Ποδοπατεί την αξιοπρέπεια, δημιουργεί λάθος πρότυπα
Η πορνογραφία αποτελεί κατάχρηση του θεμελιώδους δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης και η διακίνησή της προσβάλλει ή συντελεί στην προσβολή θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων άλλων ατόμων.
Πορνογραφία είναι η απεικόνιση και η περιγραφή -με οποιοδήποτε Μ.Μ.Ε.- σεξουαλικών σχέσεων κατά τις οποίες ο ένας ερωτικός σύντροφος (κατά κανόνα ο άνδρας) υποτάσσει, εξευτελίζει ή κακοποιεί τον άλλον (κατά κανόνα τη γυναίκα).
Η πορνογραφία, τις τελευταίες δεκαετίες, αναπτύσσεται σε ιδιαίτερα κερδοφόρα επιχείρηση. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ -μόνο το έτος 1986- τα κέρδη από την πορνογραφία ανήλθαν σε 8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Από τα αποτελέσματα ερευνών για την πορνογραφία στην Ελλάδα, συμπεραίνουμε ότι η έκταση της διακίνησης των περιοδικών πορνογραφικού περιεχομένου εξαρτάται:
1. Από το βαθμό στον οποίο μια κοινότητα υιοθετεί περισσότερο ή λιγότερο συντηρητική στάση απέναντι στη ζωή. Για παράδειγμα, στην περιοχή του Παπάγου -όπου κατοικούν πολλοί πρώην και νυν αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων- δε βρέθηκε να υπάρχουν αναρτημένα περιοδικά της τρίτης και της τέταρτης κατηγορίας.
2. Από το βαθμό της αστυνόμευσης μιας κοινότητας. Για παράδειγμα, στην περιοχή της πρώην Σχολής Ευελπίδων -απέναντι από το Πρωτοδικείο της Αθήνας- δε βρέθηκε να υπάρχει κανένα απολύτως περιοδικό πορνογραφικού περιεχομένου.
3. Από τον αριθμό των ατόμων που μετακινούνται καθημερινά σε μια περιοχή. Για παράδειγμα, σε όλες τις κεντρικές και πολυσύχναστες πλατείες του κέντρου της Αθήνας, υπάρχει πληθώρα περιοδικών πορνογραφικού περιεχομένου όλων των κατηγοριών, τα οποία είναι αναρτημένα σε εμφανή σημεία των περισσότερων περιπτέρων.
4. Τέλος, η έκταση της διακίνησης των πορνοπεριοδικών εξαρτάται από το βαθμό αποπροσωποποίησης των σχέσεων μεταξύ των μετακινούμενων ατόμων. Στις περιοχές με μεγάλο βαθμό συνεχούς εναλλαγής του πληθυσμού και αποπροσωποποίησης των σχέσεων των ατόμων που μετακινούνται (όπως η Πλατεία Ομονοίας) παρατηρείται μεγαλύτερη διακίνηση πορνοπεριοδικών, σε αντίθεση με τις συνοικιακές περιοχές που φέρουν περισσότερο έντονα τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής γειτονιάς.
Το φεμινιστικό κίνημα, μετά το 1980, χωρίστηκε σε δύο στρατόπεδα όσον αφορά στη λογοκρισία της πορνογραφίας. Η μια άποψη υποστηρίζει ότι η πορνογραφία έχει δυσμενή επίδραση βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη στον πολιτισμό και στον τρόπο ζωής μιας κοινωνίας και ότι οδηγεί στον υποβιβασμό της θέσης της γυναίκας και στην παγίδευσή της σε θέση υποτέλειας στην κοινωνία και συνεπώς θα πρέπει να απαγορεύεται.
Η άλλη άποψη υποστηρίζει ότι και άλλα πράγματα έχουν δυσμενή επίδραση στον πολιτισμό και την κοινωνία και όμως δεν απαγορεύονται. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, η πορνογραφία είναι το υποκατάστατο της σεξουαλικής απόκλισης και όχι η αιτία της και η λογοκρισία της μπορεί να οδηγήσει στην ίδια αύξηση βίας που οδήγησε και η ποτοαπαγόρευση στις ΗΠΑ.
Η πορνογραφία αποκτηνώνει και υποβαθμίζει τις γυναίκες, τυλίγει με αίγλη τη βία και νομιμοποιεί το σεξισμό. Μέσα από την παραπάνω διαδικασία σεξουαλικής αντικειμενοποίησης, η γυναίκα γίνεται κατάλληλο θύμα σεξουαλικής βίας. Τέλος, η πορνογραφία η οποία απεικονίζει επιθέσεις εναντίον γυναικών, παράγει πρότυπα και μοντέλα συμπεριφοράς. Η βίαιη πορνογραφία έχει γίνει κυρίαρχη στις μέρες μας. Η εικόνα της γυναίκας που ευχαριστιέται να κακοποιείται και να βιάζεται, είναι πλέον κοινοτυπία.
Τι οφείλει να κάνει η πολιτεία:
Συνοψίζοντας τα πορίσματα των κυριότερων ερευνών πάνω στο θέμα, διαπιστώνουμε ότι η πορνογραφία ενισχύει τον εθισμό του κοινού στα πορνογραφικά θεάματα και ακούσματα καθώς και τη χρήση βίαιης και εξευτελιστικής συμπεριφοράς εναντίον των ερωτικών συντρόφων, οι οποίες συνήθως είναι γυναίκες. Επίσης, τροφοδοτεί τη φαντασία των θεατών σχετικά με τους τρόπους της χρησιμοποίησης ανάλογων μεθόδων κακοποίησης και εξευτελισμού του ερωτικού συντρόφου. Πρέπει να αποκλειστεί η προληπτική λογοκρισία, αλλά όχι και η εκ των υστέρων κατάσχεση του πορνογραφικού υλικού, υπό δικαστική εγγύηση. Από την άλλη μεριά, θα ήταν χρήσιμη μια διεθνής σύμβαση που θα προωθούσε τη διεθνή συνεργασία, καθώς και η ίδρυση διεθνούς οργάνου για την εκδίκαση των σχετικών προσφυγών.
Τέλος, κρίνουμε απαραίτητη την πρόβλεψη ειδικών διατάξεων για την πορνογραφία και την τροποποίηση των αναχρονιστικών και αναποτελεσματικών διατάξεων του ειδικού ποινικού νόμου περί «ασέμνων» (Ν. 5060/1931) -ο οποίος δεν μπορεί πλέον να δώσει απαντήσεις στα σύγχρονα ζητήματα της διακίνησης πορνογραφικού υλικού- και πρόβλεψη αυστηρότατων ποινών για τους δράστες παραγωγής πορνογραφικού υλικού με τη συμμετοχή ανηλίκων και παιδιών.
Φρένο στην πορνογραφία (Άγγελος Α. Τσιγκρής, διδάκτωρ Εγκληματολογίας)
