Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: «Μονόγραμμα που δεν μπορεί να πλαστογραφηθεί»

Το έργο του πολύφωνο, πολύχρωμο, πολυδύναμο, πολύγλωσσο. Γιατί ο Παπαδιαμάντης, όπως και κάθε μεγάλος, εκφράζεται με όλες τις φωνές, με όλους τους ήχους, με όλα τα χρώματα, με όλες τις δυναμικές που του προσφέρει η γλώσσα του, στην οποία έχει «υποταχθεί» και την οποία έχει «κυ­ριεύσει»(1). Στα κείμενά του ανασαίνει κανείς την απλότητα της μεγάλης τέχνης, την αμεσότητα και τη δύναμη που προέρχονται από την αληθινή επαφή του καλλιτέχνη με τον τόπο, τη γλώσσα και τον λαό του. Γι’ αυτόν ο Κ. Παλαμάς θα γράψει: «Δεν θυμούμαι αλλού ν’ απάντησα τεχνίτη σαν αυτόν, που όχι μόνον να μην έχει της τέχνης του την αυταρέσκειαν, αλλά να κοιτάζει πως να κρύψει κάθε τεχνητή πόζα και κάθε σκέψη του σα ματαιότητα. Η τέχνη του είναι να μη δείχνει καμιά τέχνη». Ο ίδιος, «άκακος σαν καλός χριστιανός, χωρίς αξιώσεις, χωρίς εγωισμούς, σαν να μην είχε κι αυτός δικαιώματα στη ζωή… Περιφρονητής των πάντων! Αξιωμάτων, χρήματος, κοινωνικής λάμψεως» (1). Το περιστατικό που ακολουθεί – σεμνή αναφορά σ’ αυτόν (2) που μας χάρισε τα ανεπανάληπτα Χριστουγεν­νιάτικα διηγήματά του – είναι από τον Σταμ Σταμ, ευθυμογράφο και γελοιογράφο στην εφημερίδα του Βλάση Γαβριηλίδη «Ακρόπολις». Αναφέρεται στην πρώτη συνάντησή του με τον Παπαδιαμάντη: Διαβάστε περισσότερα »

Τις ημύνθη περί πάτρης; (Παναγιώτης Μήλας)

Καθώς φυλλομετρούσα την έκδοση του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ με τον τίτλο «Ο Παπαδιαμάντης μας» έφθασα σε μια σελίδα με τον παραπάνω τίτλο.
Ήταν ένα άρθρο του πρωτοπόρου δημοσιογράφου και συγγραφέα στην εφημερίδα «Ακρόπολις» στα τέλη του 19ου αιώνα. Ανάμεσα σε άλλα έγραφε: «Και τι πταίει η γλαυξ, η θρηνούσα επί ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήται της Ελλάδος». Και συνεχίζει παρακάτω με την ίδια αιχμηρή γλώσσα:

Διαβάστε περισσότερα »

Γλώσσα, κοινωνία και λατρεία κατά τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη (Φώτης Δημητρακόπουλος, καθηγ. Πανεπιστημίου Αθηνών)

Η Εισήγηση του  κ. Φωτ. Δημητρακοπούλου, καθηγ. Πανεπιστημίου Αθηνών από το βιβλίο «ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΗΜΕΡΙΔΟΣ “ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ – νοησιαρχία ή μέθεξις”», που εξέδωσε ο Ι. Ναός Αγ. Παρασκευής Αττικής.

Διαβάστε περισσότερα »

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης: Η πνευματική διάσταση του έργου του (Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης)

Αφού ευχαριστήσω θερμά όσους είχαν την ευγένεια να καλέσουν την ταπεινότητά μου στον αποψινό εσπερινό επετειακής μνημοσύνης θα εισέλθω αμέσως στο θέμα μου, γιατί δεν θέλω να χασομερώ με μακρούς προλόγους. Συμπληρώνονται εφέτος 160 έτη από τη γέννηση και 100 από την κοίμηση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Παρά τις τόσες δεκαετίες η μνήμη του μένει ζωντανή. Συνεχώς γράφουν γι’ αυτόν. Δε υπάρχει για άλλο λογοτέχνη μας τόσο πλούσια βιβλιογραφία. Εμείς θα προσπαθήσουμε στον λίγο χρόνο που έχουμε να δείξουμε τη θρησκευτικότητα, την ορθόδοξη πνευματικότητα του Αλ. Παπαδιαμάντη, η οποία σαφώς είναι πηγαία, ανυπόκριτη και θερμή. Διαβάστε περισσότερα »

Ο Αμερικάνος (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης)

της Χριστίνας Καρανικόλα, Φιλολόγου

Διαβάζοντας κανείς κάποιο από τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη δεν το ξεχνά ποτέ. Χαράσσεται στην ψυχή του, όπως χαράσσεται το αυθεντικό βίωμα, ο μεγάλος πόνος, το συναξάρι του αγίου, το δημοτικό μοιρολόι. Γιατί αυτός είναι ο κόσμος του. Η πραγματικότητα της ζωής με τις καλές και τις δύσκολες στιγμές της, τη φτώχεια και τη μιζέρια της, τις πίκρες και τους καημούς που βιώνουν καρτερικά οι ήρωές του. Άνθρωποι απλοί, αφτιασίδωτοι, με τις αδυναμίες και τις αμαρτίες τους, που πάσχουν και σιωπούν μαρτυρικά, αγωνιούν και ελπίζουν πως πίσω από το σκληρό παρόν υπάρχει μια μακρινή υπόσχεση καλύτερης μοίρας. Ο πόνος κι ο καημός είναι άρρηκτα συνυφασμένα με τη ζωή τους και η οδύνη της βιοπάλης δεν αφήνει κανένα περιθώριο σε αισθήματα «πολυτελείας», όπως η πλήξη και η ανία. Διαβάστε περισσότερα »