρισκόταν στ Σόδομα κα Γόμορρα, δν ρχόταν καταστροφή τους. ταν μως φυγαν π’ τς πόλεις ατές, μέσως ρθε π’ τν οραν φωτι κα θειάφι κα τς ξολόθρευσε!

 

Τονίζει γ. Γρηγόριος Θεολόγος: «Ν μ παθαίνουμε τίποτε π’ τος πολλούς, πως τ διαμάντι π κείνους πο τ χτυπον, λλ κα τος λλους ν τος κάνουμε σν τος αυτούς μας, σο εναι δυνατν καλλίτερους».

 

* * *

 

πισημαίνει . Χρυσόστομος: «Κάθε τί τ πνευματικ ποφέρει μέγιστο κέρδος. πως πάλι κα κάθε τί τ κοσμικ τν χειρότερη ζημία».

 

Ν κα τί λλο μς πισημαίνει: «ς νικήσουμε λοιπν τν κόσμο. ς τρέξουμε πρς τν θανασία. ς κολουθήσουμε τν βασιλιά. ς στήσουμε σ’ ατν τρόπαιο. ς περιφρονήσουμε τς δονς το κόσμου. Κα δν χρειάζονται κόποι. ς μεταθέσουμε τν ψυχή μας πρς τν οραν κα νικήθηκε λος κόσμος. ν δν πιθυμήσεις τν κόσμο, νικήθηκε. ν τν καταγελάσεις, νικήθηκε».

 

Ν λοιπν κι τρόπος νίκης το κόσμου κα τς νοοτροπίας του. Ν μ τν πιθυμομε, ν τν περιγελμε!

 

Ατ τν περιφρόνηση μς τν τονίζει κα μ λλο τρόπο . Χρυσόστομος λέγοντας: «Τίποτα πολύτως δν καθιστ τόσο παράνομους κι νόητους τούς νθρώπους, σο τό τι ξαρτνται π τ γνώμη το κόσμου. Κα τίποτα δν τος καθιστ πι νάρετους κα δαμάντινους, σο τό ν τν περιφρονον».

 

* * *

 

Στ’ λήθεια, καλοί μου φίλοι, τι μεγάλο κα νυπέρβλητο πράγμα εναι, τ ν μπορε ν πε κα γι μς Χριστς ατ πο λεγε γι τος μαθητς Του προσευχόμενος στν Πατέρα Του: «Δν χουν τ φρονήματα το κόσμου κα δν εναι π’ τν κόσμο, πως γ δν εμαι π’ τν κόσμο»! (ωαν. ιζ΄, 16).

(Πηγή: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ» 4/2/2011)

[Ψήφοι: 0 Βαθμολογία: 0]