- Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ - https://alopsis.gr -

Έχεις… ταμπού; (Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος)

Ἡ λέξη προέρχεται ἀπὸ τὴν Ἀγγλικὴ «taboo» καὶ εἶναι ἐξευρωπαϊσμὸς ἀντίστοιχου Πολυνησιακοῦ ὅρου. Πρόκειται γιὰ κάθε πρόσωπο ἢ ἀντικείμενο ποὺ θεωρεῖται φορέας κάποιας ὑπερφυσικῆς δύναμης, λατρεύεται, ἀντικρίζεται μὲ δέος καὶ ἀπαγορεύεται νὰ τὸ πλησιάσουμε! Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ἔννοια «ταμποὺ» ἦταν συνηθισμένη στοὺς πρωτογόνους.

Μάλιστα στὶς κοινωνίες τῶν πρωτογόνων ὡς «ταμποὺ» χαρακτήριζαν πράξεις ποὺ ἔπρεπε ν’ ἀποφεύγονται, ἀντικείμενα ποὺ δὲν ἔπρεπε ν’ ἀγγίζονται ὡς ἱερὰ κλπ.

Ἔφθασαν ἔτσι στὸ σημεῖο τὰ «ταμποὺ» νὰ ρυθμίζουν τὴ ζωὴ καὶ τὴ δράση τῶν ἀνθρώπων τῶν κοινωνιῶν αὐτῶν!

Γενικὰ ἡ λέξη δήλωνε τὶς ἀπαγορεύσεις, ποὺ ἐπέβαλλε ἡ θρησκεία ἢ ἡ μαγεία. Τὰ «ταμποὺ» συνετέλεσαν στὴ δημιουργία ἀκόμη καὶ νομοθεσίας καὶ τὴν ἐπιβολὴ τῆς δημόσιας τάξης. Σήμερα θὰ λέγαμε ἁπλὰ πὼς «ταμποὺ» σημαίνει ἠθικοκοινωνικὸς φραγμός. Χρησιμοποιεῖται μὲ τὴν ἔννοια ὁρισμένων ἠθικῶν ἀπαγορεύσεων.

Σύμφωνα μὲ τὸν Βούντ, «ταμπού», πλέον, εἶναι «κάθε παγόρευση πιβαλλόμενη π τ χρήση κα τ θιμο διατυπωμένη μέσα σ νόμους, ν γγίζουμε να πρόσωπο, να ντικείμενο, ν τ κυριεύσουμε ν χρησιμοποιήσουμε κάποιες παγορευμένες λέξεις τρόπους συμπεριφορς».

* * *

Σήμερα ὅσοι λένε «δὲν ἔχω ταμποὺ» ἐννοοῦν πὼς δὲν ὑπάρχει γι’ αὐτοὺς τίποτα τὸ ἀπαγορευμένο, δὲν ἔχουν κανένα φραγμό, τίποτα δὲν τοὺς προκαλεῖ δέος. Οὔτε πρόσωπα, οὔτε ἰδέες, οὔτε ἀρχές!

 

Κάνουν ραγε σωστά; Αὐτὸ εἶναι τὸ καίριο ρώτημα. Κι πάντηση δὲν εἶναι λλη π τούτη:

 

ξαρτται πς τ βλέπουν. ν κυριολεκτον στν ρο χι. ν προχωρον κα πέραν ατο, πότε τ πορρίπτουν συλλήβδην λα.

Γιατί ἀφοῦ τὸ λεγόμενο «ταμποὺ» προέρχεται ἀπ’ τοὺς πρωτογόνους, δέσποζε στὶς κοινωνίες τους, κατεύθυνε τὴ συμπεριφορά τους καὶ πήγαζε ἀπ’ τὶς πρωτόγονες εἰδωλολατρικὲς θρησκεῖες τους ἢ τὶς παγανιστικὲς συνήθειές τους καὶ τὴ μαγεία, ὁπωσδήποτε εἶναι ἀπορριπτέο. Δὲν τὸ συζητᾶμε!

Γιατί περιέβαλλαν κάτι μὲ ἱερότητα, νόμιζαν πὼς ἦταν ἱερό, ὁπότε καὶ τοὺς προκαλοῦσε δέος, χωρὶς νὰ ξέρουν τὸ λόγο. Τὰ «ταμπού», ὅπως καὶ τὰ «τοτὲμ» (οἱ ἄγριες ἐκεῖνες φιγοῦρες, ποὺ ἔφτιαχναν, γιὰ νὰ ἐμποδίζουν τὰ κακὰ πνεύματα, γιὰ νὰ τοὺς βλάψουν!), ἦταν ἀποτέλεσμα τῆς ἄγνοιάς τους!

Γιὰ παράδειγμα, τέτοιες εἶναι σήμερα οἱ προλήψεις καὶ οἱ δεισιδαιμονίες. Ἔχουμε περιβάλλει τὸν ἀριθμὸ 13, τὴν ἡμέρα Τρίτη ἢ τὴν Παρασκευή, τὴν μαύρη γάτα κλπ., μ’ ἕνα μυστήριο ἀνεξήγητο. Τὸ γιατί αὐτοὶ καθ’ ἑαυτοὶ οἱ ἀριθμοί, οἱ ἡμέρες, τὰ ζῶα ἢ καὶ τὰ ἀντικείμενα εἶναι δυνατὸν νά προκαλέσουν κακό, μὲ ποιὲς δυνάμεις εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπενεργοῦν βλαπτικὰ στὸν ἄνθρωπο, ἀσφαλῶς εἶναι ἀνεξήγητο. Γι’ αὐτὸ καὶ χρησιμοποιοῦν ἀπὸ κοντὰ καὶ τὰ τοτέμ, ὅπως πέταλα, σκόρδα, κομμάτια ἀπὸ δέρματα ἢ τρίχες ζώων γιὰ νά… ἐξορκίσουν τὸ κακὸ καὶ νὰ τό… κρατήσουν μακριά μας!

Πόσα ἀστεῖα πράγματα τῶν πρωτογόνων, παρὰ τὴ συντριβὴ ποὺ τοὺς ἔκανε ἄνευ προηγουμένου ὁ Χριστός, γίνεται ἀγώνας, γιὰ νὰ ὑφίστανται καὶ στὶς ἡμέρες μας!

 

Ναί, κα σήμερα τ Εαγγέλιο κα γενικ κκλησία μας, μς μιλον, γι παράδειγμα, γι τν γνότητα κα τν γκράτεια. μως μᾶς λένε γιατί, γνωρίζουμε καὶ πτν πιστήμη τὶς θετικές τους πιπτώσεις, λλ καὶ τί συμβαίνει κε που καταπατοῦνται. πότε στάση μας πέναντί τους, εἶναι σφαλς θέμα γνώσης καὶ χι γνοιας κι πειδ τὶς εροποιήσαμε, πότε καὶ δὲν πρέπει οὔτε κἄν πιὰ νὰ τὶς συζητᾶμε, πως γίνεται μὲ τὰ «ταμπού».

Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε, ἀπ’ ὅποια πλευρὰ καὶ νὰ δοῦμε τὸ θέμα, τὰ «ταμποὺ» εἶναι καταδικασμένα, πρέπει νὰ καταδικάζονται.

Συνεπῶς, ἀπ’ τὴ σκοπιὰ αὐτή, ὅταν λέμε «δὲν ἔχω ταμποὺ» μιλᾶμε σωστά, ἔτσι πρέπει νὰ συμπεριφερόμαστε.

* * *

 

Τ πράγματα μως λλάζουν, ν μ τ ν λέμε «δν χω ταμπο» ννοομε πς δν χουμε κανένα θικ φραγμό, καμμία ρχ κα δέσμευση, δν δεχόμαστε παγορεύσεις κα γευόμαστε ς τν τελευταία τους σταγόνα τ πάντα (ννοεται τ μαρτωλ κα νήθικα, χι μως, παράλληλα στω, κα τ πραγματικ σωστ κα ληθινά).

Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ αὐτοαποκαλοῦνται «ἀπελευθερωμένοι» κατὰ τὴν πλέον σύγχρονη ὁρολογία.

 

Τρόπος το λέγειν βέβαια, γιατί ατ τ ποο φρόντισαν ν κάνουν στ ζω τους εναι ν πελευθερωθον π τ θη κα ν δεσμευθον στ πάθη! Ν ποβάλλουν π πάνω τους κάθε δέσμευση τν ρετν, γι ν δεσμευθον κα ν πηρετον νελέητα τ μαγγανοπήγαδο τν παθν.

Γιατί τὸ ἕνα δὲν γίνεται χωρὶς τὸ ἄλλο, ξέρετε. Ὅταν φεύγει τὸ φῶς ἔρχεται τὸ σκοτάδι, δὲν ἔρχεται τό… τίποτα! Κι ὅταν φεύγουν οἱ ἀρετές, ἔρχεται ἡ διαφθορὰ καὶ ἡ ἐξαχρείωση, ἀμέσως, εἴτε τὸ θέλουμε εἴτε ὄχι!

Μ’ αὐτοὺς τοὺς νέους, βέβαια, διαφωνοῦμε πλήρως. Πέραν τοῦ ὅτι στὸν πρωτογονισμὸ ποὺ μ’ αὐτὸ τὸν τρόπο ἀναγκαστικὰ πηγαίνουν, ἔρχονται κι ἕνα σωρὸ ἄλλα ταμπού, ἀλλὰ καὶ τοτέμ. Ἀπ’ αὐτά, δηλαδή, ποὺ ὑποτίθεται πὼς θέλησαν νὰ ξεφύγουν!

* * *

Ἔχεις λοιπόν, καλέ μου φίλε, … ταμπού; Κι ἂν δὲν ἔχεις, τί ἐννοεῖς ἀκριβῶς;

(Πηγή: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ», 7/9/2012)