οικολογία

Φυσικό και ηθικό κακό σε σχέση με το οικολογικό πρόβλημα (Πρωτοπρ. Θεόδωρος Ζήσης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.)

Εἰσαγωγική ἐπικαιροποίηση

Οἱ μεγάλες φυσικές καταστροφές, λόγῳ τῆς ἀναστάτωσης πού προκαλοῦν στήν λειτουργία τῶν φυσικῶν νόμων ἡ ἀκόρεστη πλεονεξία καί ἡ ὑπερεκμετάλλευση τῶν φυσικῶν πόρων τῆς γῆς, πλήττουν πλέον πολύ συχνά τόν πλανήτη, τώρα δέ καί τήν Ἑλλάδα, ἡ ὁποία μέχρι τώρα ἐσκέπετο ἀπό τόν Θεό καί εἶχε «εὐκρασίαν ἀέρων, εὐφορίαν τῶν καρπῶν τῆς γῆς καί καιρούς εἰρηνικούς», ὅπως εὔχεται καί ζητεῖ καθημερινά ἡ Ἐκκλησία στίς προσευχές της.

Φαίνεται ὅμως ὅτι ἡ ἁμαρτία, τό ἠθικό κακό, πλεονάζει πλέον καί στήν Ἑλλάδα, ἐνισχυμένο ἀκόμη καί μέ ἀνήθικους νόμους, πού ψηφίζονται ξεδιάντροπα ἀπό τήν ἑλληνική Βουλή, πού γιά πρώτη φορά ἔφθασε σέ τέτοιο σημεῖο ἠθικῆς καταπτώσεως. Καί ἐπειδή κύριος τῆς πορείας τοῦ σύμπαντος κόσμου, δημιουργός καί προνοητής εἶναι ὁ Θεός, μέ τήν ἐπίβλεψη τοῦ ὁποίου λειτουργοῦν οἱ φυσικοί νόμοι, καί στή θέληση τοῦ ὁποίου ὑποτάσσεται ἡ κτίση, εἶναι χρήσιμο καί ἐπωφελές νά γνωρίζουμε γιατί ἐπιτρέπει ὁ Θεός τίς ποικίλες φυσικές καταστροφές, πλημμύρες, πυρκαγιές, ξηρασίες, ἀσθένειες κ.ἄ. Διαβάστε περισσότερα »

Άγνοια της φύσης λόγω της άγνοιας του εαυτού μας (Philippe Sherrard)

Εἶναι πανθομολογούμενο πλέον τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ κόσμος μας διέρχεται μία κρίση τρομακτικῶν διαστάσεων. Συνήθως καλοῦμε τὴν ἐν λόγῳ κρίση οἰκολογική, καὶ δίκαια, ἀφοῦ οἱ ἐπιπτώσεις της ἐκδηλώνονται κυρίως στὴν οἰκολογικὴ σφαίρα. Ἐδῶ τὸ μήνυμα εἶναι ἀπολύτως σαφές: ὁ τρόπος ζωῆς μας σὲ ὅλες τὶς πτυχές του εἶναι ἀπὸ τὴν ἄποψη τόσο τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς ὅσο καὶ τοῦ περιβάλλοντος, αὐτοκαταστροφικός, καὶ ἐὰν δὲν τὸν μεταβάλουμε ριζικά, ἡ καταστροφὴ τοῦ πλανήτη εἶναι ἀναπόφευκτη. Χωρὶς τὴ μεταστροφὴ αὐτὴ ἡ περιπέτεια τοῦ πολιτισμοῦ θὰ φτάσει στὸ τέλος της, καὶ μάρτυρες τῆς ἐξέλιξης αὐτῆς θὰ γίνουν πολλοὶ ἀπ’ ὅσους ζοῦν σήμερα. Διαβάστε περισσότερα »

Ο Αρχιεπίσκοπος για την Ημέρα Περιβάλλοντος: Η λύση εξαρτάται από την αλλαγή των σχέσεών μας με τον Θεό

5 Ιουνίου Ημέρα Περιβάλλοντος

«Για τον Ορθόδοξο Χριστιανό, η λύση του οικολογικού προβλήματος εξαρτάται από τη ριζική αλλαγή των σχέσεών του με τον κόσμο, με τους συνανθρώπους του και κυρίως με τον Θεό», αναφέρει στο μήνυμά του με αφορμή την σημερινή ημέρα που έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως ημέρα περιβάλλοντος, τονίζοντας πως «η οικολογική κρίση µπορούµε να πουµε ότι καθρεπτίζει την εσωτερική κρίση του ανθρώπου, που τα κάνει όλα για να τελειωθεί ως πρόσωπο, αλλά µαταιοπονεί».

Αναλυτικά στο μήνυμά του για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος ο Αρχιεπίσκοπος αναφέρει: Διαβάστε περισσότερα »

Ορθοδοξία και οικολογία (π. Θεόδωρος Ζήσης)

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

ΠΑΤΕΡΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ

1. Ο κόσμος έχει αξία όταν σχετίζεται με τον Θεό και τον άνθρωπο 2. Το οικολογικό είναι πρωτίστως πνευματικό πρόβλημα 3. Ολιγοδεΐα – Ολιγάρκεια – Ασκητικότητα 4. Η αγωνία για τα οικολογικά δεινά αδικαιολόγητη με βασικές αρχές του χριστιανισμού 5. Προτάσεις για την αντιμετώπιση του οικολογικού προβλήματος

ΛΙΤΟΤΗΣ – ΟΛΙΓΑΡΚΕΙΑ Ελληνορθόδοξη απάντηση στην κοινωνική και οικολογική κρίση

1. Η δημιουργία πλασματικών αναγκών στην καταναλωτική κοινωνία 2. Η ζωή στην αρχαία Ελλάδα 3. Η Χριστιανική άσκηση α.  Στην Καινή Διαθήκη β.  Στους πατέρες της Εκκλησίας

Διαβάστε περισσότερα »

Δημιουργία και οικολογικό πρόβλημα στην Ορθόδοξη Θεολογία (Βασίλειος Τ. Γιούλτσης)

Α΄. Εισαγωγικά

Στο δεύτερο ήμισυ του αιώνα μας εκδηλώθηκαν οι αρνητικές συνέπειες από μια επικίνδυνη λογικοποίηση του πολιτισμού, που είχε αρχίσει αθέατη νωρίτερα. Η λογικοποίηση αυτή κάτω από την πίεση ορισμένων ιδεολογιών, που από τους δύο προηγούμενους αιώνες προσπάθησαν να προσανατολίσουν τις κοινωνίες στο όραμα της χρησιμοθηρίας και του ευδαιμονισμού, υπερτόνισε τις τεχνολογικές κατακτήσεις του ανθρώπου και στάθηκε σχεδόν αδιάφορη μπροστά στις ανθρωπιστικές και μεταφυσικές του αναζητήσεις. Τις αιτίες αυτής της τάσεως απέδωσε η σύγχρονη διανόηση σε μια σειρά ανθρωποκεντρικών και κοινωνιοκεντρικών ιδεολογικών προσανατολισμών και φυσικά στις αρνητικές συνέπειες της Βιομηχανικής Επαναστάσεως.

Βέβαια δεν είναι δυνατό να αγνοήσουμε στη συνεχεία των προβληματισμών αυτών και όλες τις κοινωνιστικές προσπάθειες, που υπερτόνισαν την υλοκρατική πλευρά των διεκδικήσεων του ανθρώπου, κατακερμάτισαν τη συνθετική του ολότητα και τελικά του πρόσφεραν μόνον τις ουτοπικές υποσχέσεις μιας μονοδιάστατης κοινωνικής ευτυχίας, αδιαφορώντας για τη μεταφυσική και πνευματική της υπόσταση. Οι υλιστικές επαγγελίες για γήινους παραδείσους, που τοποθετήθηκαν σε διαρκώς μετακινούμενα χρονοδιαγράμματα, έμειναν δυστυχώς έξω από την ιστορική πραγματικότητα, γι’ αυτό κι ο άνθρωπος του αιώνα μας αισθάνεται περισσότερο προδομένος από οποιαδήποτε άλλη περίοδο της ιστορίας.

Δεν είναι τώρα κατάλληλη η στιγμή για να αναζητήσουμε τα αίτια και να αποδώσουμε τα ποσοστά της ευθύνης. Μια νέα απειλή εμφανίζεται σήμερα και είναι ανάγκη να σκεφτούμε τις συνέπειες της. Βρισκόμαστε ήδη στα όρια των τελικών μας επιλογών, που οριοθετούν όχι μόνο την παραπέρα πορεία του πολιτισμού, αλλά απαιτούν κυρίως απάντηση στο τραγικό δίλημμα: συνεχίζουμε την ιστορία της δημιουργίας ή την σταματούμε με την αλόγιστη καταστροφή της, που θα οδηγήσει αμετάκλητα στον ολοκληρωτικό αφανισμό του πλανήτη μας; Το δίλημμα δεν είναι μια βιαστική θεωρητική υπόθεση. Είναι η εμπειρική διαπίστωση μιας σειράς πραγματικών κινδύνων, όπως τα πυρηνικά όπλα και κατάλοιπα, η οικολογική αναστροφή, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η επικυριαρχία της τεχνικής στη συγκινησιακή σφαίρα του ανθρώπου και φυσικά όλες οι μορφές απανθρωπισμού που προήλθαν από τη διάσπαση της ισορροπίας ανάμεσα στις υλικές και θεωρητικές αναζητήσεις του ανθρώπου. Οι κίνδυνοι αυτοί στην εποχή μας συνδέονται άμεσα με τη λογικοποίηση του πολιτισμού, τη σχετικοποίηση της μεταφυσικής ανάγκης και την απολυτοποίηση του ανθρώπου ως πολιτιστικού μέτρου. Στο σύγχρονο πολιτισμό των μηχανών δεν προβλέπεται θέση για την ψυχή του ανθρώπου, γι’ αυτό και οι ιδεολογίες έχουν εκτιμήσει την αξία της ως μυθικό σύμβολο του παρελθόντος. Όλα αυτά συνδέονται άμεσα με τη μεταβολή της σχέσεως του ανθρώπου με τη δημιουργία.

Στη φάση αυτή, δηλαδή στην περίοδο που ζούμε, ένα νέο κοσμολογικό μέγεθος, η μηχανή, απέκτησε κοσμογονική σημασία. Η μηχανή, δημιούργημα του ανθρώπου, είναι αποτέλεσμα του νου και της μεταβλητής βουλήσεώς του, γι’ αυτό και εμπεριέχει τη μεταβλητότητα και τη φθορά. Προβάλλει την παντοδυναμία της ανθρώπινης σκέψεως, αλλά τελικά υποδουλώνει τα ανθρώπινα συναισθήματα, τις διαθέσεις και τους οραματισμούς και προοδευτικά μεταβάλλει τον άνθρωπο σε εξάρτημα και δούλο της. Τότε η κατακόρυφη σχέση του πλάσματος με τον Πλάστη του μεταβάλλεται σε διαλεκτική αντιπαράθεση, που τελικά εξελίσσεται σε αλαζονεία, παρακοή και επανάσταση. Στο πρόσωπο του ανθρώπου διαταράσσεται η ισορροπία της κτίσεως και αλλοιώνεται ο σκοπός της δημιουργίας.

Διαβάστε περισσότερα »