Ες τν Υψωσιν το Τιμου κα Ζωοποιο Σταυρο

 

ΦΙΛΟΘΕΟΥ Πατριρχου Κωνσταντινουπλεως

 

 

α ᾿Επειδ πεκπημεν π τν πρτη κα θεα κα μακαρα ζω λγ τς παραβσεως το προπτορος, κα μακρυνθντες π τν Θεν, γναμε ξριστοι το Παραδεσου, κα ξεπσαμε ες μα πολ μαρτωλ ζω, κα κατεκρθημεν ες τ ν ποθνωμε, κα κατατεμαχισθκαμε σ ναρθμητες γνμες, κα πλνες κα σβειες, ς δολοι το χθρο διαβλου μ τς φιληδονες κα τ πθη τς σαρκς, κα δι τοτο εχαμε νγκη ν σαρκωθ Θες, Οποος δν πφερε τν ζημα το πλσματς Του, οτε θελε ν τ φσ ν καταστραφ· προκειμνου π Ατν πο πλσθημεν, π Ατν κα ν ναπλασθμεν, δι᾿ ατν κριβς τν λγον, μονογενς Υἱός το Θεο κα Λγος, Οποος π᾿ αἰῶνος πρχει μαζ μ τν Πατρα, χρονος ν, εσπλαγχνισθες τν φσιν μας, ποα γλστρησε κα πεμακρνθη π τ καλ, κα ξ ατας τς μαρτας φθασε ες τ βθη το δου· εδκησε κα θλησε ν γν νθρωπος σ μα ρισμνη στιγμ, κα ν εσλθ μσα ες τν χρνον, κα ν γν μοιος κατ πντα μ μς, πλν τς μαρτας. Δι τοτο ᾿Αχρητος χωρεται μσα σ Παρθενικ σπλγχνα, κα περιγρφεται κατ τν σρκα ᾿Απεργραπτος, κα δι τς κοινωνας ατς θενει τ πρσλημμα, κα γνεται ληθινς κα τλειος νθρωπος, Ατς πο πντοτε το τλειος Θες.

β ᾿Αφο λοιπν συνανεστρφη κα ζησε μσα ες τν κσμον, δωσε ντολς δικαιοσνης κα ρετς, κα δειξε τν πγνωσι τς ληθεας, δδαξε τ φλιμα κα σωτηριδη, καμε θαματα περφυσικ, μεγλα κα θαυμαστ. Υστερα παραδδεται κουσως ες χερας νθρπων μαρτωλν κα δκων, κα κατακρνεται, κα καταδικζεται, κα πσχει, κα πομνει τ φρικτ Πθη, φροντας ᾿Εκενος ντ γι μς τος μαρτωλος, τν σωτριον τιμωραν, κα δνην, κα κκωσιν σμφωνα μ κενο πο χει γραφ· «Οτος τς μαρτας μν φρει κα περ μν δυνται· Ατς τς σθενεας μν λαβε κα τς νσους βστασεν».

Καταδχεται Κριος τς δξης κα πτυσματα κα κτυπματα ες τ πρσωπον, κολαφσματα, κα βρεις, κα γλωτα, τν κκκινον μανδαν κα τν κνθινον στφανον, κλαμον κα σπγγον κα χολν μ ξδι, τος λους κα τν λγχην, κα μαζ μ λα ατ τν Σταυρν κα τν θνατον· τσι φ᾿ νς μν, καταργε δι το Σταυρο κα το θαντου Του τν καταδκη κα τν πφασι τς παλαις κατρας, μ τ ν γν κατρα γι χρι μας, καθς χει γραφ· «᾿Επικατρατος πς κρεμμενος π ξλου»· φ᾿ τρου δ, δι τς ταφς κα τς ναστσεως μς ξγει π τ σκοτδι τς πικρς καταδκης, μς λευθερνει π τ λυτα δεσμ το τυρννου διαβλου, κα χαρζει κθε λευθερα. Διτι Κριος νσταται τν τρτην μραν, κα ναβανει ες τος Ορανος μεσιτεων κα προσευχμενος γι μς νπιον το Θεο κα Πατρς· κα πρκειται πλιν ν λθ μ δξα, δι ν κρν λην τν γν, κα ν ποδσ ες τν καθ᾿ να κατ τ ργα ατο.

γ Ετσι προνησε γι μς Θες, κα τσι φρντισε ν μς βγλ π τν τυραννα κα τν πτη το διαβλου. Ετσι ηδκησε ν γν νθρωπος πρ μν, κα μς δωσε ς φρμακα πρς θεραπεαν τς σθενεας μας τ θεῖά Του Πθη. Κα μ ατ νεπλσθημεν, κα ξιωθκαμε τς αωνου ζως, κα γναμε μτοχοι θεων Μυστηρων, κα πολαμβνομε τ Χαρσματα κα τς Δωρες το Πνεματος. Κατ τν θεον ᾿Απστολον· «Χριστς μς ξηγρασεν κ τς κατρας το Νμου, γενμενος πρ μν κατρα». Εγινε κατρα γι μς Χριστς, πειδ θυσασε τν αυτν Του πρ μν, μ τ ν ποθν μ τν θλησν Του τν πονεδιστον κα δοξτατον θνατον. Μς ξηγρασε π τν κατρα, διτι προσφερε τ θεον κα Αγιον Αμ Του κα μς λτρωσε π τν δουλεα το διαβλου κα το θαντου, καθς κα π τν καταδκη κα τν φθορ το δου. Εγινε κατρα Χριστς, πειδ πθανε τν θνατον τν πικαταρτων κα κακοργων. ᾿Επειδ δ, «μαρταν οκ ποησεν, οδ ερθη δλος ν τ στματι Ατο», δι τοτο μετβαλε τν κατρα ες ελογαν, κα ββαια, πεμκρυνε κα συντριψε τν μαρταν το κσμου, κα μς χρισε δν σωτηρας. Διτι λθε Κριος δι ν βαστσ κα ν ξαλεψ τν ναντον μας κατραν. Δι᾿ ατ κα δχθη τν σταυρικν θνατον. Διτι πς μποροσε διαφορετικ ν γν κατρα, παρ μ τ ν δεχθ τν σταυρικν θνατον, τν ποον δοκμαζον ο πικατρατοι; Πς πσης θ μς προσκαλοσε ες τν δν τς σωτηρας, ἐάν δν σταυρνετο; Διτι μνον πνω σ σταυρ ποθνσκει κανες χοντας κτεταμνα τ χρια του. Απλωσε λοιπν τς παλμας Κριος δι ν λκσ λους κοντ Του κα ν τος νσ μ μαν μυστικν κα θεαν κοινωναν μεθ᾿ αυτο, καθς Ατς επεν· «Οταν ψωθ κ τς γς, πντας λκσω πρς μαυτν».

δ Διτι διβολος πεσν π τν Ορανν μαζ μ τος συναποσττας του πονηρος δαμονες, περιπλανται τριγρω ες τν ἀέρα, κα προσπαθε ν μποδσ ατος πο νρχονται ες τν Ορανν. Ηλθε λοιπν Κριος, δι ν συντρψ τν διβολον, κα τν ἀέρα ν καθαρσ, κα ν νοξ γι μς δρμο πρς τν Ορανν δι τς σαρκς Του, κα ν δεξ τι Ατς εναι πο συνχει κα διακρατε τ πντα. ᾿Επειδ λοιπν θνατς Του γιζει τ σμπαντα, δι τοτο ελγως δχθη ν ποστ τν τιμτατον σταυρικν θνατον.

Τοτο τ σχμα το Τιμου Σταυρο γκωμασε κα θεος Δαυδ λγων· «Πο πορευθ π το πνεματς Σου, κα π το προσπου Σου πο φγω; ᾿Εν ναβ ες τν ορανν», τοτο φανερνει τ ψος, «ἐάν καταβ ες τν δην», τοτο φανερνει τ βθος, «ἐάν ναλβοιμι τς πτρυγς μου κατ’ ρθρον», τ ποον εναι νατολ το λου· τοτο φανερνει τ πλτος, «κα κατασκηνσω ες τ σχατα τς θαλσσης», τς δυσμς νομζει τσι· τοτο φανερνει τ μκος.

ε Κα θεος Παλος τοτο τ σχμα πονοοσε γρφων πρς ᾿Εφεσους· «Ινα ξισχσητε», λγει, «καταλαβσθαι σν πσι τος γοις, τ τ μκος, κα πλτος, κα βθος, κα ψος»· ννοντας δι μν το ψους τ πουρνια, δι δ το βθους τ πγεια το δου, δι δ το πλτους κα μκους τ κατρωθεν κρα, τ ποα κατχονται π τν δναμι το Θεο, ποα βαστζει κα διακρατε τ πντα. Δι τοτο λεγε Κριος, τι· «Δε τν υἱόν το νθρπου σταυρωθναι», δηλαδ, δν μπορε διαφορετικ ν γν τ Πθος, παρ μνο δι το Σταυρο· κα ν πρχαν πολλ λλα μσα θανατικς καταδκης, δι τν ποων θ μποροσε Κριος ν πληρσ τν οκονομαν το θαντου πρ μν, π λα τ λλα εδη, προετιμθη σταυρικς θνατος, ς ναγκαος κα παρατητος.

Ετσι τρα που κα ν χαραχθ Σταυρς, ελογε, γιζει, φωτζει, κα δδει λα τ σωτρια. Τοτον λοιπν, δελφο μου, χοντας κατανκητον πλον, ς μ τρμωμε, κα ς μ φοβομεθα τος χθρος· διτι ατο τρμουν τν θεον Σταυρν, κα φοβονται, κα φεγουν, πειδ δν μπορον, οτε γι λγο, ν ντικρσουν τ σημεο του. Δι᾿ ατν τν λγον, λα μας τ ργα ς τ πιτελομε κα τελεινουμε μ τ σημεον το θεου Σταυρο. Δι τοτο ψνοντες κα προσκυνοντες ατν, μεγαλνομε κα δοξζομε τν Χριστν, Οποος σταυρθη π᾿ ατο. Διτι κενος πο γκωμιζει τν Σταυρν, τιμ κα δοξζει κα προσκυνε τν Σταυρωθντα Χριστν. Διτι δι το Σταυρο τραννος διβολος χμαλωτσθη· δι Σταυρο θνατος νικθη κα ξηφανσθη, κα δης πεγυμνθη. Επρεπε δηλαδ, μ κενα πο μς νκησε διβολος, μ κενα πλιν ν περισχσ κα ν πικρατσ Χριστς.

στ Τ ατια, δηλαδ, τς καταδκης κα τς φθορς μας σαν γυνακα, τ ξλον κα θνατος. Διτι Εα ξηπατθη π τν φιν διβολον. Τ ξλον το τ δνδρον κενο π τ ποον κα Εα κα ᾿Αδμ φαγον παρανμως. Ο θνατος δ, το τιμωρα τς παρανμου ατς γεσεως. ᾿Αλλ᾿ μως, ν τι πλι Παρθνος κα Ξλον κα Θνατος! Κα κενα πο σαν ττε ατια τς κατακρσεως κα τς καταδκης μας, τρα χουν γνει πρξενα τς νκης κα τς πνευματικς λευθερας μας. ᾿Αντ τς Εας περευλογημνη κα ᾿Αειπρθενος Μαριμ· ντ το ξλου πο το ες τν Παρδεισον, τ Ξλον το Σταυρο· ντ το θαντου το ᾿Αδμ, θνατος το Χριστο. Διτι μ κενα πο νκησεν διβολος, μ ατ πλι κατηργθη κα συνετρβη. Δι το δνδρου κενου χθρς νκησε τν ᾿Αδμ· δι το Σταυρο συντριψε τν χθρν Χριστς. Κα κενο μν τ ξλον το Παραδεσου γινε ατα θαντου κα μς δγησε ες τν δην· τ Ξλον μως το Σταυρο κα ατος πο ερσκοντο ες τν δην τος λευθρωσε. Τ ξλον το Παραδεσου καμε τν ᾿Αδμ αχμλωτον κα γυμνν, κα τν νγκασε ν κρυβ· τ Ξλον μως το Σταυρο δειξε π ψηλ πρς λους τν νικητν Χριστν πνω ες τ Ξλον το Σταυρο, νκησε τελεως, σν λλος γενναος θλητς, τς χθρικς δυνμεις το Πονηρο. Κα μν θνατος το ᾿Αδμ, κα τος πογνους του κατεδκασε, κατκρινε κα θαντωσε· ν ντιθτως, θνατος το Χριστο, κα τος πρν π Ατν πεσντας κα θανατωθντας νστησε, κα ζωοποησε, κα ες λους τος νθρπους χρισε τν δν τς σωτηρας.

ζ «Χριστς μς ξηγρασεν κ τς κατρας το νμου γενμενος πρ μν κατρα». Ας προσχωμε τος αυτος μας, γαπητο, μπως πλι πσωμεν π κατραν, μ τ ν μελσωμε τν φβον το Θεο κα τς σωτηρους ντολς το Χριστο. Μς λουσε Χριστς μσα ες τ Αγιον Βπτισμα «δι λουτρο παλιγγενεσας κα νακαινσεως Πνεματος Αγου»· ς μν πιστρψωμε πλιν «π τν διον μετον».

Μς καμε Χριστς συμμρφους κα συσσμους μ τν αυτν Του· μ λοιπν κνωμε «τ μλη το Χριστο μλη πρνης», καταμολνοντες τ σμα, κα μαυροντες τν βασιλικν εκνα. Μς γασε Χριστς, κα μς καθρισε π τς μαρτες μας δι το τιμου κα χρντου Αματς Του, στε ν «μ χωμε καννα σπλο υτδα», οτε κτι π κενα πο δημιουργον σχμιαν ποκρουστικτητα. Ας μ γκαταλεψωμε τν ρετ, δι ν πγωμεν ες τν μαρταν, μτε ν γαπσωμε τν δυσωδα τν παθν, κα τν καθαρσα το ῥύπου τν δονν πο προρχεται π ατ. Μς γμισε Χριστς π φς λαμπρτατο κα καθαρ· ς μ προτιμσωμε πλι τ ζοφερ σκοτδι τς μαρτας. Μς καμε Θες συμπολτας μ τος γους ᾿Αγγλους, κα μς ξωσε ν γνωμε συγκληρονμοι τν αωνων Του γαθν· ς μ διαλξωμε πλι τν δοξαν, τν φθορν κα τν καταδκην, λλ ς παραμενωμε σταθερο ες τν πνευματικν λευθεραν πο μς ξησφλισε Χριστς, γιαζμενοι ν τ δξ Ατο· κα ς πολιτευμεθα, δελφο μου, μ κθε νψι κα προσοχ, στε ν μενωμε σταθερο ες τν πστιν κα τν σωτηραν πο μς κλεσε Θες, κα δι τς ποας δικαιομεθα κα σωζμεθα. Διτι ἐάν δν μενωμεν τσι σταθερο, λλ γυρσωμεν ες τ πσω, θ τιμωρηθομε αστηρ, ταν λθ Κριος δι ν κρν τν γν. Δι ν μ γν λοιπν ατ, ς ζσωμε μ ελβεια κα μετνοια, πως ρσει ες τν Θεν, γωνιζμενοι ν ποκτσωμε τν καθαρτητα το βου, τς ρετς τν δακρων κα τς κατανξεως, ποτσσοντες κα δουλαγωγοντες τ σμα, ζωογονοντες κα διατρφοντες τν ψυχν, μ Πνευματικ λγια κα ργα, ργαζμενοι τ ργα το Θεο χωρς αθυμαν, κα χωρς νυσταγμν κα μλειαν.

η ᾿Εν δ αθυμσωμε κα μελσωμε, πειδ φσις μας εναι σθενς κα εκολα γλιστρ, πλιν ς μετανομεν, ς μεταμελμεθα κα ς ξομολογομεθα τ μαρτματ μας. Ας συντρβωμε τς καρδας μας μ μετνοια κα νψι, κα τσι ς πανερχμεθα ες τν προηγουμνην καλν κατστασν μας.

Ας φυλττωμε τν καλν «παρακαταθκην», κα τν σεβασμ πρς τν νον βασιλα μας, «τν χριστν Κυρου», ποος χει τν βασιλεαν κ πατρς κα πππου κα προπππου. Ας ποτασσμεθα ες τν δικααν κα νμιμον ξουσαν του σ λα. Ετσι γαπντες κα διακονοντες ατν, θ ζσωμε μ εσβειαν, θ ναδειχθμεν καθαρο νπιον Θεο κα νθρπων, κα θ κοσωμε τν Θεν ν μς λγ· ᾿Εγ «ψωσα τν δολν μου» τν βασιλα, δι τς ᾿Εκκλησας μου· «ν λει γίῳ μου χρισα ατν· γρ χερ μου συναντιλψεται ατ κα βραχων μου κατισχσει ατν· οκ φελσει χθρς ν ατ, κα υἱός νομας ο προσθσει το κακσαι ατν. Κα συγκψω π προσπου ατο τος χθρος ατο κα τος μισοντας ατν τροπσομαι. Κα λθει μου κα τ λες μου μετ᾿ ατο, κα ν τ νματ μου ψωθσεται τ κρας ατο. Κα θσομαι ν θαλσσ χερα ατο κα ν ποταμος δεξιν ατο». ᾿Εγ εμαι Πατρας σας, γ ῥίζα, γ τ θεμλιον, γ τροφες, γ τ σπτι, γ τ μτιον, κθε τι πο θελσετε, γ εμαι γι σς. Τποτε δν θ χετε νγκη, ρκε ν ερσκεσθε κοντ μου δι τς ρετς. Σες εσθε δι᾿ μ λα· κα φλοι, κα μλη, κα συγκληρονμοι, ρκε μνον ν πορεεσθε, κατ τ προστγματ μου κα ν φυλσσετε τς ντολς μου, μ τ ν ποιτε ατς· παραλλλως δ, ν δεχνετε κθε φροντδα κα προστασαν κα εσπλαχναν πρς τος πτωχος το λαο μου.

θ Ες τς κρσεις σας μ κμετε καμμα δικα, οτε ν διαστρψετε κα ν καταπατσετε τ δκαιον το πτωχο. Ν μ σς πηρεζ καμμα προσωποληψα ρχντων, οτε ν χετε σχσεις μ δωροδοκας. ᾿Εξ σου ν κρνεται κα τος ταπεινος κα σμους, κα τος ξιωματοχους κα πισμους κα ν ποσπσετε τν θον π τ χρια κενου πο τν δικε. Μ θλετε ν κοετε λγους πονηρος κα ματαους. Διτι πρχουν μερικο πο δν χουν καλ συμπεριφορ, κα μ χοντες προσωπικς ρετς, δι τν ποων θ μποροσαν ν κτιμηθον, διαμορφνουν τν αυτ τους παρασυρμενοι π τν κακαν το περιβλλοντος.

Μ στηρζετε τς λπδας σας ες τν πλοτον κα ες τν δικαν. Μ φλογζεσθε π τν πθον δι πλοτη, πο προρχονται π ρπαγς. Κμετε κρσεις δικαας, δι ν σκεπασθτε κατ τν φοβερν μραν τς Κρσες μου. Καμμα χραν κα καννα ρφανν ν μ δικσετε. ᾿Εν δικσετε ατος κα κρξουν πρς μ ναντον σας, γ θ κοσω τν φωνν των κα θ ργισθ κα θ πιτρψω ν φονευθτε ν στματι μαχαρας κα τσι α γυνακες σας θ γνουν χραι κα τ παιδι σας ρφαν, σν κενα πο σες δικσατε.

Ας φοβηθμεν κα ς φρξωμεν, δελφο μου, κοοντες ατ, κα σοι ερσκεσθε μσα ες τν κακαν, τν δικαν, τν ρπαγν, τν πλεονεξα κα τν πισταν, πιστρψατε κα μετανοσατε. Οσοι δ στκεσθε ες τν ρετν, τν δικαιοσνην, τν λθειαν κα τν πστιν, μ αθυμσετε, οτε ν ποχωρσετε· στε κα Σταυρς Τμιος, ξιος προσκυνσεως κα σεβασμο, σχς τς οκουμνης, τ στερε φροριον τς Χριστιανικς ᾿Εκκλησας, τ νκητον πλον τν ᾿Ορθοδξων βασιλων, τ θραυστο χρωμα, ν μς νδυναμσ μ τν ἀήττητον δναμν του, κα ν μς καταξισ ν διλθωμε τ πλοιπον τς ζως μας μ γιασμν κα θερεστον πολιτεαν· καθς πσης ν ναδεξ τος ᾿Ορθοδξους κα γους βασιλες μας νικητς κατ τν χθρν πο μς πολεμον, μς δικον κα μς μισον· κα τσι ν λβωμε κποια παρηγορα, ερνη κα γαλνη, πως λπζομε κα προσευχμεθα, κατ τν παρντα βον. Ες δ τν μλλοντα αἰώνα ν πολασωμε τν φατον χαρν κα γαλλασιν τν δικαων· ατς εθε ν ξιωθμεν λοι δι το Χριστο, το Θεο μν· ῟ῼ πρπει δξα κα κρτος σν τ νρχ Ατο Πατρ κα Ζωοποι Πνεματι, νν κα ε, κα ες τος αἰῶνας τν αἰώνων· ᾿Αμν.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Πηγή: imaik.gr)