- Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ - https://alopsis.gr -

Θέσεις τής Ρωσσικής Ορθοδόξου Εκκκλησίας σχετικά με την ανάπτυξη των τεχνολογιών καταγραφής και επεξεργασίας τών προσωπικών δεδομένων

Μιά  πυξίδα γιά τήν ἀντιμετώπιση ἐκ μέρους τῆς Ἓλλαδικῆς Ἐκκλησίας τῆς ἐπερχομένης ἠλεκτρονικῆς τυρρανίας!

Κείμενο πού ἔγινε δεκτό ἀπό τή Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ρωσσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στίς 4 Φεβρουαρίου 2013.

  1. Κατά τή διάρκεια τν τελευταίων χρόνων πολλοί νθρωποι, μεταξύ τν ποίων καί τέκνα τς Ρωσσικς ρθοδόξου κκλησίας φανερώνουν μιά σοβαρή νησυχία λόγ τς εσαγωγς τν νέων λεκτρονικν τεχνολογιν πού χρησιμοποιονται κατά τήν συνεργασία τν πολιτν μέ τά κρατικά δρύματα καί τούς μπορικούς ργανισμούς.  νησυχία ατή … κφράζεται μέ ποικίλες μορφές διαφωνίας.

Παρόμοια ἀνησυχία γιά πρώτη φορά ἐμφανίστηκε μέ συχνά ἐρωτήματα γιά τήν ἐπιβολή τοῦ προσωπικοῦ φορολογικοῦ ἀριθμοῦ καί γι΄αὐτό στίς 19-20 Φεβρουαρίου 2001 ἐξετάστηκε τό θέμα αὐτό ἀπό τήν 7η Ὁλομέλεια τῆς Συνοδικῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς  τῆς Ρωσσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Νωρίτερα ἡ ἁγία Σύνοδος τῆς Ρωσσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας σέ Ἀνακοίνωσή της στίς 7 Μαρτίου 2000 ὑπογράμμιζε: «Κανένα ἐξωτερικό σημεῖο δέν βλάπτει τήν πνευματική ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου ἄν δέν εἶναι συνέπεια συνειδητῆς προδοσίας τοῦ Χριστοῦ καί προσβολῆς τῆς πίστεως».

νάλογα μέ τήν μφάνιση τν νέων τεχνολογιν καί τήν νσωμάτωσή τους σέ διάφορες σφαρες τς ζως παρουσιάστηκε καί παίτηση γιά  νάπτυξη κκλησιαστικς τοποθετήσεως πού βρκε τήνκφρασή της  διαίτερα :

Ἡ δραστηριότητα ὁποιουδήποτε κληρικοῦ ἤ λαϊκοῦ πρέπει νά λαμβάνει ὑπ΄ὄψιν της τή θέση πού ἐκφράζεται σ΄αὐτά τά κείμενα.

  1. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν ἀρνεῖται τήν ἀνάγκη καταγραφῆς τῶν πολιτῶν ἀπό τό κράτος.  Ἡ Πανάχραντος Παρθένος Μαρία καί ὁ ἅγιος Ἰωσήφ ὁ Μνήστωρ, ὑπακούοντας στήν προσταγή τοῦ Καίσαρος πού ἀπαιτοῦσε «ἀπογράφεσθαι πάντες, ἕκαστος εἰς τήν ἰδίαν πόλιν»(Λουκ. 2,3). κατευθύνθηκαν στή Βηθλεέμ, ὅπου καί ἐγεννήθη ὁ Σωτήρ τοῦ κόσμου.  Ἀπό τά ἀρχαῖα χρόνια ἡ ἐξουσία διενεργοῦσε καταγραφές τοῦ πληθυσμοῦ, ἐξέδιδε ἔγγραφα πού πιστοποιοῦσαν τήν ταυτότητα τοῦ προσώπου.  Αὐτά τά μέτρα  ἀπαιτοῦνταν γία τή διασφάλιση τοῦ νόμου καί τῆς τάξεως, τήν κοινωνική ἀσφάλεια καί τήν ἐκπλήρωση τῶν οἰκονομικῶν καί κοινωνικῶν ὑποχρεώσεων.

Ἡ Ἐκκλησία συμμετέχοντας στή συζήτηση περί τῶν μεθόδων καταγραφῆς δέν δικαιολογεῖ κανέναν ἀπό ὅσους ἀποφεύγουν τίς πολιτικές ὑποχρεώσεις του ἤ ἔχουν ἐγκληματικούς σκοπούς, ἀλλά ὑπερασπίζεται τό δικαίωμα τῶν πολιτῶν νά ζοῦν στήν κοινωνία σέ συμφωνία μέ τίς πεποιθήσεις τους καί τίς ἀρχές τους.

Τά προβλήματα πού συνδέονται μέ τήν ἠλεκτρονική ταυτοποίηση τοῦ προσώπου, τήν καταγραφή καί ἐπεξεργασία προσωπικῶν δεδομένων συνεχίζουν νά συσσωρεύονται καί νά περιπλέκοται. Σήμερα εἶναι ἀπαραίτητο νά ἐξακολουθήσει μιά προσπάθεια γιά θεολογική, ἠθική καί πολιτική ἑρμηνεία αὐτῶν τῶν προβλημάτων.

  1. Στήν κοινωνία ἁπλώνεται μιά βάσιμη ἀνησυχία μέ ἀφορμή τή σκέψη ὅτι ἡ χρήση ἑνός ἰσοβίου προσωπικοῦ ἀριθμοῦ ταυτοποιήσεως ὑπό  μορφή κώδικα, κάρτας, chip ἤ κάτι παρόμοιου, μπορεῖ νά γίνει ὑποχρεωτικός ὅρος γιά τήν πρόσβαση τοῦ καθενός σέ ὅλα τά σπουδαῖα γιά τή ζωή ὑλικά καί κοινωνικά ἀγαθά.  χρήση ταυτότητας  μέ τή βοήθεια τν συγχρόνων τεχνολογικν μέσω πιτρέπει σ΄ατήν νά πραγματοποιε λοκληρωτικό λεγχο το νθρώπου χωρίς τή συγκατάθεσή του, νά παρακολουθε τίς μετακινήσεις του, τίς γορές του τίς πληρωμές του, τό πέρασμά του πό ατρικές θεραπεες, τή λήψη κοινωνικς βοήθειας, διάφορες νομικές καί κοινωνικά σημαντικές νέργειες, καθώς πίσης καί τήν προσωπική του ζωή.

Ἤδη τώρα προκαλοῦν ἀνησυχία οἱ ἐνέργειες γιά συλλογή καί ἐπεξεργασία τῶν προσωπικῶν δεδομένων τῶν παιδιῶν πού σπουδάζουν σέ ἱδρύματα γενικῆς μορφώσεως, δεδομένου ὅτι ὄχι σπάνια συνηθίζεται ἡ ἀνεξέλεγκτη συλλογή περιττῶν δεδομένων γιά τήν ἐξασφάλιση τῆς ἐκπαιδευτικῆς διαδικασίας.  Πολλοί πιστοί ἐκφράζουν  γιά λόγους ἀρχῶν τή διαφωνία τους στήν ὑποχρεωτική ἀπόδοση κωδικοῦ ταυτοποιήσεως καί τή μετατροπή του  σέ ἀμετακίνητη, ἰσόβια καί μεταθανάτια ἰδιότητα τοῦ ἀνθρώπου.  Μαζί μ΄αὐτό ἀνησυχία προκαλεῖ ἡ ἐνισχυόμενη διαρκῶς τάση γιά αὔξηση τῆς συλλογῆς βιομετρικῶν δεδομένων τοῦ ἀνθρώπου καί ἐπίσης τό φαινόμενο ἐμφυτευομένων ἠλεκτρονικῶν συσκευῶν ταυτοποιήσεως.

Ὅλες οἱ συλλεγόμενες πληροφορίες μποροῦν ὄχι μόνο νά χρησιμοποιηθοῦν, ἀλλά αὐτομάτως νά ἀναλυθοῦν μέ σκοπό  τή λήψη ἀποφάσεων πού κατευθύνουν τό συγκεκριμένο ἄνθρωπο.  Ἡ ἐπιβολή μιᾶς διάφανης-διαδραστικῆς ταυτότητος ἐπιτρέπει νά δημιουργηθεῖ ἑνιαῖα βάση δεδομένων, ὅπου σέ συνθῆκες πραγματικοῦ χρόνου μποροῦν νά συλλεγοῦν, νά φυλαχθοῦν καί νά ἀναλυθοῦν αὐτομάτως δεδομένα ἀπό διάφορες σφαῖρες τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου.

 

  1. Βασιζόμενοι στά συνταγματικά τους δικαιώματα χιλιάδες ἄνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων καί ὀρθοδόξων πιστῶν δέν ἐπιθυμοῦν γιά τούτη ἤ τήν ἄλλη αἰτία-σ’αὐτές περιλαμβάνεται καί ἡ θρησκευτικά αἰτιολογημένη – νά δεχθοῦν τό νέο σύστημα ταυτοποιήσεως, νά χρησιμοποιοῦν ἔγγραφα  μέ ἠλεκτρονική ταυτοποίηση (προσωπικό κωδικό, γραμμωτή  κωδικοποίηση, ταυτοποιητικούς ἀριθμούς). Πολλοί πό τούς νθρώπους ατούς μιλον νοιχτά γιά παραβίαση τν συνταγματικν τους δικαιωμάτων.  χι σπάνια σ΄ατούς τούς νθρώπους στερον τήν ατρική βοήθεια, τή σύνταξη λόγ λικίας καί λλες παροχές, τίς παραίτητες διατυπώσεις γιά ναγνώριση ναπηρίας καί διάφορα λλα προνόμια.  Κάποιες φορές δέν μπορον νά διενεργήσουν γοραπωλησίες γιά τήν περιουσία τους, νά κάνουν τίς νέργειες που παιτονται γιά σπουδές γιά ργασία, νά σκήσουν πιχειρηματική δραστηριότητα νά πληρώσουν τίς φειλές τους στίς πιχειρήσεις κοινωνικς φελείας, νά ποκτήσουν ταξιδιωτικά γγραφα. Σάν ποτέλεσμα σχηματίζονται λόκληρα στρώματα νθρώπων πού χουν πορριφθε πό λες τίς σφαρες τς κοινωνικς καί πολιτειακς ζως.
  2. Στούς σκοπούς τῆς Ἐκκλησίας δέν ἐμπίπτει ἡ ἀνάλυση τῶν αἰτιῶν ἀρνήσεως ἐκ μέρους κάθε συγκεκριμένης ὁμάδος ἀνθρώπων τῆς κάθε συγκεκριμένης τεχνολογικῆς καινοτομίας ἤ τῆς ἀποδοχῆς παρομοίων καινοτομιῶν. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία εἶναι πεπεισμένη ὅτι οἱ μνημονευθεῖσες τεχνολογίες δέν πρέπει νά εἶναι μή ἐναλλακτικές καί ἀναγκαστικές.  Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἀρνεῖται νά δεχθεῖ αὐτές τίς τεχνολογίες πρέπει νά ἔχει ὡς ἐναλλακτική ἐπιλογή, τήν χρησιμοποίηση τῶν παραδοσιακῶν μεθόδων ταυτοποιήσεως τοῦ προσώπου, οἱ ὁποῖες εἶναι σήμερα ἀποδεκτές  στήν πλειονότητα τῶν χωρῶν πού βρίσκονται κάτω ἀπό τήν κανονική εὐθύνη τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας.

κκλησία θεωρε παράδεκτες ποιεσδήποτε μορφές ξαναγκασμο τν πολιτν στή χρήση λεκτρονικν ταυτοτήτων, αὐτοματοποιημένων μέσων συλλογῆς, ἐπεξεργασίας καί καταγραφῆς προσωπικῶν δεδομένων καί προσωπικῶν ἐμπιστευτικῶν πληροφοριῶν. Ἡ ἄσκηση τοῦ δικαιώματος προσβάσεως στά κοινωνικά ἀγαθά χωρίς ἠλεκτρονικά ἔγγραφα εἶναι ἀπαραίτητο νά ἐξασφαλισθεῖ μέ οἰκονομικές, τεχνικές, ὀργανωτικές καί ἄν χρειάζεται μέ νομικές ἐγγυήσεις.

κκλησία θεωρε παράδεκτο τό ναγκαστικό μαρκάρισμα στό σμα το νθρώπου μέ ποιαδήποτε ρατά όρατα σημάδια γιά ταυτοποίηση καί τήν μφύτευση μικρό- νανο-ηλεκτρονικν συσκευν.

Σέ σχέση μέ τό γεγονός ὅτι ἡ κατοχή τῆς προσωπικῆς πληροφορίας δημιουργεῖ τή δυνατότητα ἐλέγχου καί καθοδηγήσεως τοῦ ἀνθρώπου στίς διάφορες σφαῖρες τῆς ζωῆς (οἰκονομικά, ἰατρική βοήθεια, οἰκογένεια, κοινωνική ἀσφάλιση, ἰδιοκτησία κ. ἄ.) ἀναφύεται πραγματικός κίνδυνος ὄχι μόνο ἀναμίξεως στήν καθημερινή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί εἰσβολῆς πειρασμοῦ στήν ψυχή του.  Ἡ Ἐκκλησία συμμερίζεται τό φόβο τῶν πολιτῶν καί θεωρεῖ ἀπαράδεκτο τόν περιορισμό τῶν δικαιωμάτων τους στήν περίπτωση ἀρνήσεως τοῦ ἀνθρώπου νά δώσει τή συγκατάθεσή του στήν ἐπεξεργασία τῶν προσωπικῶν του δεδομένων.

Ἡ συγκατάθεση τῶν πολιτῶν στή χρησιμοποίηση τῶν μέσων ἠλεκτρονικῆς καταγραφῆς πρέπει νά συνοδεύεται ἀπό ὑποχρεωτική διασάφηση ὅλων τῶν συνεπειῶν τῆς ἀποφάσεως συγκαταθέσεώς τους.  Στούς πολίτες πού ἐπιθυμοῦν νά χρησιμοποιήσουν αὐτά τά μέσα εἶναι ἀπαραίτητο νά τούς ἐγγυηθοῦν τήν πρόσβαση στήν πληροφορία πού σχετίζεται μέ τό περιεχόμενο τῶν ἠλεκτρονικῶν ἐγγραφῶν, καθώς ἐπίσης καί τήν δυνατότητα νά ἀλλάζουν τό περιεχόμενο τῶν δεδομένων ἐγγραφῶν ἤ νά τίς ἐξαλείψουν στίς περιπτώσεις πού τό περιεχόμενο εἶναι ἄλλο, μή προβλεπόμενο ἀπό τίς  νομοθετημένες ἀπαιτήσεις κοινωνικῆς ἀσφάλειας. Πρέπει νά ὑπάρξει ἐγγύηση καί ἄν χρειάζεται νά αὐξηθεῖ ἡ εὐθύνη γιά διαρροή ἤ μή κατάλληλη χρήση τῶν προσωπικῶν δεδομένων.   Ἔγγραφα πού ἐκδίδονται ἀπό τό κράτος δέν πρέπει νά περιέχουν οὔτε πληροφορία, ἡ οὐσία καί ὁ σκοπός τῆς ὁποίας  εἶναι ἀκατάληπτα ἤ  κρυφά ἀπό τόν κάτοχο τοῦ ἐγγράφου, οὔτε καί σύμβολα πού φέρουν βλάσφημο ἤ ἠθικά ἀμφίβολο χαρακτήρα ἤ προσβλητικό γιά τά αἰσθήματα τῶν πιστῶν.

Ἡ Ἐκκλησία διεξάγει διάλογο γιά τά ζητήματα αὐτά μέ ὄργανα τῆς ἐξουσίας τῆς Ρωσσίας, τῆς Οὐκρανίας , τῆς Λευκορωσίας, τῆς Μολδαβίας τοῦ Καζακστάν, τῶν κρατῶν τῆς Κεντρικῆς Ἀσίας καί ἄλλων χωρῶν, προσπαθώντας νά ἐπιτύχει  τήν καταγραφή καί τήν κατανόηση τῆς θέσεως τῶν πιστῶν.  Ἰδιαιτέρως σπουδαία θεωρεῖ ἡ Σύνοδος τήν τήρηση τῆς ἀρχῆς τῆς ἐθελοντικότητος γιά τήν ἀποδοχή ὁποιωνδήποτε ταυτοτήτων, πρᾶγμα πού προϋποθέτει τή δυνατότητα ἐπιλογῆς τῶν παραδοσιακῶν μεθόδων ταυτοποιήσεως τοῦ προσώπου.  Ἡ Σύνοδος καλεῖ τἰς ἐξουσίες τῶν κρατῶν πού βρίσκονται ὑπό τόν κανονική δικαιδοσία τῆς Ἐκκλησίας μας νά διαφυλάξουν τή δεδομένη ἀρχή.  Μαζί μ’ατό εναι παραίτητο νά δείξουν σεβασμό στά συνταγματικά δικαιώματα τν πολιτν καί νά μήν κάνουν διακρίσεις ες βάρος κείνων πού ρνονται νά δεχθον τά λεκτρονικά μέσα ταυτοποιήσεως.

Σέ περίπτωση ξαναγκασμο τν πολιτν στήν ποδοχή παρόμοιων μέσων καί διακρίσεως πού συνδέεται μέ τήν μή ποδοχή τους Σύνοδος προτείνει στούς νθρώπους ατούς νά πευθυνθον στά δικαστήρια καί ἐπίσης νά πληροφορήσουν σχετικῶς  τήν ἐκκλησιαστική ἀρχή τῆς ἐπαρχίας τους καί ἐν ἀνάγκῃ τό Συνοδικό τμῆμα τῶν σχέσεων Ἐκκλησίας καί κοινωνίας.

  1. Ἐξ ἄλλου αὐτά ἀποτελοῦν μεγάλη προειδοποίηση γιά μᾶς ὅτι μπορεῖ νά βρεθοῦμε πρόσωπο πρός πρόσωπο ἐνώπιον νέων προκλήσεων. άν τό στένεμα τν ρίων τς λευθερίας πού πραγματοποιεται μεταξύ λλων μέ τά μέσα λεκτρονικο λέγχου δηγε στήν δυναμία λευθέρας μολογίας τς πίστεως το Χριστο καί ο νομοθετικές, πολιτικές δεολογικές νέργειες, ποχρεωτικές στήν κτέλεσή τους γίνουν σύμβατες μέ τόν χριστιανικό τρόπο ζως, τότε ρχίζει καιρός τς μολογίας περί τς ποίας μιλε τό Βιβλίο τς ποκαλύψεως( Κεφ. 13-14).

Μαζί μ’αὐτά ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας ὑπενθυμίζει ὅτι δέν ἀποδέχεται  τήν κατάσταση κατά τήν ὁποία μεμονωμένοι λαϊκοί, κάποτε καί κληρικοί, ἁρπάζουν τό δικαίωμα ἀπό τήν Ἐκκλησία νά ἐκφέρει ἀποφάσεις περί τοῦ συμβατοῦ ἤ ἀσυμβάτου  αὐτοῦ ἤ τοῦ ἄλλου συμβάντος μέ τήν χριστιανική πίστη καί τό χριστιανικό τρόπο ζωῆς.  Τέτοιο δικαίωμα ἀνήκει στή Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας ἤ στήν Ἱερά Σύνοδο  πού στηρίζεται στήν Ἁγία Γραφή καί τήν Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καί πού ἐνεργεῖ σέ συμφωνία μέ ὅλον τόν κλῆρο καί τό ποίμνιο.

Ὁ κλῆρος, οἱ μονάζοντες καί ὅλα τά πιστά τέκνα τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας καλοῦνται νά δέιξουν στά δεδομένα σύνθετα ζητήματα πνευματική ἐπαγρύπνηση καί χριστιανική νηφαλιότητα, νά φροντίσουν γιά τήν ἐλευθερία τῆς ὁμολογίας τῆς πίστεως καί τή διαφύλαξη τοῦ χριστιανικοῦ τρόπου ζωῆς, ἐνθυμούμενοι ὅτι καλούς πνευματικούς καρπούς στό Θεό μπορεῖ νά προσφέρει ὅποιος παραμένει ἐν τῷ Χριστῷ καί διαφυλάσει τήν πιστότητα στήν ἐκκλησιαστική ἑνότητα.

Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ρωσσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (2-5 Φεβρουαρίου 2013)

(ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ Π. ΙΩΑΝΝΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟ)

 

[1] Πρόκειται γιά ρισμένο πό τήν κρατική Δούμα ξιωματοχο πού λέγχει τή τήρηση το νόμου σχετικά μέ τά νθρώπινα δικαιώματα κατά τήν σκηση τς διοικήσεως πό τά ρμόδια ργανα.

[ΠΗΓΕΣ: 1) πηρεσία πληροφοριν τς Συνόδου τς εραρχίας τς Ρωσικς κκλησίας, 2) «ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ» 3) orthros.eu]