Τεράστια είναι η διάδοση του τατουάζ, των μόνιμα χαραγμένων παραστάσεων στο δέρμα. Πραγματοποιείται με την εισαγωγή μελανιού, βαφών και/ή χρωστικών, ανεξίτηλων ή προσωρινών, σε μία στιβάδα του δέρματος ώστε να σχηματιστεί ένα σχέδιο. Οι καλλιτέχνες τατουάζ δημιουργούν τα σχέδια μέσα από διάφορες διαδικασίες και τεχνικές, παραδοσιακές όπου το τατουάζ γίνεται με το χέρι αλλά και σύγχρονες τεχνικές μηχανικών τατουάζ.(1)
Το τατουάζ αντικαθιστά το καθαρό δέρμα με ένα συμβολικό σχέδιο. Μέσα από δυσερμήνευτα συχνά καλλιτεχνήματα οι άνθρωποι εκφράζουν κάτι από τη προσωπικότητά τους. Οι υποστηρικτές του αναφέρουν πως οι συμβολισμοί των παραστάσεων λειτουργούν ευεργετικά για εκείνον που τα φέρει.
Ποια ανάγκη μπορεί να εκφράζει ενός τατουάζ; (2)
Δεν είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς εξαρχής το μήνυμα ενός τατουάζ, καθώς η ψυχολογία πίσω από τις επιλογές του είναι πολύπλοκη και προσωπική.
Τα τατουάζ αντιστοιχούν σε ποικίλες έννοιες και συμβολίζουν διαφορετικά πράγματα για τον καθένα. Θεωρούνται σημαντικά καθώς αποτελούν έκφραση της ταυτότητας ή των προσωπικών πεποιθήσεων. Μπορεί να εικονίζουν ένα μέλος της οικογένειας ή ένα φίλο, ένα γεγονός που άλλαξε τη ζωή, μια προσωπική άποψη ή φιλοσοφία, ένα σημαντικό ορόσημο όπως τα γενέθλια ή μία επιτυχία. Η ψυχολογία πίσω από την επιλογή τους είναι πολύπλοκη. Επηρεάζεται από σειρά παραγόντων, όπως οι προσωπικές εμπειρίες, το πολιτισμικό υπόβαθρο, οι ατομικές πεποιθήσεις και αξίες, ενώ άλλοτε δείχνουν προβληματισμό ή δημιουργούνται με την ελπίδα κάποιας προσωπικής ανάπτυξης και βελτίωσης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα τατουάζ χρησιμοποιούνται για να εκφράσουν εξέγερση ή μη συμμόρφωση απέναντι στα κοινωνικά πρότυπα, κανόνες και προσδοκίες. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα τατουάζ που θεωρούνται αντισυμβατικά ή αμφιλεγόμενα, όπως αυτά με πολιτικά ή κοινωνικά μηνύματα ή σε «μη παραδοσιακές» θέσεις χάραξης.
Σε άλλες περιπτώσεις, τα τατουάζ μπορούν να επιλεγούν προς τιμήν πολιτιστικών ή θρησκευτικών παραδόσεων ή ως μορφή «πνευματικής έκφρασης». Για κάποιους λειτουργούν ως μια μορφή «αυτοενδυνάμωσης», ως μια ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησής τους. Αποτελούν μια μορφή αυτοφροντίδας, προάγοντας την αγάπη για τον εαυτό και την αποδοχή του ως έχει, ενώ άλλοτε βοηθούν τα άτομα να επεξεργαστούν και να αντιμετωπίσουν δύσκολα συναισθήματα ή εμπειρίες.
Κάποια τατουάζ συμβολίζουν τη συμμετοχή σε μια συγκεκριμένη ομάδα ή κοινότητα, όπως μια συμμορία ή μια στρατιωτική ομάδα. Άλλοτε χρησιμοποιούνται απλά για να κρύψουν ουλές ή άλλα σημάδια.
Ωστόσο παρά τις αναφερόμενες «ευεργετικές» ιδιότητές του, το τατουάζ προβληματίζει με την επιθετικότητα των παραστάσεων, τις φανταστικές- υπερβολικές φιγούρες, την παραποίηση γνωστών συμβολισμών, τα σκοτεινά χρώματα, τα διπλά μηνύματα, τις «πνευματικές» του προεκτάσεις. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πώς σχετίζονται με αυτόν που τα φέρει; Μπορεί μια ζωγραφιά αληθινά να αποφέρει τόσες «ευεργεσίες» στον άνθρωπο;
Πώς καταφέρνει ένα άτομο να λαμβάνει δύναμη, εξουσία, επιτυχία, παρηγορία, να εντάσσεται σε μια ομάδα, να αποκτά χαρίσματα, ταυτότητα, αυτοπεποίθηση χωρίς προσωπικό αγώνα ή προσπάθεια; Πώς συνδέεται και «εξυπηρετεί» ένα τατουάζ εκείνον που το επέλεξε;