πολιτισμός

«Ο Ελληνοχριστιανικός πολιτισμός» και ο Μέγας Βασίλειος (Αρχ. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος)

Έχω ενώπιον μου κείμενον του σεβαστού και προσφιλούς διδασκάλου μου κ. Παν. Ι. Μπρατσιώτου, αναφερόμενον εις την υποστήριξιν και εξύμνησιν του «Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού» (Βλέπε «Ελληνοχριστιανικήν Αγωγήν», φ. Μαρτίου και Απριλίου 1958). Η ταπεινότης μου δεν έχει βεβαίως ούτε το εν χιλιοστόν της σοφίας του κ. Καθηγητού και πολλών άλλων υποστηρικτών της συζεύξεως Ελληνισμού και Χριστιανισμού και συγκράσεως στοιχείων ελληνικών και Χριστιανικών προς μίαν καινήν δημιουργίαν (τον «Ελληνοχριστιανικόν πολιτισμόν»), αλλά τούτο δεν σημαίνει ότι δεν δύναμαι να έχω τας απορίας μου. Ατυχώς παρ’ όλην την καλήν μου θέλησιν, μεθ’ ης εμελέτησα και μελετώ τα κατά καιρούς κείμενα των οπαδών αυτής της θεωρίας, δεν κατόρθωσα να πεισθώ, ότι εγένετο όντως (ή ότι ήτο καν δυνατή) τοιαύτη σύζευξις και σύγκρασις.

Διαβάστε περισσότερα »

Ο πολιτισμός κατάντησε καινούργια μορφή αθεΐας (Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

Οι άνθρωποι περιμένουν πολλά καλά από τους μεγάλους ευεργέτες και φιλάνθρωπη συμπεριφορά από τους πλουσίους. Ποιός είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης, και ποιός είναι ο πλουσιότερος από όλους; Χωρίς αμφισβήτηση ο Θεός. Τί ζητάμε εμείς σαν Χριστιανοί και σαν χριστιανικός λαός από το Θεό μας; Διαβάστε περισσότερα »

Από την «κοινωνία τού θεάματος» στον «πολιτισμό τής εικόνας» (Δημήτρης Μπαλτάς)

Εἶναι γνωστή ἡ κριτική πού ἔχει ἀσκηθεῖ κατά καιρούς στήν λεγόμενη «κοινωνία τοῦ θεάματος», στό πολυπληθές τμῆμα τῶν παλαιοτέρων (λ.χ. τῆς ρωμαϊκῆς κοινωνίας) ἀλλά καί τῶν συγχρόνων (λ.χ. τῆς κοινωνίας τῶν Μ.Μ.Ε) κοινωνιῶν πού ἱκανοποιεῖται ἀπό τό θέαμα. Δυστυχῶς τίς περισσότερες φορές τό θέαμα χαρακτηρίζεται ἀπό πράξεις ὑποβιβασμοῦ, φανεροῦ ἤ συγκεκαλυμμένου, τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας. Ἐπειδή γίνεται λόγος γιά τόν «πολιτισμό τῆς εἰκόνας», στήν σημερινή κατάθεση θά διατυπώσω ὁρισμένες παρατηρήσεις πάνω σ’ αὐτήν τήν νέα κυρίαρχη ἀντίληψη, τάση καί πρακτική συμπεριφορά. Διαβάστε περισσότερα »

Ο Πολιτισμός της ευχέρειας (Χρήστος Μαλεβίτσης)

Οι Δυτικές κοινωνίες εισέρχονται πλησίστιες στον πολιτισμό της ευχέρειας. Ενώ όλοι οι μέχρι τώρα πολιτισμοί ήσαν πολιτισμοί της δυσχέρειας. Η διαφορά είναι κρίσιμη. Διότι η δυσχέρεια συνθέτει τους πολιτισμούς, η δε ευχέρεια τους αποσυνθέτει. Βέβαια, ο πολιτισμός έγινε από τον άνθρωπο για να μετατρέψει τη δυσχέρεια σε ευχέρεια. Οι παλιοί πολιτισμοί το καταφέρανε τούτο σε περιορισμένο βαθμό και για περιορισμένο αριθμό ανθρώπων. Μόνον ο δικός μας πολιτισμός στη δεύτερη φάση του, σε αυτήν της καταναλωτικής κοινωνίας, επέτυχε να μεταστοιχειώσει τη δυσχέρεια σε ευχέρεια σε μεγάλο βαθμό και για μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Με τον καιρό δε αυξάνει και ο βαθμός της ευχέρειας και ο αριθμός των ανθρώπων που την απολαμβάνουν. Αυτό ονειρευόταν ο άνθρωπος από καταβολής του⋅ τώρα το επέτυχε⋅ δεν νιώθει ευτυχής;

Διαβάστε περισσότερα »

Ανθρωπιστικός και Θεανθρώπινος πολιτισμός († Αρχιμ. Ιουστίνος Πόποβιτς, 1894-1979)

…Ο Θεάνθρωπος μεταμορφώνει πρώτον την ψυχήν και κατόπιν το σώμα. Η μεταμορφωμένη ψυχή μεταμορφώνει το σώμα, δηλαδή μεταμορφώνει την ύλην. Ο σκοπός του θεανθρωπίνου πολιτισμού είναι να με­ταμορφώση όχι μόνον τον άνθρωπον και την ανθρωπότητα, αλλά δι’ αυτών και όλην την κτίσιν. Αλλά πώς δύναται να πραγματοποιηθή ο σκοπός αυτός; Μόνον με τα θεανθρώπινα μέσα. Αυτά δε είναι αι ευαγγελικοί αρεταί: πίστις και αγάπη, ελπίς και προσευχή, νηστεία και ταπείνωσις, πραότης και ευσπλαχνία, φιλοθεΐα και φιλανθρωπία. Ο ασκών τας αρετάς αυτάς οικοδομεί την θεανθρωπίνην ορθόδοξον κουλτούραν και τον πολιτισμόν. Ο πράττων τας αρετάς αυτάς άνθρωπος μεταβάλλει την ψυχήν του από άσχημον εις εύμορφον, από σκοτεινήν εις φωτεινήν, από αμαρτωλήν και ζοφοειδή εις Χριστοειδή. Το δε σώμα του μεταβάλλει εις πλαίσιον το οποίον πλαισιώνει την Χριστοειδή ψυχήν του.

Διαβάστε περισσότερα »