Η Εκκλησία μας καλεί σήμερα να προσέξουμε τη μορφή του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, επειδή ο πατήρ αυτός, ο οποίος έζησε κατά τον 7ο αιώνα, υλοποίησε στη ζωή του το ιδεώδες της μετανοίας, κάτι το οποίο δεν πρέπει να φεύγει από τα μάτια μας κατά τη Μεγάλη Σαρακοστή. «Ἰωάννην τιμήσωμεν, τῶν ἀσκητῶν τὸ καύχημα…» ψάλλουμε στον Εσπερινό, ενώ στον Όρθρο αναφωνούμε προς τον άγιο: «Ἀτροφία τὴν σάρκα μαράνας ἀνεκαίνισας ψυχῆς τὸν τόνον, Ὅσιε, καὶ δόξαν κατεπλούτισας οὐράνιον…». Ωστόσο, η Εκκλησία, ερμηνεύοντας σωστά τη διδασκαλία του αγίου, θεωρεί ότι η άσκηση δεν έχει καμία έννοια και καμία αξία αν δεν είναι έκφραση αγάπης, γι’ αυτό και στον Εσπερινό βάζει τον Όσιο να μας απευθύνει αυτά τα λόγια: «Ἀγαπήσατε τὸν Θεὸν καὶ εὑρήσετε χάριν αἰώνιον, μηδέν προτιμήσητε τῆς ἀγάπης Αὐτοῦ…».
Κυριακή Δ’ Νηστειών: Η Κυριακή του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος (Lev Gillet, μοναχός της Ανατολικής Εκκλησίας)
Υποσχέσεις αθανασίας: Μία συγκριτική προσέγγιση ορισμένων όψεων του υπερανθρωπισμού και του τεχνικού μετανθρωπισμού (Θεοφάνης Τάσης)
Στην ταινία Stalker (1979) ένας ιχνηλάτης οδηγεί έναν συγγραφέα και έναν επιστήμονα στη Ζώνη, ένα απαγορευμένο μέρος γεμάτο κινδύνους, με προορισμό ένα δωμάτιο όπου εκπληρώνονται οι μύχιες επιθυμίες τού ανθρώπου. Ο συγγραφέας λαχταρά την έμπνευση, ο επιστήμονας την αλήθεια. Ο ιχνηλάτης απαγορεύεται να εισέλθει στο δωμάτιο – μπορεί μόνο να οδηγήσει άλλους σε αυτό, αρκούμενος στο ότι έτσι συνδράμει στην εκπλήρωση των επιθυμιών τους. Με τη βοήθειά του και παρά τις διαφωνίες τους μαζί του, όπως επίσης μεταξύ τους, ο συγγραφέας και ο επιστήμονας θα ξεπεράσουν τις δοκιμασίες τής Ζώνης. Όταν φθάσουν στην είσοδο του δωματίου, ο ιχνηλάτης τούς προειδοποιεί πως αν εισέλθουν θα εκπληρωθεί η αληθινή επιθυμία τους και όχι αυτή που εκείνοι θεωρούν ως τέτοια. Αν η βαθύτερη επιθυμία τού ανθρώπου είναι η αθανασία, τότε πρέπει να προσπαθεί να την πραγματώσει; Μήπως αν δεν την πετύχει, θα χάσει την περίοπτη θέση του κατά την επιταχυνόμενη ανάπτυξη της τεχνοεπιστήμης, η οποία μοιάζει να έχει αυτονομηθεί; Άραγε, προκειμένου να υπερασπισθεί την πρωτοκαθεδρία του έναντι της τεχνητής νοημοσύνης, θα πρέπει να αναβαθμισθεί σε κυβερνοοργανισμό; Αν ο άνθρωπος γίνει αθάνατος, τότε θα επιλύσει τα πλανητικά προβλήματα και ακολούθως θα εκπληρώσει το πεπρωμένο του αξιοποιώντας στο έπακρο τις δυνατότητές του; Τι θα σημαίνει αυτό για την ανθρώπινη φύση και πώς θα εξελιχθεί η ανθρωπότητα; Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα επιχειρεί να προσφέρει ο υπερανθρωπισμός, ένα σύνθετο μη ομοιογενές ρεύμα μεταξύ φιλοσοφικής ανθρωπολογίας και φιλοσοφίας τής τεχνικής, που συνενώνει ποικίλες προβληματικές από ετερόκλητα πεδία όπως τη φυσική, τις κοινωνικές επιστήμες, τις πολιτισμικές σπουδές, τη νευροεπιστήμη, την πληροφορική, τη μοριακή βιολογία, τη ρομποτική και την έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη. Ο υπερανθρωπισμός στοχεύει στην τροποποίηση και αναβάθμιση του ανθρώπου μέσω της τεχνικής, πρεσβεύοντας ότι η βιολογική εξέλιξη είναι ατελής και δίχως κατεύθυνση· ως εκ τούτου θα πρέπει να την αναλάβουμε οι ίδιοι. Υιοθετώντας στοιχεία τού ανθρωπισμού όπως τον ορθό λόγο, την αυτογνωσία, την επιμέλεια εαυτού, την αυτονομία και την αυτοδημιουργία, ο υπερανθρωπισμός τα μεθερμηνεύει με αναφορά στο ιδεώδες τής δημιουργίας ενός νέου ανθρωπίνου είδους. Εν ολίγοις, όπως ο άνθρωπος ξεπέρασε τη ζωώδη φύση του, έτσι οφείλει να υπερβεί πλέον την ανθρώπινη στην παρούσα βιολογική μορφή της.
Σε μία ακραία εκδοχή τού υπερανθρωπισμού, τον τεχνικό μετανθρωπισμό, ο στόχος δεν είναι ο ριζικός μετασχηματισμός τού ανθρώπου μέσω της τεχνικής στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός αναβαθμισμένου ανθρώπινου είδους, αλλά η υπέρβαση του ανθρώπου καθ’ αυτόν ακόμη και σε μεταβιολογική μορφή. Ο τεχνικός μετανθρωπισμός αντιλαμβάνεται την τεχνική όχι ως μέσο αλλά ως αυτοσκοπό, αποβλέποντας στη δημιουργία μιας τεχνικής ετερότητας που θα διαδεχθεί το ανθρώπινο είδος. Ως εκ τούτου τον άνθρωπο δεν τον ενδιαφέρει και η αναβάθμισή του, ιδίως με την εισαγωγή σε αυτόν νανορομπότ (nanobots), την οποία διαδέχεται η μεταφόρτωση του νου. Αυτό αποτελεί απλώς μία παράπλευρη συνέπεια καθ’ οδόν προς τη δημιουργία τής τεχνικής ετερότητας. Στο παρόν κείμενο θα εξετάσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά και θέματα του υπερανθρωπισμού και του τεχνικού μετανθρωπισμού, καθώς επίσης και τις μεταξύ τους ομοιότητες και διαφορές, εστιάζοντας στη σημασία τής αθανασίας για να διατυπώσουμε μία κριτική σε αμφοτέρους στο πλαίσιο ενός ψηφιακού ανθρωπισμού. Στόχος αυτής δεν είναι η πλήρης απόρριψη κάθε ανθρώπινης αναβάθμισης υπό τη σκιά μιας τεχνοδυστοπίας, αλλά μία πρώτη διερεύνηση των προϋποθέσεων μιας φρόνιμης στάσεως προς τις νέες τεχνικές δυνατότητες έναντι μιας ενθουσιώδους άκριτης υιοθέτησης των υποσχέσεων τόσο του υπερανθρωπισμού όσο και του τεχνικού υπερανθρωπισμού. Μεθοδολογικά επιλέξαμε να μην συζητήσουμε τις καλλιτεχνικές και αισθητικές θέσεις τού υπερανθρωπισμού, όπως επίσης και τις θρησκευτικές και πνευματικές θεματικές τους. Οι λόγοι γι’ αυτήν την επιλογή είναι ότι αυτές δεν απασχολούν ούτε χαρακτηρίζουν το μεγαλύτερο μέρος των υπερανθρωπιστικών ρευμάτων και επιπλέον η συζήτησή τους θα υπονόμευε την οικονομία τού κειμένου.
Ομιλία για την μετάνοια († Αρχιμ. Φιλόθεος Ζερβάκος)
- Τι είναι μετάνοια;
- Ψευδής και αληθής μετάνοια
- Πώς πρέπει να μετανοούμε;
- Πώς θα απαλλαγούμε από την αμαρτία;
Μετάνοια… Ο ρόλος του πατέρα όταν η μητέρα καταφεύγει σε έκτρωση
Τί έπραξαν οι σύντροφοι των γυναικών που τελικά αποφάσισαν να προχωρήσουν σε έκτρωση;
Όταν η πίστη φύγει από την πόρτα, θα μπει η δεισιδαιμονία από το παράθυρο (Σεβ. Μητροπολίτης Αργολίδος Νεκτάριος)
Πριν από λίγες μέρες σε πρωινή ενημερωτική εκπομπή είχε κληθεί γνωστή επιστήμων με πλούσιο βιογραφικό. Η δημοσιογράφος έφερε για κέρασμα… κόλλυβα.
Η επιστήμων εξανέστη, απείλησε ότι θα φύγει, και πέταξε μακριά το φακελάκι με τα κόλλυβα, επαναλαμβάνοντας συνέχεια ότι είναι προληπτική!
Δυστυχώς δεν είναι η μόνη, ούτε αποτελεί εξαίρεση. Διάβαζα ότι σύμφωνα με μία έρευνα στην Ελλάδα το ποσοστό που πιστεύουν στις προλήψεις και δεισιδαιμονίες ξεπερνάει το 50%! Αν προσθέσουμε δε και αυτούς που πιστεύουν στους μάγους, αστρολόγους, καφετζούδες και κάθε είδους τσαρλατάνους, τότε θα εκπλαγούμε. Γιατί συμβαίνουν όλ’ αυτά; Διαβάστε περισσότερα »
