Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης είναι μία από τις μεγαλύτερες θεολογικές και διδασκαλικές μορφές της τουρκοκρατίας. Το έργο του ανύψωσε τα ήθη των μοναχών και όλων των πιστών. Έκανε γνωστή την αγιοπατερική σοφία, την αγιολογική ευωδία και την υμνογραφική χάρη. Δίκαια αποτελεί καύχημα του Αγίου Όρους και δόξα της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Νικόδημος Αγιορείτης
Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης († Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης)
(1,166 άτομα το έχουν διαβάσει)
Συνοπτικός βίος του εν αγίοις Πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης)
(1,029 άτομα το έχουν διαβάσει)
Αυτός ο μέγας φωστήρ και μεγαλόφωνος της οικουμένης διδάσκαλος κατήγετο από την μεγαλόπολιν Αντιόχειαν, υιός ων γονέων ευσεβών, πατρός μεν Σεκούνδου αρχιστρατήγου, μητρός δε Ανθούσης. Ευθύς λοιπόν κατά την αρχήν της ζωής του πολλήν αγάπην και έρωτα είχεν ο Άγιος αυτός εις τους λόγους και τα μαθήματα, διό εις ολίγον καιρόν επέρασεν όλην την σοφίαν των Ελλήνων και των Χριστιανών και έγινεν άκρος κατά την λογικήν και ρητορικήν τέχνην και πάσαν επιστήμην. Όθεν διά την προκοπήν και αρετήν του από μεν τον άγιον Μελέτιον τον πατριάρχην Αντιοχείας έγινεν αναγνώστης, από δε τον Αντιοχείας Φλαβιανόν έγινε διάκονος και πρεσβύτερος. Πολλούς δε λόγους συνέταξεν ο χρυσούς αυτού κάλαμος, σχεδόν υπερβαίνοντας αριθμόν, περί τε μετανοίας και περί της των ηθών ευκοσμίας και καταστάσεως, και πάσαν σχεδόν ηρμήνευσε την Θεόπνευστον Γραφήν. Επειδή δε Νεκτάριος ο Κωνσταντινουπόλεως πατριάρχης εκοιμήθη εν Κυρίω, διά τούτο με την ψήφον των επισκόπων και με την προσταγήν του βασιλέως Αρκαδίου προσεκλήθη ο μακάριος αυτός Ιωάννης από την Αντιόχεια και έγινε κανονικώς πατριάρχης της βασιλίδος των πόλεων. Τόσον δε πολλά επέδωκεν ο αοίδιμος τον εαυτόν του εις την άσκησι και εγκράτεια, ώστε έτρωγε μόνον τον χυλόν του κριθαριού και πάλιν από αυτόν δεν εχόρταινεν, αλλ’ ολίγον τι μετελάμβανε. Καί ύπνον δε ολίγον εκοιμάτο, όχι επί κλίνης αναπαυόμενος, αλλ’ ιστάμενος ορθός και από σχοινιών βασταζόμενος· όταν δε πολλά εκουράζετο, τότε ολίγον εκάθητο. Τότε δε και περισσότερον εσχόλαζε και κατεγίνετο ο θείος πατήρ εις τας ερμηνείας των θείων Γραφών και εις τας διαλέξεις και διδασκαλίας, διά μέσου των οποίων πολλούς εις θεογνωσία και μετάνοια έφερε. Τόσην δε υπερβολική φιλανθρωπία είχεν εις τους πτωχούς και δεομένους ο Χριστού μιμητής, ώστε έγινε και εις τους άλλους τύπος και παράδειγμα φιλοπτωχείας. Διά τούτο και με τους εν εκκλησία λόγους εδίδασκεν όλους τους Χριστιανούς να αγαπούν μεν και να ενεργούν την αρετή αυτήν της φιλοπτωχείας, να απέχουν δε από την πλεονεξία. Δι’ αυτό διά την αιτίαν αυτήν πρώτον προσέκρουσε εις την βασίλισσαν Ευδοξίαν και εις έχθραν μετ’ αυτής κατέστη. Επειδή αυτή μεν ήρπασε τον αμπελώνα μιας χήρας Καλιτρόπης ονομαζόμενης, η οποία εφώναζε ζητούσα το κτήμα της, ο δε Άγιος εσυμβούλευε αυτήν να μη κρατή το ξένον πράγμα, και επειδή εκείνη δεν επείθετο την ήλεγχε και εθεάτριζεν ο άγιος με το παράδειγμα της Ιεζάβελ. Όθεν η Ευδοξία αγριωθείσα ως θηρίον κατέβασε τον Άγιον από τον θρόνον του, το πρώτον μεν μόνη, το δεύτερον δε και διά των επισκόπων εκείνων, οι οποίοι ηκολούθουν περισσότερον εις τας δυναστείας και υπολήψεις των αξιωματικών αρχόντων, παρά εις την ευσέβειαν και εις τους θείους νόμους· έπειτα πάλιν αποκατέστη ο Άγιος εις τον θρόνον του.
Πρόλογος εις τα συγγράμματα του εν αγίοις πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης)
(1,073 άτομα το έχουν διαβάσει)
Νέα Έκδοση
…Λέγοντες «πνευματικὴ ζωὴ» δὲν ἐννοοῦμεν κάποιαν ἀφηρημένην καὶ ἀπροσδιόριστον μορφὴν ζωῆς, ἀλλ’ αὐτὴν ὁποὺ ἐκφράζει τὸν «καινὸν ἄνθρωπον», τὸν γεννηθέντα διὰ τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὡς ἐναργῶς διατυπώνεται εἰς τὰ νηπτικὰ συγγράμματα τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ἐθαύμαζε τὴν διδασκαλίαν αὐτὴν τοῦ ἁγίου Γρηγορίου περὶ τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τὴν ἐνεκολπώθη πλήρως καὶ τὴν ἐξέφρασε θαυμαστῶς ἤδη εἰς τὸ περίφημον Προοίμιόν του εἰς τὴν Φιλοκαλίαν. Διὰ τοῦτο, ὅταν παρεκινήθη ὑπὸ τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Παρίου νὰ ἐπιμεληθῇ τὴν ἔκδοσιν τῶν παλαμικῶν συγγραμμάτων, ὄχι μόνον ἔσπευσε μετὰ προθυμίας νὰ συλλέξῃ, προετοιμάσῃ καὶ σχολιάσῃ τὰ κείμενα, ἀλλ’ ἐπὶ πλέον συνέταξε καὶ θαυμάσιον Πρόλογον αὐτῶν. Ὁ Πρόλογος αὐτὸς εἶναι τὸ μοναδικὸν κείμενον τῆς προγραμματισμένης ἐκείνης ἐκδόσεως τὸ ὁποῖον διεσώθη. Εἶναι ἕνα σπουδαιότατον κείμενον μεγίστης σημασίας, διότι, δίχως νὰ ἐμπλέκεται εἰς τὴν ἀνιαρὰν σχολαστικότητα τῶν παραπομπῶν, ἐνίοτε μάλιστα καὶ παραπλανητικῶν, παρουσιάζει συνοπτικῶς ὁλόκληρον τὴν ἡσυχαστικὴν θεολογίαν τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀναδυομένην ἀπὸ τὴν κάμινον τῆς ψυχῆς τοῦ ἡσυχαστοῦ τῆς Καψάλας ἁγίου Νικοδήμου…
ΑΝΑΓΝΩΣΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ: Το εμπόδιο που προξενεί στην σωτηρία η αργία και οι πολλές εργασίες (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης)
(1,095 άτομα το έχουν διαβάσει)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Δύο ειδών ζώα φαίνονταν στον παλαιό Νόμο παρόμοια ακάθαρτα· εκείνα που δεν είχαν πόδια και εκείνα που είχαν πολλά πόδια. Θέλησε, λοιπόν, ο Κύριος να μας διδάξει έτσι, ότι δύο ειδών άνθρωποι δεν είναι δυνατό να του αρέσουν, εκείνοι που κατασαπίζουν σε μία άξια κατηγορίας αργία και αντίθετα, εκείνοι, που, θέλοντας να κάνουν πολλά, μπλέκονται σε αμέτρητες υποθέσεις και εργασίες, όμως και το ένα και το άλλο αποτελεί μεγάλο εμπόδιο για την σωτηρία [1]. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να πούμε κάτι και για το ένα και για το άλλο, αποδεικνύοντας την ζημία, που προξενούν στην ψυχή και δείχνοντας τον τρόπο, που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε, για να τα θεραπεύσουμε. Διαβάστε περισσότερα »
Πέντε φωτεινοί φάροι της Ελληνορθόδοξης Παιδείας επί Τουρκοκρατίας (Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων)
(1,240 άτομα το έχουν διαβάσει)
Για να τιμήσουμε τα 200 χρόνια από τη Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση του 1821 αξίζει να θυμηθούμε αυτούς που προετοίμασαν το έδαφος διαφυλάσσοντας τη Χριστιανική Πίστη, την εθνική συνείδηση και την ελληνική γλώσσα. Επιλέγω πέντε φωτεινούς φάρους, οι οποίοι φώτισαν το Γένος κατά τα σκοτεινά χρόνια της δουλείας. Διαβάστε περισσότερα »