παιδεία

Ο μαρασμός των κλασσικών σπουδών (Φώτιος Σχοινάς, Δρ. Φιλοσοφίας)

Τά Ἑλληνικά γράμματα γονιμοποίησαν τόν Χριστιανισμό κατά τήν πρώτη μ. Χ. χιλιετία καί στήν αὐγή τῶν νεωτέρων χρόνων γονιμοποίησαν τόν νεωτερικό Εὐρωπαϊκό πολιτισμό. Μποροῦμε βάσιμα νά ἰσχυρισθοῦμε ὅτι ἀπετέλεσαν τήν γονιμοποιό μήτρα τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ὀρθόδοξου πολιτισμοῦ καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς νεωτερικότητος. Ἡ συνάντηση τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τόν Χριστιανισμό ὑπῆρξε τό μέγιστο πολιτισμικό γεγονός στήν πνευματική ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ὅπως ἔχει γραφεῖ «ἡ ἱστορική συνάντηση τοῦ Χριστιανισμοῦ μέ τόν Ἑλληνισμό ὑπῆρξε χωρίς ἀμφιβολίαν τό μεγαλύτερο κοσμοϊστορικῆς σημασίας γεγονός πού ἐπήγαγε τήν βαθύτερη καί ριζικώτερη τομή στήν καθόλου ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος».[1] Ἡ συνάντηση καί σύζευξη αὐτή παρήγαγε τόν Ἑλληνορθόδοξο πολιτισμό στήν Ἀνατολή καί τόν Λατινικό Σχολαστικισμό στή Δύση τήν περίοδο τοῦ Μεσαίωνα. Τήν περίοδο τῆς Ἀναγεννήσεως πάλι τά Ἑλληνικά γράμματα εἶχαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Ἡ ἀφύπνιση τῆς ἀνθρωπότητος ἀπό τόν λήθαργο τοῦ Μεσαίωνα βασίσθηκε στήν – κοιταγμένη μέ ἄλλο μάτι πλέον – κλασσική ἑλληνορωμαϊκή παιδεία.

Διαβάστε περισσότερα »

Οι τρεις Ιεράρχες και η παιδεία (Απόστολος Παπαδημητρίου)

Στην ιστορία διαχρονική είναι η διαπάλη μεταξύ των ηγετικών προσώπων με υγιή ήθος και φρόνημα και των δημαγωγών. Όταν ο λαός ακολουθεί τους πρώτους, διανύει περίοδο ακμής, όταν τους δεύτερους παρακμής. Βέβαια για να γίνει η διάκριση των δύο κατηγοριών απαιτείται η θέσπιση κριτηρίου γενικά αποδεκτού και εδώ έγκειται η μεγάλη δυσκολία. Πώς θα γίνει κάποιο κριτήριο γενικά αποδεκτό, ώστε να προχωρήσουμε σ’ αυτή τη διάκριση; Ας προβάλλουμε κάποιο και ας ερευνήσουμε στη συνέχεια τις αντιγνωμίες. Υγιή ήθος και φρόνημα έχουν τα πρόσωπα, στα οποία υπάρχει πλήρης ή κατά το δυνατόν πλήρης ταύτιση λόγων και έργων. Γράφουμε κατά το δυνατόν, επειδή στον άνθρωπο εμφιλοχωρούν αδυναμίες, που δεν επιτρέπουν την ταύτιση στον απόλυτο βαθμό. Γίνεται αυτό το κριτήριο καθολικά αποδεκτό από το σύνολο των προσώπων; Ασφαλώς όχι, και ο λόγος είναι απλός. Οι δημαγωγοί διακρίνονται για την τρομακτική απόκλιση μεταξύ λόγων και έργων και ουδείς στην ιστορία αποδέχθηκε ότι ανήκει στην τάξη αυτή. Διαβάστε περισσότερα »

Ο Μέγας Βασίλειος και η παιδεία (Απόστολος Παπαδημητρίου)

Η παιδεία θεωρείται ακόμη και σήμερα, οπότε εξέλιπε κάθε ίχνος της, πολύτιμο εφόδιο παιδιών και εφήβων, που, κατά τον άκρως υποκριτικό ισχυρισμό μας, αποτελούν το ελπιδοφόρο μέλλον της κοινωνίας μας. Γι’ αυτό και κοπτόμαστε ότι κάνουμε τα πάντα, ώστε να τους την προσφέρομε πλουσιοπάροχα. Έτσι νομίζουμε, γιατί και εμείς, οι μεγάλοι, είμαστε άμοιροι παιδείας έχοντας επιφέρει φοβερή σύγχυση των εννοιών παιδεία και εκπαίδευση. Το θλιβερό είναι ότι το σχολείο, στο οποίο έχουμε παραδώσει τα παιδιά μας, μη έχοντας τη διάθεση να ασχοληθούμε μαζί τους, εν πολλοίς έπαυσε να προσφέρει ακόμη και εκπαίδευση, γι’ αυτό και ανθίζει η λεγόμενη, κακώς, παραπαιδεία αντί παρεκπαίδευση. Η δυτική κοινωνία ήδη κατά τον Μεσαίωνα είχε δομηθεί στη βάση της απόκτησης γνώσης, η οποία όμως ήταν προσιτή μόνο στους οικονομικά ισχυρούς. Ακόμη και η θεολογία στη Δύση έδινε προτεραιότητα στην απόκτηση γνώσης, ως μέσου για την κατανόηση του Θεού. Αλλά ο Θεός κατανοείται μόνο μέσω της κάθαρσης, την οποία ακολουθεί ο φωτισμός και η θέωση. Γι’ αυτό και ο λαός μας, ο οποίος υπέφερε φρικτή επί αιώνες δουλεία, λόγω των κριμάτων του, φρόντιζε να μαθαίνουν τα παιδιά του θεοτικά γράμματα. Η αντίληψη αυτή ανετράπη σταδιακά υπό την επίδραση των δυτικών, που μας απελευθέρωσαν, για να μας καταστήσουν δούλους τους. Σημαντική βοήθεια στην αποδόμηση της παράδοσής μας προσέφεραν οι «διαφωτισμένοι» στη Δύση ομογενείς, οι οποίοι στελέχωσαν τον κρατικό μηχανισμό με την εύνοια των «προστατών» μας, εκφράζοντας με το έργο τους την ευγνωμοσύνη τους για την εύνοια αυτή. Υπό τις συνθήκες αυτές ερμηνεύεται κατά τρόπο απλό η τραγική κρίση αξιών, που μαστίζει τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία.

Διαβάστε περισσότερα »

Εκπαιδευτικός: «Παραιτούμαι μη ανεχόμενος το διαρκή εκφοβισμό μου από μαθητές του σχολείου που υπηρετώ»

Η καταγγελία του εκπαιδευτικού αξίζει να διαβαστεί για να δούμε σε τι άθλια κατάσταση βρίσκονται τα σχολεία δεύτερης ταχύτητας, που πολλές φορές ανάλογες συμπεριφορές παρατηρούνται και στα γενικά λύκεια ή ακόμα και τα γυμνάσια.

Διαβάστε περισσότερα »

Την Παιδεία και τα μάτια μας (Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος)

Με το άνοιγμα των σχολείων ονειρεύτηκα πως πολιτικοί και πολίτες ένα Σεπτέμβριο συμφωνήσαμε ανακωχή για λίγες ημέρες. Σκοπός, να υπάρξει ένας μεταξύ μας γόνιμος διάλογος για το τι Παιδεία επιθυμούμε και τι εκπαίδευση μας χρειάζεται, ώστε όλη η σπουδάζουσα νεολαία να έχει πετυχημένη σύγχρονη εκπαίδευση, να αγαπήσει την Πατρίδα μας και να θέσει ως σκοπό ζωής να την βοηθήσει να αναπτυχθεί περαιτέρω και να προοδεύσει. Ως Έλληνες έχουμε από τους προγόνους μας πολλά εφόδια για μια σωστή πρωτοπόρο Παιδεία και είναι λάθος να μην τα αξιοποιούμε. Διαβάστε περισσότερα »